غازیاقی
license
98
1667
100
معنی کلمه غازیاقی
معنی واژه غازیاقی
goose
|
غازیاقی
معنی:
غازیاق و جلوگیری از باروری
مقاله پژوهشی مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک
94- سال 14 ، شماره 2 ( شماره پیاپی 55 ) ،خرداد و تیر 99، 1390
خاصیت ضد باروری گیاه غازیاقی در موش صحرایی ماده
مریم یادگاری 1، مظفر خزاعی 2*، یزدان حمزوی 3، علی رضا طلوعی 4
-1 دانشجوی دکترای تخصصی بافت شناسی، گروه علوم تشریحی، دانشگاه علوم پزشکی اهواز، اهواز، ایران
-2 دانشیار، دکترای تخصصی بافت شناسی، مرکز تحقیقات باروری و ناباروری، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
-3 استادیار، دکترای انگل شناسی، گروه انگل شناسی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
-4 پزشک عمومی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
89/ 3/ 89 ، تاریخ پذیرش 12 /1/ تاریخ دریافت 22
چکیده
زمینه و هدف: گیاه غازیاقی خواص متنوعی داشته و در غرب کشور مصرف غذایی و داروئی دارد. در مطالعات قبلی ما
خواص درمانی و حفاظتی آن در مقابل زخم معده ثابت شد. هدف تحقیق حاضر شناسایی اثرات جانبی این گیاه بر باروری
موش ماده صحرایی است.
160 گرم) در سه بخش -190) NMRI مواد و روش ها:در این مطالعه تجربی ، موش های صحرایی ماده نزائیده از نژاد
به شکل دو زیر گروه آزمایش که عصاره گیاه ( 150 میلی گرم بر کیلوگرم) و کنترل که آب مقطر ( 2 میلی لیتر بر کیلوگرم)
در آزمایش اول، .(n= را به روش داخل صفاقی دریافت کردند. تعداد حیوانات در تمام گروه های نهایی مساوی بود ( 8
موش های ماده، تک دوز عصاره و یا آب مقطر را دریافت کردند ، در آزمایش دوم: موش های ماده حامله در دوره قبل از
5 بارداری)، عصاره و یا آب مقطر - 1 بارداری) و در آزمایش سوم در مرحله لانه گزینی (روزهای 7 - لانه گزینی (روزهای 5
گرفتند. در هر سه آزمایش مکان های لانه گزینی و نوزادان شمارش شدند. برای مقایسه بین گروه ها از آزمون تی استفاده
معنی دار در نظر گرفته شد. p 0/ شد و 05
یافته ها: در هر سه گروه آزمایش، بین تعداد نوزادان و تعداد مکان های لانه گزینی در گروه مورد با کنترل خود اختلاف
آماری معنی دار وجود داشت. این تفاوت در آزمایش اول و سوم، بارزتر بود.
نتیجه گیری: عصاره غازیاقی دارای اثرات ضد باروری بارز در موش صحرایی است.
واژگان کلیدی: خواص ضد باروری، گیاه غازیاقی ،لانه گزینی، موش صحرایی ماده
*نویسنده مسئول: کرمانشاه، بلوار شهید شیرودی، خیابان دانشگاه، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات باروری وناباروری
Email: [email protected]
خاصیت ضد باروری گیاه غازیانی... یادگاری و همکاران
٩٦ مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال چهاردهم، شماره 2، خرداد وتیر 1390
مقدمه
استفاده از گیاهان دارویی به دلیل عوارض جانبی
کمتر، دسترسی آسان تر، پذیرش راحت تر توسط افراد و
مقرون به صرفه بودن از نظر اقتصادی، سابقه دیرینه ای
30- دارد( 1). تقریباً 60 درصد مردم که عمده آنان زنان 50
سال هستند، حداقل یک بار یک داروی گیاهی را در سال
مصرف می کنند. دوران بارداری زمان بسیار حساس و مهمی
است به طوری که برخی عوامل مانند تغییرات غیر طبیعی
.( هورمونی ممکن است آثار نامطلوبی بر آن داشته باشند( 2
برخی از گیاهان علی رغم مصارف گوناگون و
گسترده، دارای اثرات جانبی نا مطلوب و گاهی خطرناک
هستند. بر اساس مدل های حیوانی در جوندگان، تا به امروز
گیاهان فراوانی با خواص قاعده آوری، سقط زایی و
جلوگیری کننده از باروری شناسایی و معرفی شده اند.
ژبری و همکاران نشان دادند که عصاره متانولی
تعداد مکان های لانه گزینی را Rumex steudelli گیاه
به طور معنی دار کاهش می دهد( 3). نیوسارکر و همکاران نیز
Hibiscus اثرات ضد باروری و سقط زایی گل های
را نشان دادند( 4). اسکندری و همکاران rosa-sinensis
خواص ضد باروری عصاره کرفس خوراکی را معرفی
کردند( 5). منتصری و همکاران، اثر ضد باروری عصاره
هیدروالکلی گیاه عروسک پشت پرده را از طریق کاهش
تعداد مکان های لانه گزینی و کاهش تعداد نوزادن، بیان
.( کردند( 6
Umbellifera گیاه غازیانی از تیره چتریان
است که به ترکی غازیاقی و در غرب کشور بنام پاغازه
شناخته می شود. این گیاه معمولاً در بهار به عنوان سبزی و
غذای معمولی مصرف می شود( 7). در کتب طب سنتی برای
درمان زخم های پوستی، مشکلات معدی و بیماری های
، کبدی، تصفیه خون و افزایش شیر مادر توصیه می شود( 8
9). در مطالعات قبلی ما، اثر حفاظتی آن در مقابل زخم معده
ناشی از اتانول( 10 ) و اثر حفاظتی( 11 ) و ترمیمی آن( 12 ) در
مقابل زخم معده ناشی از آسپیرین، در مدل های حیوانی به
اثبات رسید. همچنین اثر مطلوب آن بر قلب جدا شده موش
.( صحرایی نیز معرفی شده است( 13
در یک مطالعه به ترکیبات تشکیل دهنده اسانس
آن از جمله اسپاتولنول و کارواکرول( 14 ) و در مطالعه دیگر
.( به وجود ساپونین و تانن در عصاره آن اشاره شده است( 15
در برخی منابع طب سنتی به خواص تسهیل کننده زایمانی و
منع مصرف این گیاه و دانه آن در طی دوره بارداری اشاره
16 ). با توجه خواص متنوع درمانی و ،9 ، شده است( 8
مصرف گسترده آن به عنوان سبزی خوراکی و فقدان
بررسی علمی در مورد اثر احتمالی آن بر باروری، مطالعه
حاضر به منظور شناسایی و تائید اثرات ضد باروری این گیاه
در یک مدل حیوانی طراحی و انجام گردید.
مواد و روش ها
در این مطالعه تجربی از روش عصاره گیری و
این گیاه که در مطالعه قبلی ما( 10 ) به طور LD تعیین 50
کامل توضیح داده شده است استفاده شد. به طور خلاصه
پس از تهیه گیاه در اواسط فصل بهار و تائید توسط گیاه
شناس، ساقه و برگ های آن در سایه خشک و عصاره
هیدروالکلی آن به روش پرکولاسیون گرفته و بر اساس
مطالعات قبلی، دوز 150 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در
.( روز انتخاب شد( 11
در این مطالعه از موش های صحرایی ماده جوان
160 گرم استفاده - و با وزن 190 NMRI نزائیده از نژاد
22 درجه سانتی گراد و دوره نوری ± شد. حیوانات در دمای 1
و تاریکی 12 ساعته در قفس مخصوص نگهداری شده و
دسترسی آزاد به آب و غذا داشتند. در تمامی مراحل
آزمایشات، اصول اخلاقی کار با حیوانات رعایت گردید.
در تمامی گروه های نهایی کنترل و آزمایش، تعداد حیوانات
و تمامی تزریق ها به شکل داخل صفاقی و (n= مساوی بود( 8
در ساعت 9 صبح انجام شد. همه حیوانات گروه کنترل،
حلال عصاره (آب مقطر) را با دوز 2 میلی لیتر بر کیلوگرم
وزن بدن گرفتند.
مطالعه در سه بخش انجام شد که شامل بررسی
تاثیر عصاره گیاه قبل از بارداری در طی دوره قبل از لانه
خاصیت ضد باروری گیاه غازیانی... یادگاری و همکاران
٩٧ مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال چهاردهم، شماره 2، خرداد وتیر 1390
گزینی و در مرحله لانه گزینی بوده است. هر بخش نیز به دو
زیر گروه بررسی تعداد مکان های لانه گزینی و تعداد
نوزادان تفکیک شد.
در بخش اول تحقیق، اثر دریافت عصاره قبل از
حاملگی مطالعه شد، حیوانات گروه آزمایش تک دوز
0/ عصاره 150 میلی گرم بر کیلوگرم وزن، حل شده در 5
میلی لیتر آب مقطر و گروه کنترل نیز حلال عصاره دریافت
کردند. پس از مجاورت شبانه موش های نر و ماده، در صبح
روز بعد از حیوانات ماده، اسمیر واژینال گرفته شد و در
صورت وجود اسپرم در اسمیر، لقاح و بارداری آنها تایید
گردید. یک دسته از موش ها در روز 8 حاملگی از طریق
بیهوشی عمیق با کلروفرم کشته و پس از تشریح، مکان های
لانه گزینی آنها شمارش شد. مابقی حیوانات تا زمان زایمان
نگهداری و پس از زایمان، نوزادان آنها شمارش و توزین
شدند.
بخش های دوم و سوم مطالعه نیز به دو زیر گروه
(بررسی مکان های لانه گزینی و تعداد نوزادان) تقسیم شدند.
در بخش دوم مطالعه، پس از مجاورت شبانه حیوانات ماده
تیمار نشده با نرها و تایید انجام لقاح از طریق اسمیر واژینال
در صبح روز بعد، گروه آزمایش در طی دوره پیش از لانه
1 حاملگی) عصاره گیاه ( 150 میلی گرم - گزینی (روزهای 5
بر کیلوگرم وزن بدن) و گروه کنترل آب مقطر دریافت
کردند. بخشی از حیوانات این گروه نیز در روز 8 بارداری
کشته، تشریح و مکانهای لانه گزینی آنها شمارش شد. مابقی
حیوانات تا زمان زایمان نگهداری و پس از تولد نوزادان،
تعداد و وزن آنها ثبت گردید.
در بخش سوم مطالعه که مشابه بخش دوم شروع
شد، حیوانات ماده لقاح داشته در گروه های آزمایش و
کنترل، در طی مرحله لانه گزینی (روزهای 5 تا 7 حاملگی،
سه روز) عصاره و یا آب مقطر با دوزهای بیان شده قبل را
گرفتند. مشابه بخش های قبلی، شمارش مکان های لانه
گزینی در روز هشتم و شمارش و توزین نوزادان در زمان
تولد انجام شد. تمامی نوزادان با کمک استریو
از نظر وجود (lica zoom میکروسکوپ ( 2001
ناهنجاری های آشکار بررسی شدند. شمارش مکان های لانه
گزینی نیز پس از تشریح حیوانات و خارج کردن رحم با
استریو میکروسکوپ، و توزین نوزادان با ترازوی
انجام شد. AND(GF600)
11 و / نسخه 5 SPSS داده ها با استفاده از نرم افزار
معنی دار در p 0/ آزمون تی تجزیه و تحلیل شده و 05
نظر گرفته شد.
یافته ها
عصاره گیاه غازیاقی در هر سه بخش مطالعه، تک
دوز بلافاصله قبل از حاملگی، پنج دوز در طی دوره پیش از
1 حاملگی) و سه دوز در طی مرحله - لانه گزینی(روزهای 5
لانه گزینی (روزهای 5 تا 7 حاملگی) به طور معنی دار
باعث کاهش تعداد نوزادان (نمودار 1) و (p 0/001)
کاهش تعداد مکان های لانه گزینی (نمودار 2) گردید.
اختلاف معنی داری بین وزن نوزادان گروه های مورد و شاهد
در هر سه بخش مطالعه وجود نداشت، همچنین
ناهنجاری های مادرزادی آشکار ناشی از تأثیر عصاره
مشاهده نشد. نکته قابل توجه این که در بخش اول مطالعه،
یعنی دریافت عصاره قبل از حاملگی، هیچ کدام از
موش های ماده حامله( که اسمیر واژینال مثبت مبنی بر انجام
لقاح داشتند) زایمان نکردند. اثرات ضد باروری عصاره در
دوره لانه گزینی حاملگی، بارزتر از دوره پیش لانه گزینی
بود.
بحث
این تحقیق اولین بررسی علمی در تائید اثر ضد
باروری گیاه غازیاقی است. دریافت عصاره این گیاه نه تنها
در طی مراحل قبل و حوالی لانه گزینی آثار منفی بر تعداد
مکان های لانه گزینی و تعداد نوزادان حاصل دارد، بلکه
تک دوز عصاره این گیاه، قبل از بارداری نیز منجر به
کاهش شدید مکان های لانه گزینی و عدم تولد نوزاد در
موش های ماده لقاح یافته شد. به این ترتیب، عصاره غازیاقی
به عنوان یک ممانعت کننده باروری معرفی می شود، هر چند
خاصیت ضد باروری گیاه غازیانی... یادگاری و همکاران
٩٨ مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال چهاردهم، شماره 2، خرداد وتیر 1390
مضر نبودن آن برای سایر بافت ها از جمله کبد و کلیه می
بایست ثابت شود.
نمودار 1. مقایسه تعداد نوزادان بین گروه کنتر ل و آزمایش
نمودار 2. مقایسه تعداد مکان های لانه گزینی بین گروه کنترل و
آزمایش
مکانیسم اثر ضد باروری و سقط زایی گیاه
غازیاقی مشخص نیست. هر چند وجود استروژن های گیاهی
در آن ( 14 ) می تواند مد نظر قرار گیرد. همان طور که در
.(18 ،17 ، مورد دیگر گیاهان سقط زا مطرح شده است ( 6
الهی و همکاران، نشان دادند که تغذیه گوسفندان از گیاه
عروسک پشت پرده باعث اختلالاتی در توازن هورمون های
استروژن و پروژسترون پلاسما شده و در نهایت این ترکیبات
استروژنی باعث اختلال در تولید مثل گوسفندان می گردد
18 ). منتصری و همکاران، نیز اثر ضد باروری عصاره الکلی )
گیاه عروسک پشت پرده را از طریق کاهش تعداد مکان های
لانه گزینی و کاهش تعداد نوزادن نشان دادند( 6). همچنین
15 ) با خاصیت قابض نیز می تواند به ، وجود تانن فراوان ( 11
عنوان یک مداخله گر در فرایند حاملگی مد نظر قرار گیرد.
نتیجه گیری
عصاره گیاه غازیاقی دارای اثرات ضد باروری
آشکار می باشد این اثر به صورت کاهش تعداد مکان های
لانه گزینی و عدم تولد نوزاد در موش های ماده لقاح یافته
دیده شد. ولی عصاره گیاه غازیاقی تاثیری بر وزن و
ناهنجاری ظاهری نوزادان نداشت، مطالعات تکمیلی به
منظور شناسایی مکانیسم دقیق خاصیت ضد باروری گیاه و
بررسی اثر هر یک از ترکیبات تشکیل دهنده این گیاه بر
باروری توصیه می شود.
تشکر و قدردانی
نویسندگان مراتب تشکر و قدردانی خود را از
مسئولان مرکز تحقیقات باروری و ناباروری دانشگاه علوم
پزشکی کرمانشاه به خاطر فراهم ساختن امکانات انجام این
تحقیق اعلام می دارد.
منابع
1. Moattar F. of herbal medicine used in
disease treatment in study center of Isfahan
university of medical science to formulation and
traditional medicine, herbal treatment and
making herbal drug.1994; 4(1):34
2. Yankowitz J, Niebyl JR. Drug therapy in
pregnancy, Philadelphia Lippincott William
Wilkins publisher; 3rd edition 2000.
3. Gebri E, Makonnen E, Zerihun L, Debella A.
The possible mechanism for antifertility action
of methanolic root extract of Rumex studelii.
Afr Health Sci 2005; 5(2):119-25.
4. Nivsarker M, Patel M, Padh H, Bapu C,
Shrivastava N. Blastocyst implantation failure
in mice due to “nonreceptive endometrium”
endometrial alterations by Hibicus rosa-sinensis
leaf extract. Conteraception 2005; 71(3): 227-30
خاصیت ضد باروری گیاه غازیانی... یادگاری و همکاران
٩٩ مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال چهاردهم، شماره 2، خرداد وتیر 1390
13. Shackebaei, D.1; Gowdini, A.A of
falcaria vulgaris hydro-alcoholic extract on
isolated rat heart. Behbood (KUMSJ) 2007,
11(3):237-242
.14. Khan Ahmadi M., Shahrezaei F. of
chemical constitute of violet oil
of Falcaria vulgaris. Medicinal plants 2007;
6(3):195-203
15. Fazly Bazaz B.S, Harrirzadeh G, Imani S.A
, Rashed M.H. Survey of Iranian plants for
Alkaloid ,Flavonoids, Saponin and Tanin
(Khorasan province ). Int J Pharm, 1993; 35(1):
17-21
16.Mir Hydar H. Dictionary and
applied plants in preventions and disease
treatments. Daftar Nasher Farhang Eslami
Publisher 2001
17. Sharma N.K, Kulshreshtha D.K, Tandon
J.S, Bha Kuni D.S, Dhar M.M. Two new sterols
from Physalis franchetii fruit. Phytochemistry
1974; 13(10): 2239- 2245
18. Yousef Elahi M, Baghaie E. Study of
dietary effects of Physalis alkekengi on the
reproduction in Ewes. 2010 may10.
Available from:
44
5. Eskandari M, Khazaei M, Yadeghari M.
Survey of Celery extract effect on rat fertility,
proceeding of 4th annual research congress of
medical students of Iran , 2003 Dec 9-11;
Hammadan , Iran,
6. Montaseri A, Pour-haydar M, Khazaei M,
Ghorbani R. Anti-fertility effects of Physalis
alkekengi alcoholic extract in female rat. IJRM
2007:5(1)13-16
7. Mozafarian V, Herb dictionary.
Tehran, Farhangh Maser publisher, 1996
8. Shfie Zadeh F. Plants of Lorestan.
Tehran, Hayan publisher, 2002
9. Azhdari E. disease treatment.
Mashhad, Yas publisher, 2001
10. Khazaei M, Salehi H. Protective effect of
Falcaria vulgaris extract on Ethanol- induced
gastric ulcers in rat. IJPT 2006; 5(1):1-4
11. Khazaei M, Yadeghari M, Ghorbani R.
of protective effect of Falcaria vulgaris
extract on Aspirin- induced gastric ulcers in
rat. J. of Ku UMS 2006; 11(1):16-26
12. Yadeghari M, Khazaei M, Ghorbani R,
Rezaei M, Izadai B, Shaikholeslam A.
effect of hydro alcoholic extract of
aerial part of Falcaria vulgaris on Aspirininduced
gastric ulcers in rat. Behbood
(KUMSJ) 2006, 10(3):195-203
Arak Medical University Journal (AMUJ) Original Article
2011; 14(55): 94-99
Antifertility effects of Falcaria vulgaris in female rat
Yadegari M¹, Khazaei M*², Hamzavi Y ³, Toloei AR4
1- Department of Anatomy, Ahvaz University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
2- Fertility and Infertility Research Center, Kermanshah University of Medical Sciences,
Kermanshah, Iran
3- Department of Parasitology, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran
4- Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran
Received 11 Apr 2010, Accepted 2 Jun 2010
Abstract
Background: Falcaria vulgaris has different properties and it used as dietary and medicinal
herb in the west of Iran. Previously, we showed that this plant has protective and repairing effect on
gastric ulcer were demonstrated .The aim of present work was to investigate the effects of F. vulgaris
extract on female rats fertility.
Material and methods: In this Exprimental study Virgin female NMRI rats (160-190 gr) were
used in three experiments. In each experiment, animal divided into two subgroups (n=8): control
which received Distilled Water (DW) (2cc/kg) and case which received herb extract (150mg/kg)
interaperitonealy. In first experiment, animals received single dose of extract or DW.
In second experiment، female rat received extract or DW in perimplantation period (day 1 to 5 of
pregnancy) and in third experiment (day 5 to 7 of pergnancy). In both experiments implantation sites
and neonates were counted in three experiments. Data were analyzed by T-Test test and p 0.05 were
considered significant.
Results: All three experiments showed significant differences between control and case groups
in implantation sites and neonates number. These differences were more prominence in first and third
experiment.
Conclusion: Falcaria vulgaris extract showed antifertility effect in female rat.
Key word: Antifertility Property, Falcaria Vulgaris, Implantation Site, Rat
*Corresponding author:
Address: Fertility and Infertility Research Center, Faculty of Medical, Kermanshah University of Medical
Sciences, University Ave., Shahid Shiroodi Blvd., Kermanshah, Iran
Email: [email protected]
goose
مقاله پژوهشی مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک
94- سال 14 ، شماره 2 ( شماره پیاپی 55 ) ،خرداد و تیر 99، 1390
خاصیت ضد باروری گیاه غازیاقی در موش صحرایی ماده
مریم یادگاری 1، مظفر خزاعی 2*، یزدان حمزوی 3، علی رضا طلوعی 4
-1 دانشجوی دکترای تخصصی بافت شناسی، گروه علوم تشریحی، دانشگاه علوم پزشکی اهواز، اهواز، ایران
-2 دانشیار، دکترای تخصصی بافت شناسی، مرکز تحقیقات باروری و ناباروری، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
-3 استادیار، دکترای انگل شناسی، گروه انگل شناسی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
-4 پزشک عمومی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
89/ 3/ 89 ، تاریخ پذیرش 12 /1/ تاریخ دریافت 22
چکیده
زمینه و هدف: گیاه غازیاقی خواص متنوعی داشته و در غرب کشور مصرف غذایی و داروئی دارد. در مطالعات قبلی ما
خواص درمانی و حفاظتی آن در مقابل زخم معده ثابت شد. هدف تحقیق حاضر شناسایی اثرات جانبی این گیاه بر باروری
موش ماده صحرایی است.
160 گرم) در سه بخش -190) NMRI مواد و روش ها:در این مطالعه تجربی ، موش های صحرایی ماده نزائیده از نژاد
به شکل دو زیر گروه آزمایش که عصاره گیاه ( 150 میلی گرم بر کیلوگرم) و کنترل که آب مقطر ( 2 میلی لیتر بر کیلوگرم)
در آزمایش اول، .(n= را به روش داخل صفاقی دریافت کردند. تعداد حیوانات در تمام گروه های نهایی مساوی بود ( 8
موش های ماده، تک دوز عصاره و یا آب مقطر را دریافت کردند ، در آزمایش دوم: موش های ماده حامله در دوره قبل از
5 بارداری)، عصاره و یا آب مقطر - 1 بارداری) و در آزمایش سوم در مرحله لانه گزینی (روزهای 7 - لانه گزینی (روزهای 5
گرفتند. در هر سه آزمایش مکان های لانه گزینی و نوزادان شمارش شدند. برای مقایسه بین گروه ها از آزمون تی استفاده
معنی دار در نظر گرفته شد. p 0/ شد و 05
یافته ها: در هر سه گروه آزمایش، بین تعداد نوزادان و تعداد مکان های لانه گزینی در گروه مورد با کنترل خود اختلاف
آماری معنی دار وجود داشت. این تفاوت در آزمایش اول و سوم، بارزتر بود.
نتیجه گیری: عصاره غازیاقی دارای اثرات ضد باروری بارز در موش صحرایی است.
واژگان کلیدی: خواص ضد باروری، گیاه غازیاقی ،لانه گزینی، موش صحرایی ماده
*نویسنده مسئول: کرمانشاه، بلوار شهید شیرودی، خیابان دانشگاه، دانشکده پزشکی، مرکز تحقیقات باروری وناباروری
Email: [email protected]
خاصیت ضد باروری گیاه غازیانی... یادگاری و همکاران
٩٦ مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال چهاردهم، شماره 2، خرداد وتیر 1390
مقدمه
استفاده از گیاهان دارویی به دلیل عوارض جانبی
کمتر، دسترسی آسان تر، پذیرش راحت تر توسط افراد و
مقرون به صرفه بودن از نظر اقتصادی، سابقه دیرینه ای
30- دارد( 1). تقریباً 60 درصد مردم که عمده آنان زنان 50
سال هستند، حداقل یک بار یک داروی گیاهی را در سال
مصرف می کنند. دوران بارداری زمان بسیار حساس و مهمی
است به طوری که برخی عوامل مانند تغییرات غیر طبیعی
.( هورمونی ممکن است آثار نامطلوبی بر آن داشته باشند( 2
برخی از گیاهان علی رغم مصارف گوناگون و
گسترده، دارای اثرات جانبی نا مطلوب و گاهی خطرناک
هستند. بر اساس مدل های حیوانی در جوندگان، تا به امروز
گیاهان فراوانی با خواص قاعده آوری، سقط زایی و
جلوگیری کننده از باروری شناسایی و معرفی شده اند.
ژبری و همکاران نشان دادند که عصاره متانولی
تعداد مکان های لانه گزینی را Rumex steudelli گیاه
به طور معنی دار کاهش می دهد( 3). نیوسارکر و همکاران نیز
Hibiscus اثرات ضد باروری و سقط زایی گل های
را نشان دادند( 4). اسکندری و همکاران rosa-sinensis
خواص ضد باروری عصاره کرفس خوراکی را معرفی
کردند( 5). منتصری و همکاران، اثر ضد باروری عصاره
هیدروالکلی گیاه عروسک پشت پرده را از طریق کاهش
تعداد مکان های لانه گزینی و کاهش تعداد نوزادن، بیان
.( کردند( 6
Umbellifera گیاه غازیانی از تیره چتریان
است که به ترکی غازیاقی و در غرب کشور بنام پاغازه
شناخته می شود. این گیاه معمولاً در بهار به عنوان سبزی و
غذای معمولی مصرف می شود( 7). در کتب طب سنتی برای
درمان زخم های پوستی، مشکلات معدی و بیماری های
، کبدی، تصفیه خون و افزایش شیر مادر توصیه می شود( 8
9). در مطالعات قبلی ما، اثر حفاظتی آن در مقابل زخم معده
ناشی از اتانول( 10 ) و اثر حفاظتی( 11 ) و ترمیمی آن( 12 ) در
مقابل زخم معده ناشی از آسپیرین، در مدل های حیوانی به
اثبات رسید. همچنین اثر مطلوب آن بر قلب جدا شده موش
.( صحرایی نیز معرفی شده است( 13
در یک مطالعه به ترکیبات تشکیل دهنده اسانس
آن از جمله اسپاتولنول و کارواکرول( 14 ) و در مطالعه دیگر
.( به وجود ساپونین و تانن در عصاره آن اشاره شده است( 15
در برخی منابع طب سنتی به خواص تسهیل کننده زایمانی و
منع مصرف این گیاه و دانه آن در طی دوره بارداری اشاره
16 ). با توجه خواص متنوع درمانی و ،9 ، شده است( 8
مصرف گسترده آن به عنوان سبزی خوراکی و فقدان
بررسی علمی در مورد اثر احتمالی آن بر باروری، مطالعه
حاضر به منظور شناسایی و تائید اثرات ضد باروری این گیاه
در یک مدل حیوانی طراحی و انجام گردید.
مواد و روش ها
در این مطالعه تجربی از روش عصاره گیری و
این گیاه که در مطالعه قبلی ما( 10 ) به طور LD تعیین 50
کامل توضیح داده شده است استفاده شد. به طور خلاصه
پس از تهیه گیاه در اواسط فصل بهار و تائید توسط گیاه
شناس، ساقه و برگ های آن در سایه خشک و عصاره
هیدروالکلی آن به روش پرکولاسیون گرفته و بر اساس
مطالعات قبلی، دوز 150 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن در
.( روز انتخاب شد( 11
در این مطالعه از موش های صحرایی ماده جوان
160 گرم استفاده - و با وزن 190 NMRI نزائیده از نژاد
22 درجه سانتی گراد و دوره نوری ± شد. حیوانات در دمای 1
و تاریکی 12 ساعته در قفس مخصوص نگهداری شده و
دسترسی آزاد به آب و غذا داشتند. در تمامی مراحل
آزمایشات، اصول اخلاقی کار با حیوانات رعایت گردید.
در تمامی گروه های نهایی کنترل و آزمایش، تعداد حیوانات
و تمامی تزریق ها به شکل داخل صفاقی و (n= مساوی بود( 8
در ساعت 9 صبح انجام شد. همه حیوانات گروه کنترل،
حلال عصاره (آب مقطر) را با دوز 2 میلی لیتر بر کیلوگرم
وزن بدن گرفتند.
مطالعه در سه بخش انجام شد که شامل بررسی
تاثیر عصاره گیاه قبل از بارداری در طی دوره قبل از لانه
خاصیت ضد باروری گیاه غازیانی... یادگاری و همکاران
٩٧ مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال چهاردهم، شماره 2، خرداد وتیر 1390
گزینی و در مرحله لانه گزینی بوده است. هر بخش نیز به دو
زیر گروه بررسی تعداد مکان های لانه گزینی و تعداد
نوزادان تفکیک شد.
در بخش اول تحقیق، اثر دریافت عصاره قبل از
حاملگی مطالعه شد، حیوانات گروه آزمایش تک دوز
0/ عصاره 150 میلی گرم بر کیلوگرم وزن، حل شده در 5
میلی لیتر آب مقطر و گروه کنترل نیز حلال عصاره دریافت
کردند. پس از مجاورت شبانه موش های نر و ماده، در صبح
روز بعد از حیوانات ماده، اسمیر واژینال گرفته شد و در
صورت وجود اسپرم در اسمیر، لقاح و بارداری آنها تایید
گردید. یک دسته از موش ها در روز 8 حاملگی از طریق
بیهوشی عمیق با کلروفرم کشته و پس از تشریح، مکان های
لانه گزینی آنها شمارش شد. مابقی حیوانات تا زمان زایمان
نگهداری و پس از زایمان، نوزادان آنها شمارش و توزین
شدند.
بخش های دوم و سوم مطالعه نیز به دو زیر گروه
(بررسی مکان های لانه گزینی و تعداد نوزادان) تقسیم شدند.
در بخش دوم مطالعه، پس از مجاورت شبانه حیوانات ماده
تیمار نشده با نرها و تایید انجام لقاح از طریق اسمیر واژینال
در صبح روز بعد، گروه آزمایش در طی دوره پیش از لانه
1 حاملگی) عصاره گیاه ( 150 میلی گرم - گزینی (روزهای 5
بر کیلوگرم وزن بدن) و گروه کنترل آب مقطر دریافت
کردند. بخشی از حیوانات این گروه نیز در روز 8 بارداری
کشته، تشریح و مکانهای لانه گزینی آنها شمارش شد. مابقی
حیوانات تا زمان زایمان نگهداری و پس از تولد نوزادان،
تعداد و وزن آنها ثبت گردید.
در بخش سوم مطالعه که مشابه بخش دوم شروع
شد، حیوانات ماده لقاح داشته در گروه های آزمایش و
کنترل، در طی مرحله لانه گزینی (روزهای 5 تا 7 حاملگی،
سه روز) عصاره و یا آب مقطر با دوزهای بیان شده قبل را
گرفتند. مشابه بخش های قبلی، شمارش مکان های لانه
گزینی در روز هشتم و شمارش و توزین نوزادان در زمان
تولد انجام شد. تمامی نوزادان با کمک استریو
از نظر وجود (lica zoom میکروسکوپ ( 2001
ناهنجاری های آشکار بررسی شدند. شمارش مکان های لانه
گزینی نیز پس از تشریح حیوانات و خارج کردن رحم با
استریو میکروسکوپ، و توزین نوزادان با ترازوی
انجام شد. AND(GF600)
11 و / نسخه 5 SPSS داده ها با استفاده از نرم افزار
معنی دار در p 0/ آزمون تی تجزیه و تحلیل شده و 05
نظر گرفته شد.
یافته ها
عصاره گیاه غازیاقی در هر سه بخش مطالعه، تک
دوز بلافاصله قبل از حاملگی، پنج دوز در طی دوره پیش از
1 حاملگی) و سه دوز در طی مرحله - لانه گزینی(روزهای 5
لانه گزینی (روزهای 5 تا 7 حاملگی) به طور معنی دار
باعث کاهش تعداد نوزادان (نمودار 1) و (p 0/001)
کاهش تعداد مکان های لانه گزینی (نمودار 2) گردید.
اختلاف معنی داری بین وزن نوزادان گروه های مورد و شاهد
در هر سه بخش مطالعه وجود نداشت، همچنین
ناهنجاری های مادرزادی آشکار ناشی از تأثیر عصاره
مشاهده نشد. نکته قابل توجه این که در بخش اول مطالعه،
یعنی دریافت عصاره قبل از حاملگی، هیچ کدام از
موش های ماده حامله( که اسمیر واژینال مثبت مبنی بر انجام
لقاح داشتند) زایمان نکردند. اثرات ضد باروری عصاره در
دوره لانه گزینی حاملگی، بارزتر از دوره پیش لانه گزینی
بود.
بحث
این تحقیق اولین بررسی علمی در تائید اثر ضد
باروری گیاه غازیاقی است. دریافت عصاره این گیاه نه تنها
در طی مراحل قبل و حوالی لانه گزینی آثار منفی بر تعداد
مکان های لانه گزینی و تعداد نوزادان حاصل دارد، بلکه
تک دوز عصاره این گیاه، قبل از بارداری نیز منجر به
کاهش شدید مکان های لانه گزینی و عدم تولد نوزاد در
موش های ماده لقاح یافته شد. به این ترتیب، عصاره غازیاقی
به عنوان یک ممانعت کننده باروری معرفی می شود، هر چند
خاصیت ضد باروری گیاه غازیانی... یادگاری و همکاران
٩٨ مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال چهاردهم، شماره 2، خرداد وتیر 1390
مضر نبودن آن برای سایر بافت ها از جمله کبد و کلیه می
بایست ثابت شود.
نمودار 1. مقایسه تعداد نوزادان بین گروه کنتر ل و آزمایش
نمودار 2. مقایسه تعداد مکان های لانه گزینی بین گروه کنترل و
آزمایش
مکانیسم اثر ضد باروری و سقط زایی گیاه
غازیاقی مشخص نیست. هر چند وجود استروژن های گیاهی
در آن ( 14 ) می تواند مد نظر قرار گیرد. همان طور که در
.(18 ،17 ، مورد دیگر گیاهان سقط زا مطرح شده است ( 6
الهی و همکاران، نشان دادند که تغذیه گوسفندان از گیاه
عروسک پشت پرده باعث اختلالاتی در توازن هورمون های
استروژن و پروژسترون پلاسما شده و در نهایت این ترکیبات
استروژنی باعث اختلال در تولید مثل گوسفندان می گردد
18 ). منتصری و همکاران، نیز اثر ضد باروری عصاره الکلی )
گیاه عروسک پشت پرده را از طریق کاهش تعداد مکان های
لانه گزینی و کاهش تعداد نوزادن نشان دادند( 6). همچنین
15 ) با خاصیت قابض نیز می تواند به ، وجود تانن فراوان ( 11
عنوان یک مداخله گر در فرایند حاملگی مد نظر قرار گیرد.
نتیجه گیری
عصاره گیاه غازیاقی دارای اثرات ضد باروری
آشکار می باشد این اثر به صورت کاهش تعداد مکان های
لانه گزینی و عدم تولد نوزاد در موش های ماده لقاح یافته
دیده شد. ولی عصاره گیاه غازیاقی تاثیری بر وزن و
ناهنجاری ظاهری نوزادان نداشت، مطالعات تکمیلی به
منظور شناسایی مکانیسم دقیق خاصیت ضد باروری گیاه و
بررسی اثر هر یک از ترکیبات تشکیل دهنده این گیاه بر
باروری توصیه می شود.
تشکر و قدردانی
نویسندگان مراتب تشکر و قدردانی خود را از
مسئولان مرکز تحقیقات باروری و ناباروری دانشگاه علوم
پزشکی کرمانشاه به خاطر فراهم ساختن امکانات انجام این
تحقیق اعلام می دارد.
منابع
1. Moattar F. of herbal medicine used in
disease treatment in study center of Isfahan
university of medical science to formulation and
traditional medicine, herbal treatment and
making herbal drug.1994; 4(1):34
2. Yankowitz J, Niebyl JR. Drug therapy in
pregnancy, Philadelphia Lippincott William
Wilkins publisher; 3rd edition 2000.
3. Gebri E, Makonnen E, Zerihun L, Debella A.
The possible mechanism for antifertility action
of methanolic root extract of Rumex studelii.
Afr Health Sci 2005; 5(2):119-25.
4. Nivsarker M, Patel M, Padh H, Bapu C,
Shrivastava N. Blastocyst implantation failure
in mice due to “nonreceptive endometrium”
endometrial alterations by Hibicus rosa-sinensis
leaf extract. Conteraception 2005; 71(3): 227-30
خاصیت ضد باروری گیاه غازیانی... یادگاری و همکاران
٩٩ مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، سال چهاردهم، شماره 2، خرداد وتیر 1390
13. Shackebaei, D.1; Gowdini, A.A of
falcaria vulgaris hydro-alcoholic extract on
isolated rat heart. Behbood (KUMSJ) 2007,
11(3):237-242
.14. Khan Ahmadi M., Shahrezaei F. of
chemical constitute of violet oil
of Falcaria vulgaris. Medicinal plants 2007;
6(3):195-203
15. Fazly Bazaz B.S, Harrirzadeh G, Imani S.A
, Rashed M.H. Survey of Iranian plants for
Alkaloid ,Flavonoids, Saponin and Tanin
(Khorasan province ). Int J Pharm, 1993; 35(1):
17-21
16.Mir Hydar H. Dictionary and
applied plants in preventions and disease
treatments. Daftar Nasher Farhang Eslami
Publisher 2001
17. Sharma N.K, Kulshreshtha D.K, Tandon
J.S, Bha Kuni D.S, Dhar M.M. Two new sterols
from Physalis franchetii fruit. Phytochemistry
1974; 13(10): 2239- 2245
18. Yousef Elahi M, Baghaie E. Study of
dietary effects of Physalis alkekengi on the
reproduction in Ewes. 2010 may10.
Available from:
44
5. Eskandari M, Khazaei M, Yadeghari M.
Survey of Celery extract effect on rat fertility,
proceeding of 4th annual research congress of
medical students of Iran , 2003 Dec 9-11;
Hammadan , Iran,
6. Montaseri A, Pour-haydar M, Khazaei M,
Ghorbani R. Anti-fertility effects of Physalis
alkekengi alcoholic extract in female rat. IJRM
2007:5(1)13-16
7. Mozafarian V, Herb dictionary.
Tehran, Farhangh Maser publisher, 1996
8. Shfie Zadeh F. Plants of Lorestan.
Tehran, Hayan publisher, 2002
9. Azhdari E. disease treatment.
Mashhad, Yas publisher, 2001
10. Khazaei M, Salehi H. Protective effect of
Falcaria vulgaris extract on Ethanol- induced
gastric ulcers in rat. IJPT 2006; 5(1):1-4
11. Khazaei M, Yadeghari M, Ghorbani R.
of protective effect of Falcaria vulgaris
extract on Aspirin- induced gastric ulcers in
rat. J. of Ku UMS 2006; 11(1):16-26
12. Yadeghari M, Khazaei M, Ghorbani R,
Rezaei M, Izadai B, Shaikholeslam A.
effect of hydro alcoholic extract of
aerial part of Falcaria vulgaris on Aspirininduced
gastric ulcers in rat. Behbood
(KUMSJ) 2006, 10(3):195-203
Arak Medical University Journal (AMUJ) Original Article
2011; 14(55): 94-99
Antifertility effects of Falcaria vulgaris in female rat
Yadegari M¹, Khazaei M*², Hamzavi Y ³, Toloei AR4
1- Department of Anatomy, Ahvaz University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
2- Fertility and Infertility Research Center, Kermanshah University of Medical Sciences,
Kermanshah, Iran
3- Department of Parasitology, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran
4- Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran
Received 11 Apr 2010, Accepted 2 Jun 2010
Abstract
Background: Falcaria vulgaris has different properties and it used as dietary and medicinal
herb in the west of Iran. Previously, we showed that this plant has protective and repairing effect on
gastric ulcer were demonstrated .The aim of present work was to investigate the effects of F. vulgaris
extract on female rats fertility.
Material and methods: In this Exprimental study Virgin female NMRI rats (160-190 gr) were
used in three experiments. In each experiment, animal divided into two subgroups (n=8): control
which received Distilled Water (DW) (2cc/kg) and case which received herb extract (150mg/kg)
interaperitonealy. In first experiment, animals received single dose of extract or DW.
In second experiment، female rat received extract or DW in perimplantation period (day 1 to 5 of
pregnancy) and in third experiment (day 5 to 7 of pergnancy). In both experiments implantation sites
and neonates were counted in three experiments. Data were analyzed by T-Test test and p 0.05 were
considered significant.
Results: All three experiments showed significant differences between control and case groups
in implantation sites and neonates number. These differences were more prominence in first and third
experiment.
Conclusion: Falcaria vulgaris extract showed antifertility effect in female rat.
Key word: Antifertility Property, Falcaria Vulgaris, Implantation Site, Rat
*Corresponding author:
Address: Fertility and Infertility Research Center, Faculty of Medical, Kermanshah University of Medical
Sciences, University Ave., Shahid Shiroodi Blvd., Kermanshah, Iran
Email: [email protected]
goose
نمایش تصویر
اطلاعات بیشتر واژه
آواشناسی:
منبع:
واژه‌نامه آزاد
معادل ابجد:
1129
شمارگان هجا:
دیگر زبان ها
انگلیسی
goose