[karkas]

vulture |

کرکس

معنی: کرکس . [ ک َ ک َ ] (اِ) کرگس . مرغ مردارخوار که دژکاک و به تازی نسر گویند. (ناظم الاطباء). مرغ مردارخوار باشد و به عربی نسر گویند. (برهان ). مردارخوار. لاشخور. دال . لشخور. (یادداشت مؤلف ). نسر. (نصاب ) (زمخشری ). رخم . عجوز. رخمه . ام عجینه . نَهضَل . هوزب . (منتهی الارب ). اسم فارسی نسر است و نزد بعضی رخمه است که به هندی گِد نامند. (فهرست مخزن الادویه چ افست تهران ). پرنده ٔ شکاری که در شریعت موسوی ناپاک و برای تیزپروازی و دوربینی معروف است . (قاموس کتاب مقدس ). این مرغ به طول عمر شهرت دارد. (یادداشت مؤلف ). پرنده ای است قوی هیکل و بدریخت و گوشت خوار از راسته ٔ شکاریان روزانه که دارای منقار قوی برگشته و گردن و سر سخت و بالهای وسیع بزرگ می باشد. در نواحی کوهستانی زندگی می نماید و بیشتر از لاشه تغذیه می کند. این پرنده در اروپای مرکزی و جنوبی شمال آفریقا و آسیای مرکزی و غربی و جنوبی پراکنده است . در موقع پرواز گسترش بالهای وی بالغ بر سه متر می شود. پنجه های کرکس برخلاف منقار پرقدرتش نسبتاً ضعیف است ؛ بطوری که بوسیله ٔ پنجه هایش قادر نیست جز طعمه های بسیار کوچک را نگهداری کند و به همین جهت است که بیشتر از لاشه و مردارحیوانات دیگر تغذیه می کند. پرواز وی نسبتاً آهسته ولی دارای اوج است و در مدت طولانی صورت می گیرد. قدرت دید این پرنده بسیار زیاد است ؛ بطوری که از فواصل دور طعمه های کوچک را بخوبی می بیند و کوچکترین حرکت از نظرش مخفی نمی ماند. (فرهنگ فارسی معین ) :
چرا عمر کرکس دو صد سال ویحک
نماند ز سالی فزونتر پرستو.
رودکی .
بدین شهر و لشکر فراوان کس است
که همسال اوبآسمان کرکس است .
فردوسی .
بدو گفت هر کس که تاب آورد
دگر یاد افراسیاب آورد
همانگه سرش را ز تن دور کن
وز او کرکسان را یکی سور کن .
فردوسی .
ز بانگ تبیره میان دو کوه
دل کرکس اندر هوا شد ستوه .
فردوسی .
تا نبود چون همای فرخ کرکس
همچو نباشد قرین باز خشین پند.
فرخی .
پیش بین چون کرکس و جولان کننده چون عقاب
راهوار ایدون چو کبک و راست روهمچون کلنگ .
منوچهری .
برابر کرکسی پر برگشاده
که پای خویش بر تیری نهاده .
(ویس و رامین ).
چراعمر طاووس و دُرّاج کوته
چرا مار و کرکس زید در درازی ؟
ابوالطیب مصعبی (از تاریخ بیهقی ص 384).
یکی شاه گردانمت تیره بخت
که کرکس بود تاجت و دار تخت .
اسدی (گرشاسب نامه ص 57).
دهم گنجت اکنون به دیگر کسان
برد گرگ دل ، دیده ات کرکسان .
اسدی (گرشاسب نامه ص 72).
از حرص بوقت چاشت چون کرکس
در چاچ و بوقت شام در شامی .
ناصرخسرو.
ننشست از آن سپس درین بستان
جز کرکس مرده خوار طیاری .
ناصرخسرو.
سخن کرکس پیر پرکنده بود
بمن گشت طاووس با پر و بال .
ناصرخسرو.
عمر چندان که عمر مور و مگس
امل افزون ز عمر صد کرکس .
سنائی .
زآن تیغ کآن بنفش تر است از پر مگس
منقار کرکسان فلک میهمان اوست .
خاقانی .
شمع روان بین در هوا آتش فشان بین در هوا
بر کرکسان بین درهوا پرواز دشوار آمده .
خاقانی .
عقابان خدنگ خون سرشته
برات کرکسان بر پر نبشته .
نظامی .
بر سر آن جیفه گروهی نزار
بر صفت کرکس مردارخوار.
نظامی .
بگفت ار پلنگم زبون است و مار
وگر پیل و کرکس شگفتی مدار.
سعدی (بوستان ).
چنین گفت پیش زغن کرکسی
که نبود ز من دوربین تر کسی .
سعدی (بوستان ).
این جهان بر مثال مرداری است
کرکسان گرد او هزارهزار.
؟ (یادداشت مؤلف ).
غداف ؛ کرکس پرناک . (منتهی الارب ). مَضَرخی ؛ کرکس سفید. (زمخشری ). یَرخُم ؛ یرخوم . ضریک . (منتهی الارب ). کرکس نر. قشعمان . قشعام . کرکس نر بزرگ جثه .
- کرکس آسمان ؛ کرکسان فلک . نسر فلک :
از شکوه همای رایت شاه
کرکس آسمان پر اندازد.
خاقانی .
رجوع به کرکسان فلک شود.
- کرکسان فلک ؛ اشاره به نسر طایر و نسر واقع است که دو صورتند از جمله ٔ چهل وهشت صورت فلک البروج . (برهان ).
- کرکس زرین ؛ خورشید. (منتهی الارب ) :
چون که نور صبحدم سر برزند
کرکس زرین گردون پر زند.
مولوی .
- کرکس فلک ؛ ستاره ٔ شعرا. (ناظم الاطباء). شعرا را گویند و آن ستاره ای است از ثوابت . (برهان ) :
آمد همای رایت شاهنشهی پدید
وز کرکس فلک ز پر و بال درگذشت .
خاقانی .
|| کنایه از تیر هم هست که عربان سهم خوانند. (برهان ). قسمی از تیر. (ناظم الاطباء). تیر. (فرهنگ فارسی معین ). شاید بدان مناسبت که پرکرکس به تیر نصب می شده است .
- کرکس ترکش ؛ تیرهایی که در ترکش گذارند. (ناظم الاطباء) (از فرهنگ فارسی معین ). تیرهایی را گویند که در ترکش گذارند چه کرکس بمعنی تیر هم آمده است . (برهان ).

... ادامه

583 | 0

مترادف: رخمه، لاشخور، نسر

نمایش تصویر

اطلاعات بیشتر واژه

ترکیب: (اسم) [پهلوی: kargas, kahrkās]

مختصات: (کَ کَ) (اِ.)

الگوی تکیه: WS

نقش دستوری: اسم

آواشناسی: karkas

منبع: لغت‌نامه دهخدا

معادل ابجد: 300

شمارگان هجا: 2

دیگر زبان ها

انگلیسی

vulture

ترکی

akbaba

فرانسوی

vautour

آلمانی

geier

اسپانیایی

buitre

ایتالیایی

avvoltoio

عربی

نسر | طائر الرحمة , شخص جشع

تشریح نگارش (هوش مصنوعی)

کلمه "کرکس" به معنی پرنده‌ای از خانواده لاشه‌خواران است و در نوشتار فارسی باید به قواعد نگارشی توجه کرد. در ادامه به برخی از نکات نگارشی و قواعد مربوط به این کلمه اشاره می‌کنم:

نویسه‌پردازی: کلمه "کرکس" باید به صورت صحیح نوشته شود، یعنی با حروف "ک"، "ر"، "ک" و "س".
حروف بزرگ و کوچک: در صورتی که "کرکس" در ابتدای جمله قرار گیرد، حرف اول آن (ک) باید بزرگ نوشته شود: "کرکس پرنده‌ای است که..."
استفاده از قواعد جملات: کلمه "کرکس" می‌تواند در جملات به عنوان فاعل، مفعول یا دیگر اجزای جمله استفاده شود. برای مثال:
- فاعل: "کرکس در آسمان پرواز می‌کند."
- مفعول: "من کرکس را دیدم."
جمع‌بندی: اگر بخواهید جمع این کلمه را بنویسید، به صورت "کرکس‌ها" خواهد بود: "کرکس‌ها پرندگان خاصی هستند."
استفاده از نشانه‌های نگارشی: هنگام استفاده از کرکس در جملات، باید از نشانه‌های نگارشی مناسب استفاده کنید و به قواعد نقطه‌گذاری دقت کنید.

با رعایت این نکات می‌توانید از کلمه "کرکس" به طور صحیح و مؤثر در نوشتار خود استفاده کنید.

مثال برای واژه (هوش مصنوعی)

کرکس‌ها به عنوان پرندگان گوشتخوار در طبیعت معروف هستند و معمولاً برای تغذیه از لاشه‌ها استفاده می‌کنند.
صدای کرکس‌ها در آسمان آبی، نشان‌دهنده‌ی نزدیک شدن به محدوده‌ی زندگی آن‌ها بود.
در افسانه‌ها، کرکس به عنوان نمادی از مرگ و محنت شناخته می‌شود و در داستان‌های باستانی نقش مهمی دارد.

واژگان مرتبط: لاشخور صفت

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول

کرکس

معنی کلمه کرکس

معنی واژه کرکس

کرکس

اطلاعات بیشتر واژه

500 کاراکتر باقی مانده

جعبه لام تا کام

تبلیغات توضیحی

تبلیغات موضوعی

تبلیغات تصویری

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول

کرکس

معنی کلمه کرکس

معنی واژه کرکس

کرکس

اطلاعات بیشتر واژه

500 کاراکتر باقی مانده

مطالب مرتبط

جبل کرکس

کرکس پر

کرکس خیم

کرکس طبع

جعبه لام تا کام

تبلیغات توضیحی

تبلیغات موضوعی

تبلیغات تصویری