navāxtan

نواختن

معنی: نواختن . [ ن َ ت َ ] (مص ) نوازش نمودن . (برهان قاطع) (انجمن آرا) (آنندراج ). شفقت نمودن . ملاطفت کردن . مهربانی کردن . (ناظم الاطباء). تفقدکردن . (فرهنگ فارسی معین ) : مهلب بن ابی صفره چون از حرب ازارقه بپرداخت به نزدیک حجاج آمد و حجاج او را بنواخت و خلعت داد. (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
از او شادمان گشت و بنواختش
به نوّی یکی پایگه ساختش .
فردوسی .
کی نامبردار بنواختش
برِ خویش بر تخت بنشاختش .
فردوسی .
فریدون فرزانه بنواختشان
ز راه سزا پایگه ساختشان .
فردوسی .
اگرچه رهی را تو کمتر نوازی
بپرهیز از دردسر وز گرانی .
منوچهری .
از آن پس نریمان ِ یل رانواخت
زبهرش بسی خسروی هدیه ساخت .
اسدی .
امیر وی را بنواخت و نیکوئی گفت و بازگشت . (تاریخ بیهقی ص 125). خلعتها راست کردند و درپوشیدند و پیش آمدند و امیر ایشان را بنواخت . (تاریخ بیهقی ص 544). خوارزمشاه ایشان را بنواخت و مثال داد تا قهندز را درپیچیدند. (تاریخ بیهقی ص 348). وصیت پدر و احوال تقریر کرد، ملک او را بنواخت و عطا داد. (قصص الانبیاء ص 177). هیچکس ایمان نیاورد مگر یک تن که او همه را بکشت و آن کس را بنواخت . (قصص الانبیاء ص 193). بعد از آن ملک مصر ایشان را [ ابراهیم و همراهانش را ] بنواخت . (مجمل التواریخ ). او را پیش آوردند و یوسف را بنواخت . (مجمل التواریخ ). سلطان او را نعمت و خواسته می داد و اعتماد بر او زیادت می کرد و می نواخت . (نوروزنامه ). پادشاه هر چهار را بنواخت و هر یک را منصبی ارزانی داشت . (سندبادنامه ص 321).
بلی از فعل من فضل تو بیش است
اگر بنوازیَم بر جای خویش است .
نظامی .
چه فرزندی تو با این ترکتازی
که هندوی پدرکش را نوازی .
نظامی .
جز درِ تو قبله نخواهیم ساخت
گر ننوازی تو که خواهد نواخت ؟
نظامی .
مرا که پیش تو اقرار بندگی کردم
رواست گر بنوازی و گر برنجانی .
سعدی .
بنده ٔ حلقه به گوش ار ننوازی برود
لطف کن لطف که بیگانه شود حلقه به گوش .
سعدی .
|| انعام دادن . (ناظم الاطباء). || عطا دادن . خلعت و تشریف دادن . رجوع به شواهد ذیل معنی قبلی شود. || دست کشیدن به سر و روی کسی برای دلجوئی . (فرهنگ فارسی معین ). کشیدن دست بر سر و روی کسی نمودن ِ مهربانی را. ناز کردن . (یادداشت مؤلف ) :
گرفتش به بر تنگ و بنواختش
گرامی برِ خویش بنشاختش .
فردوسی .
چنانچون نوازند فرزند را
نوازد جوان خردمند را.
فردوسی .
برآمد جم از جای و بنواختش
به اندازه بستود و بنشاختش .
فردوسی .
مرا که خواهد گفتن که دوست را منواز
که گفت خواهد معشوق را مخواه و مخوان ؟
فرخی .
نه مرا خوش بنوازی نه مرا بوسه دهی
این سخن دارد جانا به دگر سوی دری .
فرخی .
به هنگام رفتن چو ره را شناخت
نشاندش پدر پیش و چندی نواخت .
اسدی .
تو را ازبهر آن فرستادیم که مراعات یتیمان کنی و پدر یتیمان باشی ، چرا یتیم را ننواختی ؟ (قصص الانبیاء). || کشیدن دست بر روی چیزی برای دریافتن درشتی و نرمی و همواری و ناهمواری آن . رجوع به یک نواخت شود. (یادداشت مؤلف ). || مانند دوست و یا برادر معامله کردن . (ناظم الاطباء). || تسلی دادن . خاطرنوازی کردن . رجوع به شواهدذیل معنی اول شود :
بدو گفت بشتاب و برکش سپاه
نگه کن که لشکر کجا شد ز راه
به چربی سخن گوی و بنوازشان
به مردانگی سر برافرازشان .
فردوسی .
چنانکه از کرم او سزد مرا بنواخت
امید کرد و زبان داد و کرد کار آسان .
فرخی .
بفرمود تا آن سرهنگ را خلاص دادند و خلعت داد و بنواخت و به جای او کرامتها کرد. (نوروزنامه ).
مهتر ارچه بزند بنوازد
که یکی لا و هزارش نعم است .
خاقانی .
وآنکه را دوست به انصاف بزد
منوازش که سزای ستم است .
خاقانی .
|| به مراد رسانیدن . (برهان قاطع) (غیاث اللغات ) (ناظم الاطباء). خواهش و میل دیگری را به جای آوردن . (ناظم الاطباء). خواهش کسی را برآوردن . (فرهنگ فارسی معین ). || خوش کردن . (غیاث اللغات ) (برهان قاطع) (انجمن آرا) (آنندراج ). || گرامی داشتن . پاس داشتن . حرمت نهادن :
به رسم خسروی بنواختندش
ز خسرو هیچ وانشناختندش .
نظامی .
ملک فرمود تا بنواختندش
به هر گامی نثاری ساختندش .
نظامی .
|| ستودن . تعریف کردن . (ناظم الاطباء) : و امیر همگان را به زبان نواخت . (تاریخ بیهقی ). || تملق کردن . خوشامد گفتن . (ناظم الاطباء). || نگهداری کردن . پروردن :
بفرمودشان تا نوازند گرم
نخوانندشان جز به آواز نرم .
فردوسی .
چو گربه نوازی کبوتر برد
چو فربه کنی گرگ یوسف درد.
سعدی .
|| برکشیدن :
به شادی بساز و ازاین در مرو
که یزدانْت شاید نوازد ز نو.
فردوسی .
چرا آنکه ناکس تر آن را نوازی ؟
(از تاریخ بیهقی ص 384).
تا بشنود جهان که فلک مرغ را نواخت
بلقیس نامه داد و سلیمان شعار کرد.
خاقانی .
خبیث را چو تعهد کنی و بنوازی
به دولت تو نگه می کند به انبازی .
سعدی .
|| از ساز و نقاره آواز برآوردن . (غیاث اللغات ). ساز زدن . (ناظم الاطباء). آلت موسیقی را به صدا درآوردن . (فرهنگ فارسی معین ). زدن . به آوا درآوردن آلتی از آلات موسیقی . (یادداشت مؤلف ) :
رودکی چنگ برگرفت و نواخت
باده انداز کو سرود انداخت .
رودکی .
قمری همی سراید اشعار چون جریر
صلصل همی نوازد یک جای بم ّ و زیر.
منوچهری .
نوبهار آمد و آورد گل تازه فراز
می خوشبوی فرازآور و بربط بنواز.
منوچهری .
خود نداند نواخت چون چنگم
همه همچون رباب داند زد.
جمال الدین .
زآن نوازش ها کز اودارد دل مجروح من
جانم از مدحش نوائی می نوازد هر زمان .
خاقانی .
به هر پرده که او بنواخت آن روز
ملک گنجی دگر پرداخت آن روز.
نظامی .
هر رود که با غنا نسازد
برّد چو غناگرش نوازد.
نظامی .
همچو چنگ ار به کناری ندهی کام دلم
از لب خویش چو نی یک نفسی بنوازم .
سعدی .
|| به آهنگ بلند ساز زدن . (ناظم الاطباء). رجوع به معنی قبلی شود. || بانگ زدن . (از انجمن آرا) (برهان قاطع) (آنندراج ). || سراییدن . (غیاث اللغات ) (انجمن آرا) (آنندراج ) (برهان قاطع) (ناظم الاطباء). تغنی کردن . (ناظم الاطباء). سرودن .آواز خواندن . (فرهنگ فارسی معین ). || کوک کردن ساز را :
ور نوای مدیح خواهی زد
رودکردار طبع را بنواز.
مسعودسعد.
مده به دست فراقم پس از وصال چو چنگ
که مطربش بزند بعد از آن که بنوازد.
سعدی .
اگر چو چنگ به بر درکشد زمانه تو را
بس اعتماد مکن کآنگهت زند که نواخت .
سعدی .
|| در اصطلاح کشتی گیران ، برزمین زدن حریف را. (غیاث اللغات از شرح گل کشتی ). || زدن . زدن با تمام کف دست به سختی . گویند: یک سیلی بر او نواخت . (یادداشت مؤلف ). ضربه وارد آوردن .

... ادامه

648 | 0

مترادف: 1- دلجويي كردن، ملاطفت كردن، موردتفقدقراردادن، نوازش كردن 2- به نوادرآوردن، ساززدن 3- زدن

نمایش تصویر

اطلاعات بیشتر واژه

ترکیب: (مصدر متعدی)

مختصات: (نَ تَ)(مص م .)

آواشناسی:

منبع: لغت‌نامه دهخدا

معادل ابجد: 1107

شمارگان هجا:

دیگر زبان ها

عربی

لعب | عزف , لعب دور , لعب مع , تلاعب , تنافس , مثل , تلاعب بالألفاظ , تسلى , بارى , حرك حجر الشطرنج , إشترك في لعبة , مسرحية , تمثيل , طريقة اللعب , تسلية , تمثيلية , مسابقة , لعبة , يلعب

تشریح نگارش (هوش مصنوعی)

کلمه "نواختن" به عنوان یک فعل در زبان فارسی به معنای تولید صدا با استفاده از یک ساز موسیقی، یا به طور کلی، ایجاد یک نوا یا آهنگ است. در زیر به برخی از قواعد و نکات نگارشی و زبانی مرتبط با این کلمه اشاره می‌شود:

ریشه و ساختار: "نواختن" از ریشه "نوا" به معنی صدا و آهنگ و پسوند "-ختن" ساخته شده است. این نشان‌دهنده‌ی فعل بودن کلمه می‌باشد.
صرف فعل: "نواختن" در زمان‌های مختلف به شکل‌های مختلفی صرف می‌شود. به‌عنوان مثال:
- حال: نواختن
- گذشته: نواخت
- استمراری: در حال نواختن
- آینده: نخواهد نواخت
قید و صفت: می‌توان از "نواختن" با قیدها و صفات مختلف استفاده کرد. مانند:
- با مهارت نواختن
- نواختن به طور زیبا
نحوه‌ی استفاده در جمله: "نواختن" می‌تواند به عنوان فعل اصلی جمله یا در جملات توصیفی استفاده شود. مثال:
- او در کنسرت، پیانو نواخت.
- نواختن ویولن نیاز به تمرین دارد.
هم‌نشینی با دیگر کلمات: "نواختن" معمولاً با دیگر کلمات مرتبط با موسیقی یا هنر مانند "ساز"، "آهنگ"، "موسیقی" و ... هم‌نشینی می‌کند.
استانداردهای نگارش: در نوشتار رسمی، بهتر است به نکات زیر توجه شود:
- استفاده صحیح از فعل صرف شده در زمان‌های مناسب.
- رعایت دستور زبان و ساختار جملات.
- پرهیز از کلمات اضافی و غیرضروری.

با رعایت این نکات، می‌توانید استفاده صحیح و موثری از کلمه "نواختن" در نوشتار فارسی خود داشته باشید.

مثال برای واژه (هوش مصنوعی)

او در کنسرت شب گذشته، با مهارت زیادی پیانو نواخت.
گروه موسیقی تصمیم دارد در جشنواره محلی، سازهای سنتی را نواختن کند.
نواختن violoncell در کنار دریاچه، لحظات آرامش‌بخشی را برای گذران روز به همراه دارد.

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول

نواختن

معنی کلمه نواختن

معنی واژه نواختن

نواختن

اطلاعات بیشتر واژه

500 کاراکتر باقی مانده

جعبه لام تا کام

تبلیغات توضیحی

تبلیغات موضوعی

تبلیغات تصویری

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول

نواختن

معنی کلمه نواختن

معنی واژه نواختن

نواختن

اطلاعات بیشتر واژه

500 کاراکتر باقی مانده

مطالب مرتبط

جان نواختن

چنگ نواختن

دهل نواختن

راه نواختن

ساز نواختن

کوس نواختن

جعبه لام تا کام

تبلیغات توضیحی

تبلیغات موضوعی

تبلیغات تصویری