مهمترین وظایف حكمران در حكومتش

الإمامُ علیٌّ علیه السلام

ـ مِن كِتابِهِ للأشتَرِ لَمّا وَلّاهُ مِصرَ ـ :ولْيَكُن أحَبَّ الاُمورِ إلَيكَ أوسَطُها في الحَقِّ، وأعَمُّها في العَدِل، وأجمَعُها لرِضا الرَّعِيَّةِ؛ فإنَّ سُخطَ العامَّةِ يُجحِفُ برِضا الخاصَّةِ، وإنَّ سُخطَ الخاصَّةِ يُغتَفَرُ مَع رِضا العامَّةَ. ولَيسَ أحَدٌ مِنالرَّعِيَّةِ أثقَلَ علَی الوالِي مَؤونَةً في الرَّخاء، وأقَلَّ مَعونَةً لَهُ في البَلاءِ، وأكرَهَ للإنصافِ، وأسألَ بالإلحافِ، وأقَلَّ شُكرا عِندَ الإعطاءِ، وأبَطأ عُذرا عِندَ المَنعِ، وأضعَفَ صَبرا عِندَ مُلِمّاتِ الدَّهرِ، مِن أهلِ الخاصَّةِ. وإنّما عِمادُ الدِّينِ وجِماعُ المُسلمينَ والعُدَّةُ للأعداءِ: العامَّةُ مِن الاُمَّةِ، فلْيَكُنْ صِغوُكَ لَهُم، ومَيلُكَ مَعهُم.

ـ در فرمان استانداری مصر بهمالك اشتر ـ نوشت: باید میانه روی در حقّ و گستراندن عدالت و عمل به آنچه بیش از هر چیزرضایت ملّت را فراهم می آورد، محبوبترین كارها در نزد تو باشد؛ زیرا نارضایی توده مردم رضایت خواصّ را بی اثر می سازد و نارضایتی خواص، با رضایت توده مردم، بخشوده می شود. و هیچ یك از افراد ملّت همچون طبقه خواصّ نیست؛ زیرا این طبقه به هنگام آسایش بار سنگین تری بر دوش حكمران هستند و در گرفتاری ها و مشكلات، كمتر به او كمك می كنند، دادگری را ناخوش می دارند، خواسته ها و توقّعات بیشتری دارند، اگر به آنها چیزی داده شود، كمتر قدردانی می كنند و اگر دریغ شود دیرتر عذر می پذیرند و در پیشامدهای ناگوار روزگار ناشكیباترند. ستون دین و جامعه مسلمانان و نیروی همیشه آماده در برابر دشمنان، درحقیقت همان توده ملت است. پس باید گرایش و توجه تو به آنان باشد.

منبع: نهج البلاغة: الكتاب53.