فقر چه عوارضی دارد؟

امام علی علیه ‏السلام

لابنِهِ الحسنِ عليه السلام: لا تَلُمْ إنسانا يَطلُبُ قُوتَهُ، فَمَن عَدِمَ قُوتَهُ كَثُرَت خَطاياهُ. يابُنَيَّ، الفقيرُ حَقيرٌ لا يُسمَعُ كلامُهُ، ولا يُعرَفُ مَقامُهُ، لو كانَ الفَقيرُ صادِقا يُسَمُّونَهُ كاذِبا، ولو كانَ زاهِدا يُسَمُّونَهُ جاهِلاً. يابُنَيَّ، مَن ابتُلِيَ بالفَقرِ فقدِ ابتُلِيَ بأربَعِ خِصالٍ: بالضَّعفِ في يَقينِهِ، والنُّقصانِ في عَقلِهِ، والرِّقَّةِ في دِينِهِ، وقِلَّةِ الحَياءِ في وَجهِهِ، فَنَعُوذُ باللّه مِن الفَقرِ.

- به فرزند خـود حسن علیه‏السلام-: كسی را كه در پی تحصیل خوراك روزانه خود است، سرزنش مكن؛ زیرا كسی كه قُوت خود را نداشته باشد، خطاهایش بسیار است. فرزندم ! آدم فقیر، حقیر است. سخنش خریدار ندارد و مقام و مرتبتش شناخته و دانسته نمی‏شود. فقیر اگر راستگو باشد، او را دروغگو می‏نامند و اگر زاهد و دنیاگریز باشد، نادانش می‏خوانند. فرزندم ! هر كه به‏فقر گرفتار آید، به چهار خصلت مبتلا شود: به سستی در یقین و كاستی در خِرد و شكنندگی در دین و كمی شرم و حیا در چهره. پس، پناه می‏بریم به خدا از فقر.

منبع: جامع الأخبار: 300 / 818 منتخب میزان الحكمة: 448