باد شابكه چگونه درمان می شود؟

امام كاظم علیه ‏السلام

مِنَ الرّيحِ الشّابِكَةِ وَالحامِّ والإِبرِدَةِ فِي المَفاصِلِ، تَأخُذُ كَفَّ حُلبَةٍ وكَفَّ تينٍ يابِسٍ تَغمُرُهُما بِالماءِ وتَطبُخُهُما في قِدرٍ نَظيفَةٍ، ثُمَّ تُصَفّي ثُمَّ تُبَرِّدُ، ثُمَّ تَشرَبُهُ يَوما وتَغِبُّ يَوما، حَتّى تَشرَبَ مِنهُ تَمامَ أيّامِكَ قَدرَ قَدَحٍ رَوِيٍّ.

برای درمانِ بادِ شابكه و حام و سردی‏ای كه مفاصل را در بر می‏گیرد و بدانها درمی‏پیچد، یك مشت شنبلیله و یك مشت انجیرِ خشك برمی‏داری و در آب می‏خیسانی و در دیگی تمیز می‏پزی. سپس آن را از صافی می‏گذرانی و آن‏گاه سرد می‏كنی و یك روز در میان، از آن می‏خوری و این كار را تا هنگامی كه یك كاسه پُر مصرف شود، ادامه می‏دهی.

منبع: علاّمه مجلسى در شرح این حدیث، چنین آورده است: گویا مقصود از «شابكه»، بادى است كه میان پوست و گوشت، رخ مى‏نماید و آنها را به هم پیوند مى‏زند، یا مقصود، بادى است همانند قولنج كه در پشت و جاهاى دیگر، رخ مى‏نماید و در نتیجه انسان نمى‏تواند حركت كند. براى واژه «حامّ»، معنایى سراغ نداریم. گویا این واژه، «خامّ» (با حرف خ) است، به معناى بلغم خام كه هنوز به پختگى نرسیده است. شاید هم مقصود از آن، بادى است كه پیوسته در بدن شخص جاى گرفته باشد، برگرفته‏شده از «حام الطیر على الشى‏ء»، یعنى پرنده در جایى مسكن گرفت. درباره «اِبرده»، فیروزآبادى مى‏گوید: «سردى‏اى در درون است». نیز در النهایة گفته است: «ابرده (با كسره همزه و راء) بیمارى‏اى است شناخته‏شده كه از چیرگى برودت و رطوبت بر طبع، حاصل مى‏آید و انسان را از آمیزش، ناتوان مى‏سازد». در القانون آمده است: «شنبلیله در آخر فصلِ نخست، گرم و در طول فصل نخست، خشك است؛ از رطوبتى شگفت، تهى نیست؛ نضج‏دهنده و نرم‏كننده است؛ ورم‏هاى بلغمى و پشتى را از میان مى‏برد؛ شكم كلن‏ها را نرم مى‏كند و به آستانه باز شدن مى‏رساند؛ سینه و حلق را نرم مى‏كند و بویژه هنگامى كه با عسل یا خرما و یا انجیر پخته شود، سرفه و نفَس‏تنگى را فرو مى‏نشاند. بهتر، آن است كه شنبلیله را با قدرى خرما بیامیزند و بفشرند و عصاره آن را بگیرند و سپس با مقدار زیادى عسل درآمیزند و آن‏گاه بر روى حرارتى معتدل، گرم كنند و قبل از غذا (با فاصله زیاد) آن را بخورند. پخته آن در سركه، براى ضعف معده، سودمند است و آب‏پزشده آن نیز براى دل‏پیچه و شكم‏رَوى، خوب است» (بحار الأنوار: جلد 62 صفحه 187 حدیث 3). دانش نامه احادیث پزشكی: 2 / 286