این ویژگى‏ها

مصباح الشریعة ـ در آنچه به امام صادق علیه ‏السلام نسبت داده است ـ

إذا بَلَغتَ بابَ المَسجِدِ، فَاعلَم أنَّكَ قَصَدتَ بابَ بَيتِ مَلِكٍ عَظيمٍ، لا يَطَأُ بِساطَهُ إلَا المُطَهَّرونَ، ولا يُؤذَنُ لِمُجالَسَتِهِ إلَا الصِّدّيقونَ، وهَبِ القُدومَ إلى بِساطِ خِدمَةِ المَلِكِ هَيبَةَ المَلِكِ فَإِنَّكَ عَلى خَطَرٍ عَظيمٍ إن غَفَلتَ. وَاعلَم أنَّهُ قادِرٌ عَلى ما يَشاءُ مِنَ العَدلِ وَالفَضلِ مَعَكَ وبِكَ، فَإِن عَطَفَ عَلَيكَ بِرَحمَتِهِ وفَضلِهِ قَبِلَ مِنكَ يَسيرَ الطّاعَةِ وأجزَلَ لَكَ عَلَيها ثَوابا كَثيرا، وإن طالَبَكَ بِاستِحقاقِهِ الصِّدقَ وَالإِخلاصَ عَدلاً بِكَ حَجَبَكَ ورَدَّ طاعَتَكَ وإن كَثُرَت، وهُوَ فَعّالٌ لِما يُريدُ. وَاعتَرِف بِعَجزِكَ وقُصورِكَ وتَقصيرِكَ وفَقرِكَ بَينَ يَدَيهِ، فَإِنَّكَ قَد تَوَجَّهتَ لِلعِبادَةِ لَهُ وَالمُؤانَسَةِ بِهِ، وَاعرِض أسرارَكَ عَلَيهِ، وَليُعلَم أنَّهُ لا يَخفى عَلَيهِ أسرارُ الخَلائِقِ أجمَعينَ وعَلانِيَتُهُم. وكُن كَأَفقَرِ عِبادِهِ بَينَ يَدَيهِ، وأخلِ قَلبَكَ عَن كُلِّ شاغِلٍ يَحجُبُكَ عَن رَبِّكَ، فَإِنَّهُ لا يَقبَلُ إلَا الأطَهَرَ وَالأَخلَصَ. وَانظُر مِن أيِّ ديوانٍ يَخرُجُ اسمُكَ، فَإِن ذُقتَ مِن حَلاوَةِ مُناجاتِهِ ولَذيذِ مُخاطَباتِهِ، وشَرِبتَ بِكَأسِ رَحمَتِهِ وكَراماتِهِ مِن حُسنِ إقبالِهِ وإجابَتِهِ، فَقَد صَلَحتَ لِخِدمَتِهِ، فَادخُل فَلَكَ الإِذنُ وَالأَمانُ، والّا فَقِف وُقوفَ مُضطَرٍّ قَدِ انقَطَعَ عَنهُ الحِيَلُ، وقَصَرَ عَنهُ الأَمَلُ، وقُضِيَ الأَجَلُ، فَإِذَا عَلِمَ اللّه‏ُ عَزَّوجَلَّ مِن قَلبِكَ صِدقَ الاِلتِجاءِ إلَيهِ، نَظَرَ إلَيكَ بِعَينِ الرَّأفَةِ وَالرَّحمَةِ وَاللُّطفِ ووَفَّقَكَ لِما يُحِبُّ ويَرضى، فَإِنَّهُ كَريمٌ يُحِبُّ الكَرامَةَ لِعِبادِهِ المُضطَرّينَ إلَيهِ، المُحتَرِقينَ عَلى بابِهِ بِطَلَبِ مَرضاتِهِ، قالَ اللّه‏ُ تَعالى: «أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ» .

هنگامی كه به در مسجد رسیدی، بدان كه تو آهنگِ در خانه بزرگْ پادشاهی را كرده‏ای كه بر فرش او، جز پاكیزه‏شدگان گام نمی‏زنند و برای همنشینی با او، جز آنان كه رفتارشان، گفتارشان را تصدیق می‏كند، رخصت داده نمی‏شوند. از قدم گذاردن به عرصه خدمت‏گزاری به پادشاه، ترسان باش، همان گونه كه از خودِ پادشاه ترسانی؛ چه این كه اگر غفلت كنی، در معرض خطر بزرگی خواهی بود. و بدان كه او می‏تواند، به عدل یا به فضل، هر آن گونه كه بخواهد، با تو رفتار نماید. پس اگر از سرِ رحمت و فزون‏بخشی خود با تو سر كند، فرمانبَری ناچیز تو را می‏پذیرد و در برابرش به تو پاداشی بس بزرگ، عطا می‏كند، و اگر در رفتاری عادلانه با تو، فراخور استحقاق خود، از تو راستی و اخلاص بخواهد، در پس پرده پذیرش، تو را وا می‏نهد و اطاعتت را مردود می‏سازد، كه او هر چه بخواهد، می‏تواند انجام دهد. به ناتوانی و كوتاهی و تقصیر و نیز به فقر خود در پیشگاه او، اعتراف كن؛ زیرا تو به بندگی او و اُنس یافتن با وی، روی آورده‏ای. رازهایت را به حضورش عرضه كن و بدان كه پنهان و آشكارِ هیچ یك از بندگان، بر او پوشیده نیست. همچون نیازمندترینِ بندگانش، در حضور او باش و خود را از هر دلْ‏مشغولی‏ای كه پرده‏ای میان تو و پروردگارت باشد، تهی ساز؛ زیرا او جز پاك‏ترین و خالص‏ترین را نمی‏پذیرد. و بنگر كه نام تو از كدام دفتر بیرون می‏آید. پس اگر از شیرینیِ مناجات با او و لذّت گفتگو با وی، چیزی چشیدی و از جام رحمت و كرامت‏هایش ـ كه از نیكو روی كردن و اجابت كردنش سرچشمه می‏گیرد ـ، شربتی نوشیدی، برای خدمت‏گزاری به او شایستگی یافته‏ای. پس داخل شو كه رخصت و امان یافته‏ای، و در غیرِ حالت یاد شده، همچون ناگزیر بیچاره ناامید كه مرگش فرا رسیده، همان جا درنگ كن، كه اگر خدای عز و جل دریابد كه تو از سرِ راستی به او پناه آورده‏ای، به دیده مهربانی و رحمت و لطف به تو خواهد نگریست و در راه آنچه دوست می‏دارد و می‏پسندد، موفّقت خواهد كرد؛ زیرا او ارجمندی است كه ارج نهادن به بندگانی را كه درماندگان پیشگاهش و دل‏سوختگان درگاهش در راه جلب خشنودی اویند، دوست دارد. خدای متعال می‏فرماید: «یا كیست كه به درمانده، آن گاه كه وی را می‏خواند، پاسخ دهد؟» .

منبع: فی بحار الأنوار: «ولتعلَمْ».النمل: 62.مصباح الشریعة: ص 86، بحار الأنوار: ج 83 ص 373 ح 40.