بردگى

الإمام علیّ علیه السلام

مَن عَشِقَ شَيئا أعشی بَصَرَهُ، وأمرَضَ قَلبَهُ، فَهُوَ يَنظُرُ بِعَينٍ غَيرِ صَحيحَةٍ، ويَسمَعُ بِاُذُنٍ غَيرِ سَميعَةٍ، قَد خَرَقَتِ الشَّهَواتُ عَقلَهُ، وأماتَتِ الدُّنيا قَلبَهُ، ووَلِهَت عَلَيها نَفسُهُ، فَهُوَ عَبدٌ لَها ولِمَن في يَدَيهِ شَيءٌ مِنها، حَيثُما زالَت زالَ إلَيها، وحَيثُما أقبَلَت أقبَلَ عَلَيها، لا يَنزَجِرُ مِنَ اللّه ِ بِزاجِرٍ، ولا يَتَّعِظُ مِنهُ بِواعِظٍ، وهُوَ يَرَی المَأخوذينَ عَلَی الغِرَّةِ ـ حَيثُ لا إقالَةَ ولا رَجعَةَ ـ كَيفَ نَزَلَ بِهِم ما كانوا يَجهَلونَ، وجاءَهُم مِن فِراقِ الدُّنيا ما كانوا يَأمَنونَ، وقَدِموا مِنَ الآخِرَةِ عَلی ما كانوا يوعَدون، فَغَيرُ مَوصوفٍ ما نَزَلَ بِهِم.

امام علی علیه السلام: كسی كه عاشق چیزی شود، آن چیزْ دیده [دلِ] او را كم سو می گرداند، و دلش را بیمار می كند. در نتیجه، چنین كسی با چشمی ناسالم می نگرد، و با گوشی ناشنوا می شنود. خواست های دنیوی، خِرَد او را از هم دریده، و دنیا دلش را میرانده، و جانش شیفته آن گردیده است. از این رو، بنده دنیا و بنده كسی است كه چیزی از دنیا دارد. به هر كجا كه دنیا برود، او نیز بدان جا می رود، و به هر سو كه دنیا رو كند، او نیز بدانْ رو می كند. با هیچ نهی ای از جانب خدا، باز نمی ایستد، و از هیچ پندی از او، اندرز نمی گیرد، در حالی كه می بیند مرگ، چه سان ناگهان گریبان دیگران را می گیرد و مجال پوزشخواهی و بازگشتی نمی دهد، و آنچه نمی دانستند، بر آنان فرود می آید، و از دنیا كه خود را در آن ایمن می پنداشتند، جدا می شوند، و به آنچه در آخرت وعده داده می شدند، می رسند. آنچه بر سر آنان می آید، به راستی در وصف نمی گنجد.

منبع: نهج البلاغة: الخطبة 109.