بهشت و جهنم

چرا قرآن با طرح مسائل شهوانی انسان در بهشت، انسان ها را جذب می کند؟

اولا شیوه قرآن استفاده از بشارت و انذار هم زمان است. در واقع قرآن با نشان دادن راه صحیح و درست، به انسان گوشزد می کند که در صورتی که راه صحیح را انتخاب کند، مستحق بشارت هاست و خوبی ها در انتظار اوست. و در صورتی که راه غلط را انتخاب کند، مصیبت ها و آلام در انتظار اوست: «فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیِّینَ مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتابَ بِالْحَقِّ[بقره/۱۲۳] خداوند، پیامبران را برانگیخت تا مردم را بشارت و بیم دهند و كتاب آسمانى، كه به سوى حق دعوت مى‏ كرد.» ثانیا قرآن در کنار پاداش ها و عذاب هایی که برای جسم انسان است، از پاداش ها و عذاب هایی سخن گفته که جنبه جسمانی ندارند. اما چون اکثر انسان ها در مادیات فرو رفته و از درک لذت ها و آلام روحی بی خبرند، تنها بخش مربوط به مسائل جسمانی را درک می کنند و آن قسمت برایشان بزرگ می شود. در حالی که قرآن بسیار از مسائل متناسب با جنبه غیر مادی انسان در بهشت و دوزخ سخن  گفته است. ولی زمانی که ما رضوان الهی، یا دور بودن از سخنان بیهوده و ... برایمان چندان پرارج نیست، نمی توانیم آن ها را ببینیم: «وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدینَ فیها وَ مَساكِنَ طَیِّبَةً فی‏ جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ[توبه/۷۲] خداوند به مردان و زنان باایمان، باغهایى از بهشت وعده داده كه نهرها از زیر درختانش جارى است جاودانه در آن خواهند ماند و مسكن‏هاى پاكیزه‏اى در بهشتهاى جاودان (نصیب آنها ساخته) و (خشنودى و) رضاى خدا، (از همه اینها) برتر است و پیروزى بزرگ، همین است.»   «لا یَسْمَعُونَ فیها لَغْواً وَ لا تَأْثیماً[واقعه/۲۵] در آن (باغهاى بهشتى) نه لغو و بیهوده‏اى مى ‏شنوند نه سخنان گناه آلود.»   همان گونه که نمی توانیم درک کنیم آتش اصلی جهنم، آتشی است که دل و قلب انسان را می سوزاند و عدم توجه و نظر الهی برایمان بسیار دردناک خواهد بود: «الَّتی‏ تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ[همزه/۷] آتشى كه از دلها سرمى ‏زند.» «إِنَّ الَّذینَ یَشْتَرُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ أَیْمانِهِمْ ثَمَناً قَلیلاً أُولئِكَ لا خَلاقَ لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ وَ لا یُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ وَ لا یَنْظُرُ إِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَكِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ[آل عمران/۷۷] كسانى كه پیمان الهى و سوگندهاى خود (به نام مقدس او) را به بهاى ناچیزى مى ‏فروشند، آنها بهره ‏اى در آخرت نخواهند داشت و خداوند با آنها سخن نمى ‏گوید و به آنان در قیامت نمى ‏نگرد و آنها را (از گناه) پاك نمى ‏سازد و عذاب دردناكى براى آنهاست.»   ثالثا لذت ها و آلام جسمانی بهشت و دوزخ سویی حقیقت هستند و متناسب با جنبه جسمانی انسان ایجاد شده اند. و انسان به دلیل ذاتیات خود به آنها علاقه دارد و جذب شان می شود. و این حکمت و لطف الهی است که از این بخش سخن گفته و ما را جذب می کند. آیا اگر کودکی به پسته علاقه زیادی داشت و ما از این میل او برای تشویقش به کارهای نیک استفاده کردیم، مرتکب امر ناروایی شده ایم؟ یا اینکه با این کار که هم نیاز جسمی کودک را مهیا کرده ایم و هم خوبی را به او آموزش داده ایم در حق او لطف کرده ایم؟  

(برگرفته از مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی)