حضرت خدیجه(س)

حضرت خدیجه(س) در چه سنی به همسری پیامبر اکرم(ص) برگزیده شدند و چند سال بچه دار نشدند و در چند سالگی فاطمه(س) را به دنیا آوردند و در چه سنی رحلت نمودند؟

در رابطه با سن پیامبر(ص) و خدیجه(س) در وقت ازدواج، اختلاف نظر وجود دارد. برخی بر این عقیده ‏اند كه پیامبر(ص) ۲۵ ساله بود و خدیجه(س) ۴۰ ساله. ولی برخی سن پیامبر(ص) را ۲۱ و برخی ۳۰ سال دانسته ‏اند و سن خدیجه(س) را برخی ۲۵، ۲۸، ۳۰، ۳۵ و ۴۵ سال گفته‏ اند.[۱]
امّا آنچه در منابع معتبر تاریخی معروف و مشهور است این است كه سن پامبر(ص) ۲۵سال و سن خدیجه(س) ۴۰سال بوده است.

به برخی از منابع تاریخی كه مطلب فوق را تأیید می كنند اشاره می كنم:
پیغمبر بسن بیست و پنج سالگى با خدیجه دختر خویلد ازدواج نمود. سن خدیجه در آن هنگام چهل سال بود.[۲]
و تزوّج رسول الله صلى الله علیه و سلم خدیجة و هو ابن خمس و عشرین سنة، و هی ابنة أربعین سنة. و ذلك الثبت عند العلماء.[۳]
هشام گوید: وقتى پیمبر خدیجه را به زنى گرفت بیست و پنج سال داشت و خدیجه چهل ساله بود[۴]
حضرت به هنگام ازدواج با خدیجه، بیست و پنج ساله بود و خدیجه چهل ساله و حضرت تا او زنده بود همسرى دیگر اختیار نكرد.[۵]

در مورد اینكه حضرت خدیجه تا چند سالگی بچه دار نشدند اظهار نظر قطعی بسیار مشكل است چرا كه در منابع تاریخی فقط به نام فرزندان پیامبر(ص) از خدیجه اشاره شده و زمان دقیق تولد آنها ذكر نشده است. در ادامه به ذكر نام فرزندان پیامبر(ص)از آن بانوی بزرگوار با استفاده از منابع تاریخی اشاره می كنم:

- به جز ابراهیم دیگر فرزندان پیامبر(ص)، زینب و رقیه و ام كلثوم و فاطمه و قاسم و طیب و طاهر از خدیجه بودند و كنیه از قاسم گرفت و او را ابو القاسم گفتند.[۶]

- به جز ابراهیم دیگر فرزندان پیامبر(ص)، زینب و رقیه و ام كلثوم و فاطمه و قاسم و طیب و طاهر از خدیجه بودند و كنیه از قاسم گرفت و او را ابو القاسم گفتند. همه‏ پسران پیامبر(ص) در جاهلیت از دنیا رفتند و دختران به دوران اسلام رسیدند و مسلمان بودند و با پیامبر(ص) هجرت كردند.[۷]

- تمامى فرزندان رسول خدا صلى الله علیه و آله بجز ابراهیم كه مادرش ماریة قبطیه و از اهل «حفن» مصر بود- و مقوقس پادشاه اسكندریه او را براى آن حضرت هدیه فرستاده بود- ما بقی فرزندان آن حضرت از خدیجة بدنیا آمدند، و آنها بترتیب سن عبارت بودند از:
قاسم- كه بواسطه او حضرت مكنى بابو القاسم شد- طیّب، طاهر، رقیة ،زینب، ام كلثوم، و فاطمه علیهم السلام.
پسران آن حضرت یعنى قاسم و طیب و طاهر هر سه قبل از بعثت از دنیا رفتند و اما دختران همگى تا زمان بعثت زنده ماندند و اسلام اختیار كرده با آن حضرت بمدینه مهاجرت كردند.[۸]

- همه فرزندان پیامبر(ص) از خدیجه بودند مگر ابراهیم بن ماریه را كه از قبطیه زاده است.
بزرگترین فرزندانش قاسم بود و از نام همین پسر كنیه ابو القاسم یافت، سپس طیب و طاهر و سپس رقیه و سپس زینب و سپس ام كلثوم و سپس فاطمه.[۹]

- و ولد له من الولد بناته كلهن، و أولاده الذكور كلهم من خدیجة إلا إبراهیم، فأما البنات فزینب و رقیة و أم كلثوم و فاطمة، رضى الله عنهن، و أما الذكور فالقاسم، و به كان رسول الله صلّى الله علیه و سلم یكنى، و الطاهر و الطیب و قیل: القاسم و الطاهر، و عبد الله و هو الطیب لأنه ولد فی الإسلام، و قیل:
القاسم و عبد الله و هو الطاهر و الطیب، فمات القاسم بمكة و هو أول من مات من ولده،[۱۰]


در مورد سن آن بانوی گرانقدر در زمان تولد حضرت زهرا(س):
از آنجایی كه در مورد تاریخ تولد حضرت زهرا(س) دو قول وجود دارد كه بنابر یك قول تولد ایشان دو سال بعد از بعثت بوده و بنابر قولی دیگر پنج سال بعد از بعثت متولد شدند. بنابراین با توجه به اینكه حضرت خدیجه در سال دهم بعثت و در سن ۶۵سالگی از دنیا رفتند، بنابرقول اول در مورد تولد حضرت زهرا(س)،سن مادر ایشان در زمان تولد ۵۷سال بوده و بنابر قول دوم ۶۰ سال بوده است.

در مورد زمان رحلت حضرت خدیجه(س) كه طبق اتفاق موجود در منابع در سال دهم بعثت، در ۶۵ سالگی، حدود دو ماه پس از خروج بنی هاشم از شعب ابی‏طالب، در ماه مبارك رمضان، در مكه رحلت كرد. مقبره حضرت خدیجه(س) در مكه، در محلی به نام «حجون»، مجاور قبر حضرت ابوطالب(ع) قرار دارد.


[۱]. اعیان‏ الشیعه، ج ۱۰، ص ۸۲ - الصحیح من سیرة‏النبی، ج ۱، ص ۱۲۶ - اسدالغابه، ج ۶، ص ۷۸.
[۲]. الكامل، ترجمه ابو القاسم حالت و عباس خلیلى‏، ج‏۷،ص:۳۷.
[۳]. أنساب‏ الأشراف،ج‏۱،ص:۹۹.
[۴]. تاریخ ‏الطبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ج‏۳، ص:۸۳۴.
[۵]. البدأ والتاریخ، ترجمه محمد رضا شفیعى كدكنى‏، ج‏۲، ص:۶۴۸.
[۶]. تاریخ طبری؛ ج۳ ص۸۳۴.
[۷]. تاریخ ‏طبری، ج‏۳ ص۸۳۴.
[۸]. السرة النبویّة، ترجمه سید هاشم رسولى‏، ج‏۱، ص:۱۲۳.
[۹]. البدأ والتاریخ، ترجمه محمد رضا شفیعى كدكنى‏، ج‏۲، ص:۶۴۸.
[۱۰]. أسدالغابة، ج‏۱، ص:۲۴.

(برگرفته از مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی)