بنا بر فرموده ی پیامبر اکرم ص ، خواب ها سه دسته اند:
۱.اضغاث احلام: خواب هایی هستند که منشاء آنها هوس، پرخوری، گرسنگی، دغدغههای ذهنی خواب بیننده است. این خواب ها اصلا ارزش تعبیر ندارند. چون به وقوع نخواهند پیوست.
۲.خواب های شیطانی: این ها خواب های بد و ناگواری هستند، که از طرف شیطان برای محزون کردن بنده، به انسان نشان داده می شوند. جهت ایمن ماندن از بدی تعبیر آن، بهتر است خواب بیننده، خواب خود را برای کسی تعریف نکند بلکه صدقه ای دهد تا رفع بلا گردد.
۳.خواب های نیکو: این ها خواب های خوب و دلخواهی هستند که خداوند به بنده ی خود از طریق آنها بشارت می دهد تا پیش از وقوع آن اتفاق خوب، بنده را خوشحال سازد. این خوابها را باید جهت سرعت در تعبیر و حادث شدن اتفاق خوب، برای فرد خیرخواه و نه فرد حسود تعریف کرد و صدقه ای هم داد تا زودتر به وقوع بپیوندند.
البته باید دانست که هریک از این خوابها را ممکن است خود انسان برای خودش ببیند و یا کسی دیگر به او ببیند. در هردو صورت حکم آن یکسان است.
نکته ی دیگر آن که هریک از سه خوابی که بیان شد، ممکن است به دو حالت دیده شپند:
۱. نمادین و سمبلیک: یعنی خواب بیننده در خواب خود، یک چیزهایی می بیند که بیانگر مفهومی هستند. مثلا خواب حضرت یوسف که در کودکی دید چند گرگ به او حمله می کنند. گرگها نماد برادرانش بودند. به درستی تعبیر شد. این گونه خوابها محتاج رمزگشایی هستند و اگر به یک معبر خبره مراجعه گردد، بهتر است. چون خوابها جنبه ی شخصی دارند.اما کتاب های تعبیر خوابی که از ابن سیرین، حضرت یوسف و ... در بازار دیده میشود نیز غلط نیستند و تا اندازه ای زیاد گره گشا هستند.
۲.حقیقی و مستقیم:یعنی خواب بیننده در خواب خود، وقایعی را به دور از هرگونه ابهام و نمادی می بیند. بلکه مستقیم از واقعیتی باخبر می گردد. این گونه خوابها اگر ثابت شوند صادقه هستند، به همان شکلی که دیده شدند، تعبیر می شوند. مثل خواب حضرت نرجس خاتون که با یک امام ازدواج می کند، و این اتفاق هم افتاد. و به عقد امام حسن عسگری ع درامدند.
برای دیدن رویای صادقه زمان و مکان و دین خواب بیننده تاثیر دارند اما ملاک ثابت نیستند. چه بسا افرادی بی دین و غیر مسلمان، رویای صادقه دیده اند. یا اگرچه گفته اند خواب ظهر معنا ندارد، اما خواب های صادقه ای در ظهر دیده شده و به ووقوع پیوسته است. پس این قوانین، کلیت ندارند. اما مویید و اطمینان بخش تر است که خواب یک سوم اخر شب، صادقه باشد. مثلا نقل شده خواب صادقه ای را که فرد ناپاک و جنب ببیند، با تاخیر محقق می شود.و برعکس، خواب کسی که اهل ذکر باشد، احتمال وقوعش بیشتر است.
حال اگر کسی بخواهد رویای صادقه ببیند تا از حقایقی درباره ی آینده مطلع گردد، باید مدام یاد خدا کند، با وضو بخوابد، راستگو و درست کردار باشد.
اما اینکه چگونه مطمئن شویم که خوابمان رویای صادقه بوده یا نه، غالبا تشخیص سخت است. و اگر خوابی به وقوع پیوست، یقین می کنیم که صادقه بوده است. اما نشانه های رویای صادقه عبارتند از:
۱.در عالم خواب انسان حس بیداری می کند. به عبارتی، خوابش واضح و شفاف است.
۲.روند خوابهای صادقه به گونه ایست که از یک آغاز شروع می شود و به نهایتی ختم می گردد. و شلوغ و درهم و بی سروته نیست.
۳.اگر در خوابی یکی از معصومین یا بزرگان دیده شود، امکان دارد صادقه باشد.
۴.گاهی فردی سوالی در ذهنش دارد و خوابی راجع به پاسخش می بیند. آن خواب صادقه است. مثل خانواده های شهدا که درمورد وضعیت شهیدشا خواب می بینند.
در مجموع، خواب های صادقه را فرد خواب بیننده احساس می کند که این خوابش معنادار بود.پس به وقوع می پیوندد.
منبع: برداشت آزاد نویسنده از مطالعه ی کتب و سایت های متعدد در زمینه ی خواب و رویای صادقه، از جمله نظرات عارف بزرگ ابن عربی.