معنی عبارت یا اصطلاح opportunity cost چیه؟

دوستان من توی سخنرانی ها و گفت و گوهای مختلفی استفاده از عبارت opportunity cost رو شنیدم.

برداشتی که از معنیش دارم اینه که «هزینه ای که آدم پرداخت میکنه برای بررسی یک فرصت». مثلا شما 2 تا پیشنهاد فصرت شغلی داری، و شروع میکنی به بررسی اینها. حین بررسی چه از نظر زمان، و چه از نظر پرس و جوی از کارمندای سابق اون شرکت و چه از منظرهای مختلف دیگه ای داری یک هزینه ای میکنی و این اون چیزیه که بهش میگن opportunity cost.

از طرفی برداشتی که توی اون سخنرانی ها از فحوای کلامشون میشه کرد بیشتر چاشنی «ریسک پذیری» داره. مثلا برای سرمایه گذاری توی فلان کسب و کار یه ریسکی وجود داره که به اون میگن opportunity cost. خلاصه ممنون میشم اگه اطلاع دارید بفرمایید که معنی این عبارت یا اطلاح چی میشه توی زبان فارسی؟

سلام عبارت opportunity cost یکی از اصطلاعات علم اقتصاده که توی فارسی معادل‌های متعددی داره. از جمله این معادل‌ها میشه به هزینه فرصت، هزینه جانشینی، هزینه جایگزین، هزینه بدیل، هزینه متقابل، هزینه اقتصادی، قیمت سایه‌ای، هزینه سایه‌ای و . . . اشاره کرد (دو موردی که پررنگ کردم متداول‌تر هستن). در مورد مفهومش هم توضیحات خودتون درسته. هزینه فرصت یعنی هزینه‌ای که شما بابت یک انتخاب بین دو یا چند گزینه پرداخت می‌کنین. برای درک بهتر موضوع توجه شما رو به مثال زیر جلب می‌کنم:

فرض کنید شما یک زمین کشاورزی دارید، در این زمین شما هم می‌توانید گوجه بکارید و هم سیب زمینی. سرمایه کاشت هر دو محصول یکسان است. حال انتخاب شما در این مورد تصمیم برای کشت گوجه یا سیب زمینی است. به شما گفته می‌شود از کشت گوجه ۵۰ تن محصول حاصل می‌شود و اگر سیب‌زمینی بکارید ۷۰ تن محصول به‌ دست خواهید آورد. هزینه تولید هر دو محصول که یکسان است، اما قیمت این دو محصول باید به نسبت ۷ به ۵ گوجه به سیب‌زمینی باشد. در این صورت شما چه گوجه بکارید و چه سیب‌زمینی سود یکسانی به‌ دست می‌آورید.

اما اگر شما بدون توجه به نسبت قیمت‌ها در بازار، تولید گوجه را به سیب‌زمینی ترجیح داده و برای مثال مشخص شود در بازار، گوجه به قیمت تنی یک میلیون تومان و سیب زمینی تنی ۸۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد، با تولید گوجه ۵۰ میلیون تومان نصیب شما شده است، در صورتی که اگر سیب‌زمینی کشت می‌کردید ۵۶ میلیون تومان نصیب شما می‌شد. تحت این شرایط هزینه فرصت از دست رفته تولید سیب‌زمینی برای شما ۶ میلیون تومان خواهد بود.