ماه محرم، که یکی از ماه های حرام است، برای اهل بیت (ع) _ به خاطر ظلم و ستمی که بر امام حسین (ع) و یاران و خانواده اش گذشته است، ماه غم و اندوه است.
بنابراین شیعیان به پاس احترام به اهل بیت، خصوصا امام زمان (عج) و تسلی بخشیدن به قلب محزون آنان، به برگزاری عزاداری ها می پردازند.
البته از آن جا که این خاندان کرم، زیر منت کسی نمی مانند، در دنیا و آخرت پاداش عزاداران را تمام و کمال ادا می کنند.
چه بسیار است نذوراتی که با دیدن معجزاتی از اهل بیت (ع) ادا می شود. از شفا گرفتن بیماران لاعلاج گرفته تا ادای قرض قرض داران، و هر مشکل لاینحل دیگری.
هرآنچه که از کرم بیان شد، منحصر به امام حسین ع نمی شود. بلکه ۱۴ معصوم همگی کشتی نجات بشر هستند. اما بنابر روایات کشتی امام حسین ع چیزی دیگر است. که هر کسی بدان تمسک جوید، یعنی در راه امام حسین ع گام بردارد و بنده ی خدا باشد، قطعا رستگاری دنیا و آخرت شامل حالش خواهد شد.
از جمله اعمالی که انسان را در این ماه به خدا نزدیک تر می سازد، عبارتند از:
۱. خواندن نماز طلب خیر سالانه: معمولا شب اول محرم خوانده می شود. ۲ رکعت است که در هر رکعت یک حمد و ده توحید و ده آیت الکرسی خوانده می شود. این نماز، شیطان را روسیاه می کند و موجب می شود تا سال نمازگزار به خیر به پایان برسد.
(شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان)
۲.غسل اول ماه: خوب است پس از غسل، ۲۰ مشت آب بر سر بریزید.
۳.ذکر یا کاشف الکرب عن وجه الحسین ع اکشف کربی بحق الحسین ع: این ذکر دهه ی اول محرم ، ده مرتبه جهت حاجت خوانده می شود. که حضرت عباس را به امام حسین ع قسم می دهیم.
۴.روزه: در همه روز این ماه خوب است. اما این عمل در عاشورا مکروه است.
۵.قرائت زیارت عاشورا: خوب است هر روز خوانده شود، که موجب نجات از عذاب قبر می گردد. و شفاعت امام حسین ع را دربردارد. و اگر بتوانیم سلام بر حسین و لعن را ۱۰۰ مرتبه بخوانیم، در قضای حاجات مهم، بسیار موثر است. ثواب این عمل به قدری زیاد است که مردگان حسرت ترک این عمل را می خورند.
۶.پوشیدن لباس عزا توام با وضو برای امام حسین ع: بنابر روایات، بسیاری از علما با نذر سیاه پوشی محرم، به حاجات مهم خود رسیده اند.
۷.همراه داشتن دستمال گریه بر امام حسین ع برای شب اول قبر
۸.نوکری در دستگاه سیدالشهدا ع : حتی به اندازه ی برداشتن یک سنجاق از زمین. که در شب اول قبر و در قیامت، حضرت زهرا جبران می کند.
۹.نوشیدن کمتر آب و خوردن کمتر غذا به احترام این ماه و سیدالشهدا
۱۰.نماز اول وقت: امام حسین ع برای همین امر به شهادت رسید.
۱۱.احترام به عزاداران امام حسین ع
۱۲.گوش ندادن به موسیقی
۱۳.حفظ حجاب
۱۴.سعی در کمتر خندیدن و ترک گناه: زیرا اکنون صاحب الزمان عزادار است و ما نباید قلب ایشان را بیشتر به درد آوریم.
۱۵.شرکت در روضه ها و تکیه ها و گریه بر مظلومیت اباعبدالله: در فضیلت های این عمل روایاتی نقل شده است:
الف) آیت الله قاضی: روضه ی اباعبدالله نه تنها در محرم، موجب گشایش امور است.
ب) آیت الله بهجت: گریه بر سیدالشهدا ع از نماز شب بالاتر است.
ج) علامه طباطبایی: برای رسیدن به عرفان کامل، دو راه و مکان بیشتر وجود ندارد: یا در حرم اباعبدالله یا در مجلس روضه ی اباعبدالله.
د) آیت الله حائری: روضه خوانی و گریه بر سیدالشهدا عمل مستحبی است که هزار واجب در آن است.
و) دولابی: محبت و عزاداری برای امام حسین ع انسان را زود به مقصد می رساند.
نکته) اگرچه تمسک به اهل بیت و امام حسین ع موجب رستگاری دنیا و آخرت است، مایه ی شفاعت و نجات از عذاب قبر و آتش جهنم نیز است، اما حساب حق الناس جداست که نباید از آن غافل ماند.