رسانه

معنی کلمه رسانه

معنی واژه رسانه

معنیهر چند جمع لاتین این کلمه، یعنی مدیا در استفاده روزمره ای که از این واژه در انگلیسی می شود، بخوبی به عنوان یک اسم مفرد جا افتاده است .یک رسانه مدیوم عبارتند است از ؛ هر ابزاری برای برقراری ارتباطات. رسانه حامل یا واسط پیام است .بدین ترتیب واسط در انگلیسی “مدیوم” هم رسانه و هم واسط معنی می دهد و در متن اصلی هم همین لغت به هر دو معنی به کار رفته است .
استفاده از واژه رسانه به این معنی است ،که کاربرد درست آن به شمار می رود .تلفن ،رایو،فیلم و تلویزیون (نقاشی یا مجسمه سازی به کنار)همراه با چاپ و صدای انسان همگی بطور هم ارز واسط به شمار می روند .
کتب مردم را ،آن گونه که اظهار می دارند ،از خود بی خود می کنند ،آنها را به خنده و گریه وا می دارند ،مردم در آنها گم می شوند و جذب آنها می گردند.با این وضعیت ،چقدر احتمال دارد که این مسئله در مورد فیلم و تلویزیون نیز صدق کند.این دو ادعا دارند که بیان را آنگونه “طبیعی می سازند” که همچون خود طبیعت به نظر می آیند .در فیلم ،در سینما ،چهره ها و صورتها ،چشم اندازها و حرکات ،آنگونه در چشم جلوه می کنند ،که گویی همه آنها زندگی واقعی هستند.اما البته ما تنها به خاطر انزوا در تاریکی نیست که چنین می کنیم، بلکه همچنین دامنه وسیعی از جلوه های سینمایی ،بر اساس اهداف و نیات فیلم ساز به شیوه دیدن تصاویر توسط ما سازمان می دهند .این وضع همچنین در مورد تلویزیون و حتی در بین جمعیت شاد و مسرور اطاق نشیمن نیز صدق می کند :
تلویزیون محل قدرتی است برای گروه های تولید ،و در ورای آنها شرکتهای بزرگی که به منظور دستیابی به پول و نفوذی که پول به همراه خواهد آورد ،به خرید توجه میلیونها نفر می پردازند.اینها تنها معدودی از فشارهایی هستند که در حول و حوش چهارچوب آنچه ما می شنویم و تماشا می کنیم به واژه واسط بودن چنین سنگینی می دهند.
وقتی ما در حال تماشای تلویزیون یا جواب دادن به تلفن هستیم ،روابط تولیدی مستقیماً وارد اطاق نشیمن ما می شوند .واژه “تل”خود لغتی است یونانی ،به معنی دور،و اندازه گیری دوری بین واسط(یا رسانه -مترجم) و پیام است که موضوع مورد بحث نظریه رسانه هاست.
● تاریخچه رسانه ها :
در نیمه قرن دوم نوزدهم ،بتدریج خود چاپ ،ابتدا تحت سیطره ارتباطات الکتریکی و سپس ارتباطات الکترونیکی قرار گرفت.در تاریخ رسانه ها و جنبش سه مرحله ای آنها :الفبا -چاپ-صفحات تصویر این سومین گسستگی اساسی به شمار می رود.درک حیاتی بودن این تغییر مستلزم سیاحتی کوتاه در حوزه ارتباطات و فعالیتهای حیرت آور آن است ،حوزه ای که بخشی از انقلاب صنعتی اواخر قرن نوزدهم را تشکیل می دهد.در سال ۱۹۰۰ ،تلگراف ،تلفن ،دوربین ،رادیو و اولین ابزارهای راهگشای تلویزیون الترونیک همگی کم و بیش پا گرفته و آن طور که انسان می تواند انتظار داشته باشد ،به شدت از پیوستگی دورنی برخوردار بوردند .این امری بالنسبه شناخته شده است که پیدایش دوربین با بخش مرکزی این تاریخ را تشکیل می دهد .در سال ۱۸۰۰ ،هامفری دیوی با فکر « نگارش بوسیله نور » ،سر و کله می زد، و نمایش تصاویر دوار مناظر را بر روی پرده ،از طریق یک نظام متشکل اط آینه ها در یک رصد خانه تاریک،معروف به اطاق تاریک جعبه عکاسی ،الگو و قالب ،لازم برای سبک مشهور نقاشی مناظر شهری را ،که کانالتوی نقاش مشهورترین استاد اولیه آنها به شمار می رود،فراهم آورد.
مشکل این نبود که لنزی ،قادر به نمایش تصویر بر روی پرده ساخته شود،بلکه مشکل این بود که تصویر بر روی سشسطحی که به نحو مناسب پذیرای آن باشد،تثبیت گردد.در ۱۸۳۹ داگر،این مشکل را حل کرده بود و عکس به ویژگی آشنایی در اطاقهای نشیمن دوره ویکتوریا ،و کار هنری رایج فرهنگ عامه جامعه صنعتی تبدیل شد.
تحولات مشکلتر ولی به همان اندازه ذی ربط و شگرف در عرصه تلگراف التکریکی روی دادند -حل این معما که چگونه به طور همزمان پیامهایی برای مسافات دور فرستاده شود .خود الکتریسته ،از ابتدای قرت هجدهم ،در مرکز علوم طبیعی (و بدین خاطر تغییرات فن شناسی)قرار داشت.در اوایل ۱۷۷۴ یک فرانسوی به نام لزاژ این تحقیقات را به سمت ارسال علامات بوسیله ضربه های گسیخته ای در طول یک سیم ،سوق داده بود و به اتفاق دیگران به تعمق در مورد شیوه های ثبت این ضربه ها ،در فواصل مناسب ،بر روی قطعات کاغذ پرداخته بود.در ۱۸۲۵ با نمایش کارکرد عقربه های مغناطیسی توسط یک انگلیسی به نام استرجن ،ساموئل مورس ،در آن طرف اقیانوس اطلس ،در وضعیتی قرار گرفت که بتواند به ابداع رمز ارتباطی مشهور خود بپردازد ،تا به وسیله آن بتوان پیامهای قابل خواندن را ،در قالب الفبایی تماماَ متشکل از ضربه های بلند و کوتاه ارسال نمود.در بتدا برد این پیامها بیست مایل بود اما مورس و شرکت وابسته اش به اختراع یک تقویت کننده پیام مبادرت کردند،که برد دیگری به پیام بخشید ،تا آنجا که واشنگتن توانست با بالتیمور تماس بگیرد.
● بررسی اثرات آسیب شناختی تلویزیون بر جامعه و خانواده:
تلویزیون خطری اساسی برای دموکراسی و آزادی است » « پژوهش های علمی و آماری نشان می دهد که تماشای مستمر تلویزیون ،قدرت انسجام فکر و اندیشه منطقی را از میان می برد .(بورستین) دنیای نقش بسته در صفحه تلویزیون ،دنیایی است دست دوم ،پرداخته شده و اغلب مخدوش ،تصویری که تلویزیون از جهان خارج به ذهن ما منتقل می کند ،با وافعیت خارجی یکسان نیست.این تصویر،انسان فعال و متفکر را به تماشا چی منفعل و راکد تبدیل می کند ،سرعت انتقال را از بین می برد ،عکس العمل دفاعی و دماغی بدن را در برخورد با اطلاعات ،تضعیف می سازد و ایدز فرهنگی را نصیب انسان و جامعه می نماید.بنا بر این می توان در یک جمله گفت که بهره گیری پیوسته از تلویزیون موجب تغییر و دگرگونی در ادراکات و دریافتهای انسانی می شود .
واژهٔ «اجتماع» ،حضور افراد جامعه در مکانی خاص را به ذهن متبادر می کند در حالیکه که «اجتماع» تلویزیون را افرادی تشکیل می دهند که دور از یکدیگر و خارج از محدوده دید یکدیگر قرار دارند. جوانان امروز که با تلویزیون بزرگ شده اند زمانی که ناچار می شوند در یک اجنماع واقعی ـ ونه تلویزیونیـشرکت کنند ،غالباَ نمی دانند چگونه رفتار کنند.دیدن رویدادهای اجتماعی از صفحه تلویزیون معیاری،به آنان عرضه نکرده است ،که بر اساس آن صبر و تمرکز آرامش ،استماع سخنان موافق و مخالف ،سکوت و یا حتی طریقه نشستن و لباس پوشیدن را در محافل و مجامع عمومی رعایت کنند.تلویزیون ابزار انتقال علم و دانش نیست،بلکه وسیله ای است برای اطلاع رسانی ،دانش و علم مقوله ای است دارای ارزش و اعتبار پایدار و تاثیر درازمدت، در حالی که به ندرت دانش نوین را جایگزین دانسته ها و آموخته های قبلی خود می کنیم و بر اندوخته های پیشین می افزاییم.اما در مورد داده ها و اطلاعات ،وضع به گونه ای دیگر است.نو بودن و جالب بودن و چند بعدی بودن یک اطلاع یا یک داده باعث می شود که اطلاع و داده قبلی از ارزش و اعتبار ساقط شده و جای خود را به اطلاعات جدید بسپارد .در حالیکه «نو بودن» بر ارزش علمی مطلبی نمی افزاید ؛درست بر عکس ،ملاک ارزیابی یک خبر به حساب می آید.
نکته با اهمیت دیگر این که هر آنچه تلویزیون ارائه می دهد همزمان برای همه ارائه می شود .گروه بندی و طبقات اجتماعی و سنین متفاوت بینندگان و تفاوتهای درک و شعور سلیقه انسانها در شکل و محتوای برنامه ها تاثیری نداردو به علت این که برنامه های تصویری اغلب باید عامه پیند و همگانی باشند،فاصله و مرز میان عالم و جاهل و دارندگان فرهنگ و شعور برتر با افرادی عامی از میان برداشته می شود،در حالی که کتاب و کتابخوانی بر دانش و قدرت فهم اطلاعات افراد می افزاید.
همچنین تلویزیون برداشت و استتنباط ما را از«واقعیتها» مخدوش می سازد .هر واقعه و هر ماجرایی امروزه دو بار رخ می دهد :یک بار در عالم واقع و بار دیگر بر روی صحنه تلویزیون ،صرفنظر از وجوه اختلافاتی که میان تبیین این ماجرا در عالم واقع و در عالم تلویزیون وجود دارد ،همسن دوگانگی معنا ،اثرات بی شماری بر ذهن و اندیشه و عواطف ما می گذارد .
از آنجاییکه امکان بیان عقیده در تلویزیون برای همه انسان ها فراهم نیست .افرادی که عقاید و نظر آنان خلاف آن چیزی است که مجری و سردمداران تلویزیون در سر دارند ،چگونه می توانند از این وسیله برای بیان آزادنه عقاید و آرای خود بهره گیرند.همین جا یک تبعیض بزرگ میان گردانندگان تلویزیون به عنوان مهمترین پیام آور و قوی ترین وسیله ارتباط جمعی و دیگران به عنوان مخاطبان رخ می نماید و از همین رو پوپر ،تلویزون را خطر بزرگی بر سر راه آزادی و دموکراسی می داند .
امروزه تاثیرات گوناگون رسانهای ارتباط جمعی موضوع مباحث گسترده ای است که در حال حاضر در اغلب کشورهای صنعتی جهان جریان دارد .
بدون تردید تغییر و تحولات ناشی از مطالعه کتاب ،به عنوان یک وسیله ارتباط جمعی ،با تاثیرات ناشی از تلویزیون متفاوت است .یک باور عمومی و مشهور این است که تماشای تلویزیون ،باعث می شود سلسله تصاویر و حرکتهایی را که در پی هم می آبند ،به گونه ای غیر فعال دریافت کنیم ،در حالیکه مطالعه یک متن موجب تحریک مغز برای تعقل مستقل است و تنها با مراجعه به دانسته های قبلی و آوردن آنها د رحوزه پردازش آگاهانه ،پیام نهفته در متن استنباط می شود.
تلویزیون قدرت تخیل و ساز و کار خلاقیتهای ذهنی را تضعیف می کند.(پوپر،۷۴)بررسی های و پژوهش های فراوان نشان می دهد که مطالعه نه تنها موجب فعالیت و خلاقیت مغز می وشد ،بلکه قدرت درک تصاویر و خیال پردازی را نیز افزایش می دهد.بر اساس مشاهدات پژوهشگران ،کودکانی که والدین آنها با فراهم ساختن کتاب های لازم و مناسب ،آنان را به خواندن وا می دارند ،کودکانی که پدران آنها اهل مطالعه هستند و کودکانی که کمتر تلویزیون تماشا می کنند ،به نسبت دیگر کودکان هم سن خود از قدرت اندیشه ،خلاقیت ذهنی و خیال پردازی بالاتری برخوردارند ،عکس این واقعیت نیز به اثبات رسیده است ،کودکان پدرانی که اهل مطالعه نیستند تمایل کمتری به خواند کتاب دارند .
انگلیسیmedium,vehicle
عربیوسائط
ترکیmedya
فرانسویmédias
آلمانیmedien
اسپانیاییmedios de comunicación
ایتالیاییmedia