جهت کپی کردن میتوانید از دکمه های Ctrl + C استفاده کنید
رویداد ها - امتیازات
×
رویداد ها - امتیازات
برای بررسی عملکرد فعالیت و امتیازات خود باید در وب سایت وارد باشید. در صورت عضویت از بخش بالای صفحه وارد شوید، در غیر این صورت از دکمه پایین، مستقیم به صفحه ثبت نام وارد شوید.
معنی: پاپیروس یا قرطاس گونه ابتدایی کاغذ بوده‌است. پاپیروس از مغزهٔ گیاهی به نام علف بوریا تهیه می‌شد. علف بوریا گونه‌ای جگن است که روزگاری به فراوانی در دلتای رودخانه نیل در مصر می‌روئید. بوریا معمولاً به بلندی ۲ تا ۳ متر میروید ولی رویش آن تا ۵ متر هم مشاهده شده‌است. از پاپیروس در مصر باستان استفاده می‌شد ولی این گونه کاغذ در منطقه مدیترانه و بخش‌هایی از اروپا و جنوب غربی آسیا نیز کاربرد داشت. کاغذهای پاپیروسی (قرطاسی) در گذشته پیرامون واژه مصریان باستان از نزدیک ۲ هزار سال پیش از میلاد، از گیاه پاپیروس، که گونه‌ای از نی است، کاغذی می‌ساختند که به همان نام پاپیروس شناخته شد و امروزه به صورت واژهٔ Paper در زبان انگلیسی ماندگار شده‌است. قرطاس واژه‌ای اصلاً یونانی است مشتق از کارتس یعنی چیزی که بر آن می‌نویسند و معادل آن در عربی ورقه و صحیفه‌است. ساخت در باب کاغذهای پاپیروسی و چگونگی ساخت آنها چند تن از مستشرقین محقق تا کنون مطالعات کرده‌اند و الفرد بتلر که یکی از ایشان است در این باب چنین می‌گوید: "در مصر سفلی جنگلهای بسیاری است که گیاه پاپیروس در آنها میروید. مصریها مغز این گیاه بلندقامت زیبا را می‌گرفتند و آن را قطعه قطعه می‌کردند بعد بفشار صفحاتی از آن درست مینمودند سپس با آلتی از عاج آنها را صیقل می‌دادند بعد آن صفحات را بهم میچسباندند و به این ترتیب مجموعه‌هایی درست می‌کردند تا در نوشتن استفاده از آنها آسان باشد. صادرات از مصر هر سال مقدارکثیری پاپیروس از مصر از طریق بندر پرجمعیت اسکندریه بخارج حمل می‌شد. درست معلوم نیست که این تجارت چه وقت از میان رفت و چه پیش آمد که کشت این گیاه از مصربر افتاد. بلاذری در کتاب فتوح البلدان (از چ دخویه، لیدن ۱۸۶۶ ص ۲۴۰)، می‌گوید که کاغذ پاپیروس را از مصر به سایر بلاد عالم مخصوصاً بممالک روم می‌بردند. این کاغذ را دربسیاری از مآخذ قدیمی "قرطاس" خوانده‌اند و سیوطی (متوفی سال ۹۱۱ ه.ق. / ۱۵۰۵ م.) یکی از امتیازات مصررا انواع قرطاس آن میشمارد و می‌گوید که آن را که بصورت طومار مهیا می‌شود بهترین چیز برای نوشتن است در مصر از گیاه خشک درست می‌کنند، این طومارها بعضی تا سی ذراع طول و بیش از یک وجب عرض دارند در اشاره بهمین قرطاسهای مصری یکی از شعراء گوید: حملت الیک عروس الثناء علی هودج ماله من بعیر علی هودج من قراطیس مصر یلین علی الطّی لین الحریر ابن حوقل که یکی از مشهورترین جغرافیون عرب در قرن چهارم هجری است بوجود پاپیروس در جزیره سیسیل (صقلیه) اشاره می‌کند و می‌گوید در میان اراضی این جزیره اماکنی است که در آنها گیاه بربیر یعنی همان بردی که از آن طومار میسازند میروید و من در هیچ نقطه دنیا غیر از سیسیل از این نوع بردی که در مصر هم وجود دارد ندیده‌ام و در این جزیره بیشتر این گیاه را در ساختن طناب جهت لنگر کشتیها به کار می‌برند و مقدار قلیلی از آن را صرف ساختن طومارهایی جهت پادشاه خود می‌کنند ولی چون مقدار آن کافی نیست بیش از این نمی‌توانند بسازند. مسلمانان و قرطاس ذکر قراطیس که مفرد آن قرطاس است در قرآن کریم نیز آمده و علمای لغت آن را کلمه‌ای خارجی دانسته‌اند مثلاً جوالیقی می‌گوید که: "قرطاس بضم قاف و کسر آن کلمه‌ای قدیمی است و بعضی بر آنند که اصل آن عربی نیست. قرطاس اصلاً یونانی است مشتق از کارتس یعنی چیزی که بر آن می‌نویسند و معادل آن در عربی ورقه و صحیفه‌است. مسلمین اوراق پاپیروس را در اوایل شروع تاریخ خود از مصریان اقتباس و در نوشتن از آنها استفاده کردند و در قرن اخیر مقدار زیادی از این اوراق که بر آنها به خط عربی کتابت شده در مصر بدست آمده و پس از قرائت آن اسناد گرانبها پرده از روی بسیاری مسائل مبهم راجع به اداره مصر بتوسط مسلمین برداشته شده. از مستشرقینی که به خواندن اوراق پاپیروس عربی و تحقیق در باب آنها توجه مخصوص کرده یکی کرباچک است دیگری بکر و غیر از این دو تن جمعی دیگر نیز بوده‌اند ولی از تمام ایشان شاید بزرگتر علامه استاد گروهمان باشد که یک عده از اوراق پاپیروس عربی را که در کتابخانه‌های وینه و قاهره موجود است خوانده و مورد تحقیق قرار داده‌است. ایرانیان و قرطاس استعمال کاغذ قرطاس مدتهای مدید پس از فتح عراق بدست مسلمین در آنجا معمول بود و ابن عبدوس جهشیاری (متوفی سال ۳۳۱ ه.ق. / ۹۴۲ م.) می‌گوید که ابوجعفر منصور خلیفه بانی بغداد اطلاع یافت که قرطاسهائی که در خزائن او جمع آمده زیاد شده‌است بهمین جهت بصالح صاحب مصلای خود گفت که آنها را از خزانه‌ها بیرون آورد و او را مامور فروش آنها کرد و گفت اگرچه هر طومار از آنها را بدانگی که شش یک درهم است بخرند بفروش چه پولی که از این راه عاید شود از نگاهداری آنها بهتر است. صالح چون دید که هر طومار قرطاس در آن ایام یک درهم قیمت دارد از این کار ابا کرد و دیگر به خدمت خلیفه نرفت. خود او می‌گوید که خلیفه فردا مرا بحضور خواست و گفت من در باب احتیاجات نوشتنی خود فکر کردم و دیدم که اوضاع مصر مورد اطمینان نیست و ممکن است به علت حوادثی که در آنجا رخ دهد فرستادن قرطاس در آن سرزمین برای ما مشکل شود و ما برای نوشتن به چیزی محتاج شویم که تهیه آن در بلادما میسر نگردد بهمین علت طومارهای قرطاس را بهمان حال باقی بگذار، ایرانیان جز بر پوست کلفت و نازک بر چیزی دیگر نمی‌نوشتند و می‌گفتند که ما جز بر آنچه در مملکت ما فراهم می‌شود بر چیزی دیگر کتابت نمیکنیم. قراطیسی در قسمت غربی شهر بغداد یعنی در محله کرخ دربندی بود که آن را "درب القراطیس" یا "درب اصحاب القراطیس" میخواندند و ذکر آن در کتب قدما مثل جاحظ و طبری و خطیب بغدادی و عمروبن متی و ماری بن سلیمان و دیگران آمده‌است اما از این مولفین هیچیک نگفته‌اند که آیا در این دربند کاغذ قرطاس ساخته می‌شده‌است یا آنجا محل فروش آن بوده‌است. ابوسعد سمعانی که در سال ۵۶۲ ه.ق. / ۱۱۶۶ م. وفات کرده و در کتاب الانساب (دست راست از ورق ۴۴۵، چ مارگلیوث در لیدن ۱۹۱۲) در ماده "القراطیسی" می‌گوید که قراطیسی بکسی گفته می‌شود که بساخت قرطاس یا فروش آن می‌پردازد، سپس نام یک عده اشخاص را که اغلب ایشان از مردم بغداد بوده یا در آنجا ساکن شده بودند و به این عمل اشتغال داشته‌اند می‌برد و احتمال دارد که ایشان را به آن جهت بنسبت قراطیسی یاد می‌کرده‌اند که در محله "درب القراطیس" سکونت داشته یا اینکه شغلشان ساختن یا فروش قرطاس بوده‌است. خطبیب بغدادی که در ۴۶۳ ه.ق. / ۱۰۷۰ م. وفات یافته در تاریخ بغداد (ج ۲ ص ۹۱ و ج ۴ ص ۴۳ و ج ۱۱ ص ۲۳۳ و ج ۱۲ ص ۳ و ۱۵۱ و ج ۱۳ ص ۴۵) از هفت نفر نام می‌بردکه همه به نسبت "قراطیسی" منسوب بوده‌اند ولی او مثل سمعانی در باب علت انتساب ایشان به این نسبت توضیحی نمی‌دهد و مطلب را همچنان مبهم میگذارد. در ایام خلافت معتصم ساخت کاغذ از بغداد به سامرا منتقل گردید و یعقوبی که در اواخر قرن سوم هجری مرده می‌گوید که معتصم بعد از آنکه سامرا را ساخت جمعی از پیشه وران و صنعتگران را به آنجا منتقل نمود تا بر آبادی و رونق آن شهر بیفزایند. از این جماعت بودند عده‌ای از پیشه وران مصری که در ساخت قرطاس مهارت داشتند و اگرچه در سامرا به این کار مشغول شدند لیکن قرطاسهای ایشان بخوبی قرطاسهای مصری از کار درنیامد. ویژگی برجستهٔ پاپیروس در دوران خلفا ابوریحان بیرونی در کتاب ماللهند خود (ص ۸۱) بوجود پاپیروس (بردی) اشاره می‌کند و می‌گوید: "قرطاسی که در مصر ساخته می‌شود از مغز گیاه بردی است و آن را از گوشت آن درخت میتراشند و تا نزدیک به عهد ما خلفا نوشته‌های خود را بر آنها می‌نوشتند چه اگر کسی میخواست که نوشته هائی را که بر قرطاس مصری نقش شده پاک کند یا تغییر دهد ممکن نمی‌شد بلکه بعلت خرابی که براثر این اعمال در آن نوشته‌ها پدید می‌آمد تصرف در آنها واضح می‌گردید". 1- پاپيروس، كاغذ
2- دستخط، مراسله، مكتوب، نامه cardas كاراس
ترکیب:
(اسم) [معرب، مٲخوذ از یونانی، جمع: قَراطیس] [قدیمی]
مختصات:
(قِ) [ ع . ] (اِ.)
آواشناسی:
منبع:
واژه‌نامه آزاد
معادل ابجد:
370
شمارگان هجا:
دیگر زبان ها
انگلیسی
cardas
عربی
كاراس
تشریح نگارش (هوش مصنوعی)
کلمه «قرطاس» در زبان فارسی به معنای کاغذ یا ورق نوشته شده است. در نگارش و استفاده از این کلمه، به نکات زیر توجه کنید:
استفاده صحیح: «قرطاس» معمولاً در متون ادبی، تاریخی یا رسمی به کار می‌رود. برای مثال: «این مطالب را بر روی قرطاس ثبت کن.»
جمع‌سازی: جمع این کلمه «قرطاس‌ها» یا «قرطاس‌ها» است.
نحو و جمله‌سازی: کلمه «قرطاس» می‌تواند در جملات به عنوان فاعل، مفعول یا مُضاف‌إلیه به کار رود. به عنوان مثال:
«قرطاس را آماده کن.» (مفعول)
«من بر روی یک قرطاس می‌نویسم.» (فاعل)
استعاره و کنایه: در ادبیات فارسی، «قرطاس» به عنوان نمادی از نوشتن یا ثبت افکار و احساسات به کار می‌رود. ممکن است در شعرها یا نثرهای ادبی به این کلمه به عنوان یک نماد اشاره شود.
نکات نگارشی: توجه به فواصل و نشانه‌های نگارشی در نوشتن جملات حاوی این کلمه بسیار مهم است. باید دقت کنید که کلمه به درستی و با نگارش صحیح در متن استفاده شود.
در کل، «قرطاس» کلمه‌ای است که به دلیل معانی خاص و ارتباط با فرآیند نوشتن، در زبان و ادبیات فارسی جایگاه ویژه‌ای دارد.
مثال برای واژه (هوش مصنوعی)
در فروشگاه لوازم التحریر، انواع مختلفی از قرطاس را برای دانش‌آموزان ارائه می‌دهند.
او با استفاده از قرطاسهای رنگی، کاردستی‌های زیبایی برای جشن تولدش تهیه کرد.
در روزنامه‌ای قدیمی، مقاله‌ای درباره‌ی تاریخچه قرطاس و نحوه تولید آن نوشته شده بود.
لام تا کام نسخه صفحه کلید نیز راه اندازی شده است. شما با استفاده از کلیدهای موجود بر روی صفحه کلید دستگاهتان می توانید با وب سایت ارتباط برقرار کنید. لیست کلید های میانبر
