yalda night |

مراسم شب یلدا

معنی: شب یلدا یا شب چله، بلندترین شب سال است که ایرانیان آن را از دیرباز مبارک می دارند. در این شب ایرانیان با گردآمدن به دور آتش و رقص و پایکوبی این شب را جشن می گرفتند. آنگاه سفره فراخ و گشاده ای می گستردند که بر آن افزون بر آلات و ادوات نیایش، مانند آتشدان، عطردان، بُخوردان، خوراکی های گوناگون از جمله خوراکی های فصل و مـَیـَزد که گونه ای نذر و خوردنیِ غیر نوشیدنی مانند نان، شیرینی، حلوا و گوشتِ قربانی بود، بر سفره می نهادند و نذری نثار می کردند. امروزه نیز در این شب خانواده ها گرد هم جمع می شوند و شب نشینی می کنند. در این شب سفره ای می گسترانند و در آن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون که هر کدام نمادی از تندرسی، برکت، فراوانی و شادکامی است.
در خطهٔ شمال و آذربایجان، رسم بر این است که در این شب خوانچه‌ای تزیین شده به خانهٔ تازه‌عروس یا نامزد خانواده بفرستند. مردم آذربایجان در سینی خود هندوانه‌ها را تزئین می‌کنند و شال‌های قرمزی را اطرافش می‌گذارند. درحالی که مردم شمال یک ماهی بزرگ را تزئین می‌کنند و به خانهٔ عروس می‌برند.
 سفرهٔ مردم شیراز، مثل سفرهٔ نوروز رنگین است. مرکبات و هندوانه برای سرد مزاج‌ها و خرما و رنگینک برای گرم مزاج‌ها موجود است. حافظ خوانی، جزو جدانشدنی مراسم این شب برای شیرازی‌هاست. البته خواندن حافظ در این شب نه تنها در شیراز مرسوم است، بلکه رسم کلی چله‌نشینان شده‌است.
 همدانی ها فالی می‌گیرند با نام فال سوزن. همه دور تا دور اتاق می‌نشینند و پیرزنی به طور پیاپی شعر می‌خواند. دختر بچه‌ای پس از اتمام هر شعر بر یک پارچه نبریده و آب ندیده سوزن می‌زند و مهمان‌ها بنا به ترتیبی که نشسته‌اند شعرهای پیرزن را فال خود می‌دانند. همچنین در مناطق دیگر همدان تنقلاتی که مناسب با آب و هوای آن منطقه‌است در این شب خورده می‌شود. در تویسکران و ملای، گردو و کشمش و مِیز نیز خورده می‌شود که از معمولترین خوراکی‌های موجود در ابن استان هاست.
 در شهرهای خراسان، خواندن شاهنامهٔ فردوسی در این شب مرسوم است.
 در اردبیل، رسم است که مردم، چله بزرگ را قسم می‌دهند که زیاد سخت نگیرد و معمولاً گندم برشته (قورقا) و هندوانه و سبزه و مغز گردو و نخودچی و کشمش می‌خورند.
 در گیلان، هندوانه را حتما فراهم می‌کنند و معتقدند که هر کس در شب چله هندوانه بخورد در تابستان احساس تشنگی نمی‌کند و در زمستان سرما را حس نخواهد کرد. «آوکونوس» یکی دیگر از خوردنی هایی است که در این منطقه در شب یلدا رواج دارد و به روش خاصی تهیه می‌شود. در فصل پاییز، ازگیل خام را در خمره می‌ریزند، خمره را پر از آب می‌کنند و کمی نمک هم به آن می‌افزایند و در خم را می‌بندند و در گوشه‌ای خارج از هوای گرم اطاق می‌گذارند. ازگیل سفت و خام، پس از مدتی پخته و آبدار و خوشمزه می‌شود. آوکونوس در اغلب خانه‌های گیلان تا بهار آینده یافت می‌شود و هر وقت هوس کنند ازگیل تر و تازه و پخته و رسیده و خوشمزه را از خم بیرون می‌آورند و آن را با گلپر و نمک در سینه کش آفتاب می‌خورند.(آو= آب و کونوس = ازگیل)
 مردم کرمان، تا سحر انتظار می‌کشند تا از قارون افسانه‌ای استقبال کنند. قارون در لباس هیزم شکن برای خانواده‌های فقیر تکه‌های چوب می‌آورد. این چوب‌ها به طلا تبدیل می‌شوند و برای آن خانواده، ثروت و برکت به همراه می‌آورند.

... ادامه

732 | 0

نمایش تصویر

اطلاعات بیشتر واژه

آواشناسی:

منبع: واژه‌نامه آزاد

معادل ابجد: 688

شمارگان هجا:

دیگر زبان ها

انگلیسی

yalda night

عربی

ليلة yalda

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول