بیت المال

معنی: بیت المال . [ ب َ تُل ْ ] (ع اِ مرکب ) بیت الاموال . (آنندراج ). خانه ای که مال غنیمت و مال متوفی بعد از ضبط در آن نگاه دارند. (غیاث ). || خزانه ٔ اسلام . (از اقرب الموارد). و درلطائف بمعنی آن مال است که همه ٔ مسلمانان را در آن حق باشد. (غیاث ). جایی که در آن مالی را گذارند که همه ٔ مسلمانان را در آن حقی باشد و در عهد خلفای عبارت بود از خزانه ٔ دولت اسلام . (ناظم الاطباء). مرکز اموال و دفاتر دولتی در اسلام . خزانه ٔ خلافت اسلامی . بنابرمشهور نخست کس در تاریخ اسلام عمر بود که بیت المال را تأسیس کرد. و مازاد اموال غنیمت را در آن نهاد و دیوانی مرتب ساخت و نام کسانی را که در بیت المال وظیفه داشتند در آن ثبت نمود. خزانه ٔ دولت :
چون خداوند سخا در کف راد تو بدید
گفت با بخشش تو بس نبود بیت المال .
فرخی .
و درخواست که بوجهی نیکوتر امیر را گویند و باز نمایند که از بیت المال بر اوچیزی بازنگشت . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 370). اگر این دزدیها و خیانت ها که ابوالقاسم کثیر و شاگردان وی کرده اند دریابی و بیت المال بازآری خوب پسندیده کرده باشی . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 242). و قرارداد که از آن کوره جمله دوهزار درم خدمت بیت المال کنند. (فارسنامه ٔ ابن البلخی ص 11)... و جزیت و حقوق بیت المال بطور استقصاء بشناسند. (کلیله و دمنه ).
نماند کس که ز انعام تو بروی زمین
نیافت بیت المال و نساخت باب الطاق .
خاقانی .
نداند که خزانه ٔ بیت المال لقمه ٔ مسکین است . (گلستان ). || خزانه ٔ دولت : گشتاسب بفرمود تا کبیسه کردند... و گفته این روز را نگاهدارید و نوروز کنید که سرطان طالع عمل است و مر دهقانان را و کشاورزان را بدین وقت حق بیت المال دادن آسان بود. (نوروزنامه ). || مطلق مالیات حقوق دیوانی . || (اِخ ) در علم احکام نجوم بیت المال پس از بیت النفس باشد و آن بیت دوم است . (یادداشت بخط مؤلف ) :
باز وقت ظفر به بیت المال
سگ تر دیده ام ز طالع خویش .
خاقانی .

... ادامه

601 | 0

نمایش تصویر

اطلاعات بیشتر واژه

ترکیب:

مختصات: ( ~. لْ) [ ع . ] (اِمر.)

آواشناسی:

منبع: لغت‌نامه دهخدا

معادل ابجد: 514

شمارگان هجا:

تشریح نگارش (هوش مصنوعی)

کلمه "بیت‌المال" به معنی دارایی و ثروت عمومی جامعه است و در زبان فارسی قواعد خاص خود را دارد. در زیر نکات نگارشی و قواعد مربوط به این کلمه آورده شده است:

نوشتن با فاصله: "بیت المال" به صورت جدا (با فاصله) و "بیت‌المال" به صورت متصل (با حرف خصوصی) نوشته می‌شود. فرم صحیح و متداول در فارسی "بیت‌المال" است.
استفاده از همزه: در نوشتن این کلمه، هیچ همزه‌ای لازم نیست و کلمه باید به صورت "بیت‌المال" نوشته شود.
جنس و نوع کلمه: "بیت‌المال" به عنوان یک اسم ساخته شده به کار می‌رود و می‌تواند در جملات به عنوان فاعل، مفعول و غیره استفاده شود.
جمع و مفرد: "بیت‌المال" به صورت جمع نمی‌آید، ولی می‌توان در شرایط خاصی مانند "بیت‌المل‌های مختلف" از واژه‌های مرتبط با آن استفاده کرد.
صفت و قید: می‌توان از صفات و قیود به همراه این کلمه استفاده کرد، مثلاً "بیت‌المال عمومی" یا "بیت‌المال کشور".
نکات دستوری: این کلمه در جملات به عنوان جزء اصلی معنایی عمل می‌کند و معمولاً به واژه‌های دیگر مرتبط با اقتصاد و دارایی مربوط می‌شود.

با رعایت این نکات می‌توانیم به شکل صحیح و مناسب از این کلمه در نوشتار و گفتار استفاده کنیم.

مثال برای واژه (هوش مصنوعی)

حافظان بیت المال باید با دقت و مسئولیت‌پذیری وظایف خود را انجام دهند تا از فساد و سوءاستفاده جلوگیری شود.
دولت موظف است در مدیریت بیت المال شفافیت لازم را رعایت کند تا اعتماد مردم جلب شود.
احترام به بیت المال یکی از اصول اساسی و پایه‌ای در نظام‌های اسلامی به شمار می‌رود.

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول