ro[w]šan

bright |

روشن

معنی: روشن . [ رَ / رُو ش َ ] (ص ) تابناک . نورانی . منور. درخشان . تابان . (ناظم الاطباء)(فرهنگ فارسی معین ). چیز دارنده ٔ نور مثل چراغ و آفتاب و اطاق روشن . (فرهنگ نظام .). مُضی ٔ. منیر. باهر.بافروغ . مقابل تاریک . (یادداشت مؤلف ) :
تا همه مجلس از فروغ چراغ
گشت چون روی دلبران روشن .
رودکی .
زمین پوشد از نور پیراهنا
شود تیره گیتی بدو روشنا.
فردوسی .
چنین داد پاسخ که این نیست داد
چنین روزخورشید روشن مباد.
فردوسی .
نور رایش تیره شب را روز نورانی کند
دود خشمش روز روشن را شب یلدا کند.
منوچهری .
آفتاب روشن اندر پیش او
چون به پیش آفتاب اندر مهی .
منوچهری .
شدم آبستن ازخورشید روشن
نه معذورم نه معذورم نه معذور.
منوچهری .
آنکه با خاطر زدوده ٔ او
تیره باشد ستاره ٔ روشن .
فرخی .
چو شب سیاهی گیرد نکو بتابد ماه
بروز، تیره شود گرچه روشن است قمر.
عنصری .
بلای زن در آن باشد که گویی
تو چون خور روشنی چون مه نکویی .
(ویس و رامین ).
ستاره ٔ روشن ما بودی که ما را راه راست نمودی . (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 338). معتمدی چون امیرک اینجاست این حالها چون آفتاب روشن شد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 355).
از این روغن در این هاون طلب کن
که بی روغن چراغت نیست روشن .
ناصرخسرو.
روز و شب روشن و تاریم زاد
زین جسدم تاری و جان روشن است .
ناصرخسرو.
فتح او در مشرق و مغرب چو روز روشن است
روز را منکر شدن در عقل کاری منکر است .
معزی .
تا خیال آن بت قصاب در چشم من است
زین سبب چشمم چو داسش روشن است .
سنائی .
چو روز است روشن که بخت است تاری
به شب زین شبانگه لقا می گریزم .
خاقانی .
روز روشن ندیده ام ماناک
همه عمرم بچشم درد گذشت .
خاقانی .
به آب تیره توان کردنسبت همه لؤلؤ
ببین که لؤلؤ روشن بآب تیره چه ماند.
خاقانی .
خاقانیی که هست سخن پروری چنانک
روشن ز نظم اوست گهرپرور آفتاب .
خاقانی .
این خردها از مصابیح انور است
بیست مصباح از یکی روشنتر است .
مولوی .
- روشنان فلک (فلکی ) ؛ کنایه از ستارگان باشد. (از برهان قاطع). رجوع به همین ترکیب شود.
- ناروشن ؛ بیفروغ .بی نور :
ناروشنا چراغ هنر کز تو بازماند
نافرخا همای ظفر کز تو بازماند.
خاقانی .
- نیم روشن ؛ حالتی بین ظلمت و نور. مکانی با نوری ضعیف :
چو آمد شب آن نیم روشن دیار
سیه مشک بر عود کرد اختیار.
نظامی .
|| مقابل خاموش . (یادداشت مؤلف ). برافروخته . شعله ور :
دانش اندر دل چراغ روشن است
وز همه بد برتن تو جوشن است .
رودکی .
|| صافی . صاف . زلال . مقابل تیره و کدر :
آن حوض آب روشن و آن کوم گرد او
روشن کند دلت چو ببینی هرآینه .
بهرامی .
نبید روشن و دیدار خوب و روی لطیف
اگر گران بد زی من همیشه ارزان بود.
رودکی .
همی بود یک چند با مهتران
می روشن و جام و رامشگران .
فردوسی .
می روشن و چهره ٔ شاه نو
جهان گشت روشن سر ماه نو.
فردوسی .
همه آبها روشن و خوشگوار
همیشه بروبوم او چون بهار.
فردوسی .
می روشن آورد و رامشگران
هم اندرخورش باگهر مهتران .
فردوسی .
همه زرّ و پیروزه بد جامشان
به روشن گلاب اندر آشامشان .
فردوسی .
چو اندر آب روشن روی پنداری همی بینم
غلامان تو اسبان کرده همسر بر در رمله .
فرخی .
روز خوش گشت و هوا صافی و گیتی خرم
آبها جاری و می روشن و دلها بی غم .
فرخی .
دست و گوش تو جاودان پر باد
از می روشن و شنیدن چنگ .
فرخی .
در ریگ جوشان چشمه ٔ روشن پدید آید ترا
آری چنین باشد کسی کو را بود یزدان معین .
فرخی .
از جام می روشن وز زیر و بم مطرب
از دیبه ٔ قرقوبی وز نافه ٔ تاتاری .
منوچهری .
باده خوریم روشن تا روزگار باشد
خاصه که ماهرویی اندر کنار باشد.
منوچهری .
در سبزه نشین و می روشن می خور
کاین سبزه بسی دمد ز خاک من و تو.
خیام .
باغبان روزی دید [ خم عصیر انگور را ] صافی و روشن شده ، چون یاقوت سرخ می تافت . (نوروزنامه ).
با خسان درساختی با باده و در بزم تو
من تب هجران کشم و ایشان می روشن کشند.
خاقانی .
آب ما چون نیست روشن ظلمت ما خاکیان
بارگاه شاه دنیا برنتابد بیش از این .
خاقانی .
اگر چشمه روشن بود به تیرگی جویها زیان ندارد و اگر چشمه تاریک بود به روشنی جوی هیچ امید نباشد. (تذکرة الاولیاء).
مرغ کآب شور باشد مسکنش
او چه داند جای آب روشنش .
مولوی .
ایمان بس بزرگ آب است و روشن آب است و بی پایاب است . (کتاب معارف ).
ای دوست دل از جفای دشمن درکش
با روی نکو شراب روشن درکش .
نظامی .
|| پاک و بی آلایش . منزّه :
به روشنترین کس ودیعت شمار
که از آب روشن نیاید غبار.
نظامی .
|| سپید. (یادداشت مؤلف ) :
بس نپاید تا به روشن روی و موی تیره گون
مانوی را حجت آهرمن و یزدان کنند.
عنصری .
راست گفتن پیشه گیرید که روی را روشن دارد. (تاریخ بیهقی ). || بینا. بیننده . (یادداشت مؤلف ) :
برآن گونه گشت آسمان ناپدید
کجا چشم روشن جهان را ندید.
فردوسی .
بی تماشای چشم روشن تو
چشم خورشید در مغاک شده .
خاقانی .
از پی آن تا کنم نقش تو بر هر یکی
همچو فلک میخورم دیده ٔ روشن هزار.
خاقانی .
گر خانه محقر است و تاریک
بر دیده ٔ روشنت نشانم .
سعدی .
بگفتا اذن خواهی چیست از من
چه بهتر کور را از چشم روشن .
جامی .
تنت پاینده باد و چشم روشن
دلت پاکیزه باد و بخت مقبل .
منوچهری .
دلت خوش باد و چشم از بخت روشن
بکام دوستان و رغم دشمن .
سعدی .
- چشم کسی روشن شدن ؛ بینا و پرنور گشتن .
- || بمجاز، مسرور و شادمان شدن : بزودی اینجا رسد و چشم کهتران بلقای وی روشن شود. (تاریخ بیهقی ).
آن کس که گرش اعمی در خواب ببیند
روشن شودش دیده ز پرنور جمالش .
ناصرخسرو.
|| ظاهر. معلوم . بین . (برهان قاطع). مجازاً، واضح . مثل : مطلب روشن . (فرهنگ نظام ). واضح . آشکار. هویدا. ظاهر. (ناظم الاطباء). عیان . پیدا. نمایان . هویدا. بارز. نمودار:
مرا در نهانی یکی دشمن است
که بر بخردان این سخن روشن است .
فردوسی .
بگویم ترا هرکجا بیژن است
بجام این سخن مر مرا روشن است .
فردوسی .
گشاده شود زین سخن راز تو
بگوش آیدش روشن آواز تو.
فردوسی .
در هنر تو من آنچه دعوی کردم
حجت من سخت روشن است و مبرهن .
فرخی .
ولیکن روشن و ظاهر است که از این پادشاه بزرگ سلطان ابراهیم آثار محمودی خواهند دید.(تاریخ بیهقی چ ادیب ص 392). خردمندان اگر استخراج کنند تا بر این دلیلی روشن یابند ایشان را مقرر گردد که آفریدگار... عالم اسرار است . (تاریخ بیهقی ). آنچه تا این غایت براندم و آنچه خواهم راند برهان روشن با خویشتن دارم . (تاریخ بیهقی ). پس این دلیل روشن است که آسمانها را پیش از زمین بیافرید. (قصص الانبیاء ص 12). هر کلمه تا بر من روشن نگشت از مخبر صادق در این کتاب ننوشتم . (قصص الانبیاء ص 3). باز در عواقب کارهای عالم تفکری کردم تا روشن گشت که نعمتهای این جهانی چون روشنایی برق است . (کلیله و دمنه ). به استرآباد بخدمت پدر رسید و برائت ساحت خویش از آن تهمت روشن کرد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 38).
گر ترا این حدیث روشن نیست
عهده بر راوی است بر من نیست .
نظامی .
روشن است اینکه تو خورشیدی و حاجت نبود
که ز خورشید کسی طالب احسان باشد.
سلمان ساوجی .
فرمودند احوال که در رفتن و آمدن بر تو گذشته است تو بیان میکنی یا من ،گفتم همه برحضرت شما روشن است . (انیس الطالبین ).
- چو روز روشن شدن ؛ واضح و آشکار شدن بکمال :
امروزچو روز روشنم شد
کاندر همه کار ناتمامم .
مجیر بیلقانی .
|| صیقل دار. جلادار. (ناظم الاطباء). صیقلی . مصقول . زدوده . براق :
چو روشن شد وپاک طشت پلید
بکرد آن که شسته بدش پرنبید.
فردوسی .
تیغت روشن و کاری بدشمن .
(نوروزنامه ).
تنم ز حرص یکی نان چو آینه روشن
چو شانه شد همه دندان ز فرق سر تا ساق .
خاقانی .
آیینه ٔ بزرگ روشن در دست ایشان بود. (انیس الطالبین ص 204). || مقابل سیر و تند در رنگها. باز. صبغ خفیف . کم رنگ : قهوه ای روشن . سبز روشن . (یادداشت مؤلف ). || خوش . مسرور. مبتهج . شادمان . سَرِحال :
چو دیدم ترا روشن و تندرست
نیایش کنم پیش یزدان نخست .
فردوسی .
همه شاد و روشن به بخت توایم
برافراخته سر بتخت توایم .
فردوسی .
همه شاد و روشن به چهر تواند
بنادیده یکسر بمهر تواند.
فردوسی .
چو بیدار شد روشن و تندرست
بباغ اندر آمد سر و تن بشست .
فردوسی .
|| صائب . بابصیرت .ثاقب . مصیب . بصیر. سلیم . دقیق . تیزبین . و رجوع به روشندل و روشن ضمیر و روشن فکر شود :
چو اندیشه ٔ روشن آمد فراز
یکی نامه بنوشت سوی گراز.
فردوسی .
دل روشن من چو برگشت ز اوی
سوی تخت شاه جهان کرد روی .
فردوسی .
گرایدون که روشن شود رای شاه
از ایدر به چاچ اندر آرد سپاه .
فردوسی .
هر بنده ای که خدای عزوجل او را خردی روشن عطا دادبتواند دانست که نیکوکاری چیست . (تاریخ بیهقی ). خردمند با عزم و حزم آن است که وی به رأی روشن خویش به دل یکی بود با جمعیت . (تاریخ بیهقی ). در مهمات ملکی که داریم با رأی روشن وی رجوع کنیم . (تاریخ بیهقی ).
به از دینار و گوهر علم و حکمت
کزو دل روشن است و چشم بیدار.
ناصرخسرو.
بحر است مرا در ضمیر روشن
در شعر همی در ازآن فشانم .
ناصرخسرو.
شمع خرد برفروز در دل و بشتاب
با دل روشن بسوی عالم روشن .
ناصرخسرو.
عیار شعر من اکنون عیان تواند شد
که رای روشن آن مهتر است معیارم .
خاقانی .
سنگ در بر می دود گیتی چو آب
کآب عیسی با دل روشن کجاست .
خاقانی .
فریدون وزیری پسندیده داشت
که روشن دل و دوربین دیده داشت .
سعدی (بوستان ).
|| مشهور. معروف . نامدار. (ناظم الاطباء) :
نوشته سراسر بخط من است
که خط من اندر جهان روشن است .
فردوسی .
گر افزون شود دانش و داد من
پس از مرگ روشن شود یاد من .
فردوسی .
|| (اِ) روشنایی و فروغ . (برهان قاطع).
مترادف1- مشعشع، منور، نوراني، نوردار 2- آشكار، بارز، بديهي، صريح، عيان، قطعي، مبرهن، محقق، مشخص، مشهود، معلوم، معين، واضح، واضح 3- كوك 4- گويا 5- براق، تابان، جلي، رخشان، متجلي 6- زلال، شفاف
متضادتاريك، تيره، مبهم، ناگويا، كدر، غير شفاف
انگلیسیbright, light, on, explicit, vivid, unequivocal, elucidated, set, clean, transparent, definite, distinct, lucid, cloudless, sunny, alight, alive, legible, shrill, intelligible, diaphanous, express, perspicuous, lightsome, eidetic, pellucid, serene, fogless, limpid, luculent, nitid, transpicuous, clean-cut, clear-cut
عربیمشرق، ساطع، ذكي، زاه، باسم، فاقع، متألق، نير، مشع، مرح، بارع، صاف، رائق، مبتهج، ذو عقل، باهي، وضاء، لامع، على نحو نير
ترکیparlak
فرانسویbrillant
آلمانیhell
اسپانیاییbrillante
ایتالیاییluminoso
مرتبطدرخشان، زرنگ، تابناک، فروزان، سبک، سبک وزن، کم، خفیف، اندک، برقرار، باعتبار، صریح، اشکار، صاف، زنده، سرزنده، سرحال، خرم، بدون ابهام، غیر مبهم، اشتباه نشدنی، دقیق، لجوج، واقع شده، تمیز، پاک، پاکیزه، طاهر، فرانما، نور گذران، پشت نما، پیدا، قطعی، مسلم، محدود، متمایز، مجزا، متفاوت، سالم، بی ابر، افتابی، افتاب رو، رو بافتاب، خوشحال، شعله ور، سوزان، در قید حیات، حساس، خوانا، تیز، شبیه صفیر، قابل فهم، مفهوم، فهمیدنی، سریع السیر، سریع، مخصوص، برنگ روشن، شوخ، چابک، هویدا، سلیس، حائل ماوراء، بلورین، بی سر و صدا، متین، ساکت، ارام، عاری از مه، ناب، نورانی، نور افشان، فرا اشکار

... ادامه

1084 | 0

مترادف: 1- مشعشع، منور، نوراني، نوردار 2- آشكار، بارز، بديهي، صريح، عيان، قطعي، مبرهن، محقق، مشخص، مشهود، معلوم، معين، واضح، واضح 3- كوك 4- گويا 5- براق، تابان، جلي، رخشان، متجلي 6- زلال، شفاف

متضاد: تاريك، تيره، مبهم، ناگويا، كدر، غير شفاف

نمایش تصویر

اطلاعات بیشتر واژه

ترکیب: (صفت) [پهلوی: rošn]

مختصات: (رَ وِ شْ) [ په . ]

الگوی تکیه: WS

نقش دستوری: صفت

آواشناسی: rowSan

منبع: لغت‌نامه دهخدا

معادل ابجد: 556

شمارگان هجا: 2

دیگر زبان ها

انگلیسی

bright | light , on , explicit , vivid , unequivocal , elucidated , set , clean , transparent , definite , distinct , lucid , cloudless , sunny , alight , alive , legible , shrill , intelligible , diaphanous , express , perspicuous , lightsome , eidetic , pellucid , serene , fogless , limpid , luculent , nitid , transpicuous , clean-cut , clear-cut

ترکی

parlak

فرانسوی

brillant

آلمانی

hell

اسپانیایی

brillante

ایتالیایی

luminoso

عربی

مشرق | ساطع , ذكي , زاه , باسم , فاقع , متألق , نير , مشع , مرح , بارع , صاف , رائق , مبتهج , ذو عقل , باهي , وضاء , لامع , على نحو نير

تشریح نگارش (هوش مصنوعی)

کلمه "روشن" در زبان فارسی می‌تواند به عنوان صفت یا قید استفاده شود. در زیر قواعد و نکات نگارشی مربوط به این کلمه آورده شده است:

۱. صفت یا قید

صفت: "روشن" به معنای "با نور" یا "روشنی‌دار" استفاده می‌شود، مانند: "آسمان روشن است."
قید: می‌تواند به معنای "به وضوح" یا "به روشنی" هم به کار رود: "مسأله را روشن توضیح داد."

۲. ترکیب‌های لفظی

"روشن" می‌تواند با دیگر کلمات ترکیب شود و معانی جدیدی بگیرد:
- روشنفکری: به معنای تفکر آزاد و انتقادی
- روشنایی: به معنای نور و تابش

۳. تلفظ و املای صحیح

املای درست این کلمه "روشن" است و باید به همین صورت نوشته شود.
تلفظ این کلمه به صورت [roːʃæn] است.

۴. نگارش در جملات

برای استفاده از "روشن" در جملات، باید به تطابق آن با اسم‌ها و دیگر اجزای جمله توجه کرد. به عنوان مثال:
- "برق روشن شد."
- "فکر او روشن‌تر از همیشه است."

۵. نهی به کار بردن بی‌مورد

توجه داشته باشید که استفاده از کلمه "روشن" در مواردی که نیاز نیست یا در سطوحی که مفهوم واضح است، ناپسندیده است.

با رعایت این نکات می‌توانید به درستی و به شیوه‌ای مؤثر از کلمه "روشن" استفاده کنید.

مثال برای واژه (هوش مصنوعی)

البته! در اینجا چند مثال برای کلمه "روشن" در جمله آورده شده است:

آسمان در صبح زود بسیار روشن و آبی بود.
چراغ‌های خیابان در شب، منطقه را روشن کردند.
او با توضیحاتش، موضوع را برای من روشن کرد.
رنگ دیوارها باعث شد که اتاق بزرگ‌تر و روشن‌تر به نظر بیاید.
لبخند او همیشه حال من را روشن می‌کند.

امیدوارم این جملات مفید باشند! اگر سوال دیگری دارید، خوشحال می‌شوم کمک کنم.

واژگان مرتبط: درخشان، زرنگ، تابناک، فروزان، سبک، سبک وزن، کم، خفیف، اندک، برقرار، باعتبار، صریح، اشکار، صاف، زنده، سرزنده، سرحال، خرم، بدون ابهام، غیر مبهم، اشتباه نشدنی، دقیق، لجوج، واقع شده، تمیز، پاک، پاکیزه، طاهر، فرانما، نور گذران، پشت نما، پیدا، قطعی، مسلم، محدود، متمایز، مجزا، متفاوت، سالم، بی ابر، افتابی، افتاب رو، رو بافتاب، خوشحال، شعله ور، سوزان، در قید حیات، حساس، خوانا، تیز، شبیه صفیر، قابل فهم، مفهوم، فهمیدنی، سریع السیر، سریع، مخصوص، برنگ روشن، شوخ، چابک، هویدا، سلیس، حائل ماوراء، بلورین، بی سر و صدا، متین، ساکت، ارام، عاری از مه، ناب، نورانی، نور افشان، فرا اشکار

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول

روشن

معنی کلمه روشن

معنی واژه روشن

روشن

اطلاعات بیشتر واژه

۱. صفت یا قید

۲. ترکیب‌های لفظی

۳. تلفظ و املای صحیح

۴. نگارش در جملات

۵. نهی به کار بردن بی‌مورد

500 کاراکتر باقی مانده

جعبه لام تا کام

تبلیغات توضیحی

تبلیغات موضوعی

تبلیغات تصویری

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول

روشن

معنی کلمه روشن

معنی واژه روشن

روشن

اطلاعات بیشتر واژه

۱. صفت یا قید

۲. ترکیب‌های لفظی

۳. تلفظ و املای صحیح

۴. نگارش در جملات

۵. نهی به کار بردن بی‌مورد

500 کاراکتر باقی مانده

مطالب مرتبط

روشن بصر

روشن روی

روشن شدن

روشن بین

روشن پوش

روشن فکر

جعبه لام تا کام

تبلیغات توضیحی

تبلیغات موضوعی

تبلیغات تصویری