صفت فاعلی

صفت فاعلی در زبان فارسی به صفاتی اطلاق می‌شود که از فعل ساخته می‌شوند و به نوعی ویژگی یا حالتی را توصیف می‌کنند که به فاعل فعل مربوط می‌شود. در ادامه به برخی از قواعد و نکات نگارشی مربوط به صفت فاعلی اشاره می‌کنم:

1. ساختار

• صفت فاعلی معمولاً از مصدر فعل با افزودن پسوند «-نده» یا «-کننده» ساخته می‌شود.
  • مثال:
  • کار + ند + ه = کارنده
  • نوشت + ان + ده = نویسنده

2. نوع فعل

• صفت فاعلی معمولاً از افعال حال و آینده (احداثی) ساخته می‌شود.
• برای مثال:
  • "دویدن" → "دوند"
  • "خواندن" → "خواننده"

3. کاربرد

• صفت فاعلی حاوی ویژگی یا حالتی از فاعل است.
  • مثال:
  • کتاب «خوانده‌شده» به دلیل آنکه کسی آن را خوانده، به عنوان ویژگی توصیف می‌شود.

4. تفاوت با صفت مفعولی

• صفت فاعلی همچنان که در بالا اشاره شد به فاعل عمل اشاره دارد، در حالی‌ که صفت مفعولی ویژگی مفعول را توصیف می‌کند.
  • مثال:
  • "کتاب خوانده‌شده" (صفت مفعولی)

5. صرف و انصرف

• صفت فاعلی می‌تواند به صورت مذکر و مؤنث و همچنین مفرد و جمع به کار رود.
  • مثال:
  • نویسنده (مفرد مذکر)
  • نویسنده‌ها (جمع مذکر)
  • نویسنده‌ی زن (مؤنث)

6. نگارش

• در نگارش، صفت فاعلی باید با توجه به سیاق جمله و نوع فاعل و مفعول به‌درستی به کار رود تا مفهوم جمله به‌روشنی convey شود.

نمونه‌های دیگر:

• شغل‌های مختلف مانند «مربی»، «معلم»، «کارمند» و... همگی صفت فاعلی هستند که به فعالیت‌های آن‌ها اشاره می‌کند.

با رعایت این قواعد و نکات، می‌توان از صفت فاعلی به‌درستی در نگارش و گفتار استفاده کرد.