nist

is not |

نیست

معنی: نیست . (فعل ) نه هست . نه است . فعل منفی مفرد غایب . مقابل هست و است :
چندیت مدح گفتم و چندین عذاب دید
گر زآنکه نیست سیمت جفتی شمم فرست .
منجیک .
ز دانش به اندر جهان هیچ نیست
تن مرده و جان نادان یکی است .
فردوسی .
هزاریک کاندر نهاد او هنر است
نگار خوب همانا که نیست در ارتنگ .
فرخی .
که حسد هست دشمن ریمن
کیست کاو نیست دشمن دشمن .
عنصری .
|| (حامص ) عدم . نیستی . مقابل هست :
خداوند هست و خداوند نیست
همه چیز جفت است و ایزد یکی است .
فردوسی .
از اوی است نیک و بد هست و نیست
همه بندگانیم و ایزد یکی است .
فردوسی .
همه با توانائی او یکی است
خداوند هست و خداوند نیست .
فردوسی .
چنین کنند بزرگان ز نیست هست کنند
بلی ولیکن نه هر بزرگ و نه هر گاه .
فرخی .
نیست مرگ است و هست هست حیات
نیست کفر است و هست هست ایمان .
ناصرخسرو.
|| فقر. (یادداشت مؤلف ).
- هست و نیست ؛ دار و ندار. غنا و فقر :
به هست و نیست مرنجان ضمیر و دل خوش دار
که نیستی است سرانجام هر کمال که هست .
حافظ.
|| (ص ) معدوم . (السامی ). نابود. نیسته . (یادداشت مؤلف ). ناپدید. (ناظم الاطباء). ناموجود. که وجود ندارد :
هست بر نیست چون توانی بست
کمر تست هست و نیست میان .
فرخی .
نیاید به اندیشه از نیست هستی
نیایدبه کوشیدن از جسم جانی .
فرخی .
مست را مسجد و کنشت یکی است
نیست را دوزخ و بهشت یکی است .
سنائی .
آتش است این بانگ نای و نیست باد
هرکه این آتش ندارد نیست باد.
مولوی .
نیست را هست کند تنبل اوی
هست را نیست کند فرهستش .
ابونصر مرغزی .
|| فناشده . محوشده . نیست و نابود گشته :
از جمله ٔ نیستان این راه
آن برد سبق که بی نشان رفت .
عطار.
- سربه نیست ؛ معدوم . درتداول ، سربه نیست شده ؛ نیست و نابود گشته . سربه نیست کردن ؛ گم و گور کردن .
- نیست در جهان ؛ معدوم . در هنگام نفرین گویند. (از فرهنگ فارسی معین ).
- نیست شدن ؛ معدوم شدن . فناشدن . از بین رفتن . هلاک گشتن :
هر مخالف که بدو قصد کند نیست شود
ور مثل سعد فلکها همه از اختر اوست .
فرخی .
بمیرد هرآنکس که زاید درست
شود نیست چونانکه بود از نخست .
اسدی .
- || تمام شدن . به آخر رسیدن . از بین رفتن :
تا خم می را بگشاد مه دوشین سر
زهد من نیست شد و توبه ٔ من زیر و زبر.
فرخی .
- || ناپدید گشتن . محو و گم شدن : اژدها لب زیرین به کوشک فروبرد و لب بالا از بالا برآمد و آن کوشک را از جا بکند و در هوا بینداخت چنانکه نیست شد. (قصص الانبیاء ص 103).
- || تباه شدن :
در باغها نیست شده هم بدین امید
نونو همی بنفشه نشانند و نسترن .
فرخی .
- نیست شمردن ؛ نابوده پنداشتن . معدوم انگاشتن :
هر آنچه هست نه چون هیچ نیست نیست شمار
هر آنچه نیست نه چون هیچ هست هست انگار.
ناصرخسرو.
- نیست کردن ؛ نابود کردن . معدوم کردن . هلاک کردن . قلع و قمع کردن :
سپاهی که نوروز گرد آورید
همه نیست کردش ز ناگه شجام .
دقیقی .
بی سپاهی آن سپه را نیست کرد
در جهان کس را نبوده ست این توان .
فرخی .
همیشه عادت او برکشیدن اسلام
همیشه همت او نیست کردن کفار.
فرخی .
ایزد او را ز پی آنکه عدو نیست کند
قوت پیل دمان داد و دل شیر ژیان .
فرخی .
و شونیز با انگبین ماده ٔ ایشان را [ کرم های معده را ] نیست کند. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ).
جز آینه که کند گل رخا ترا معلوم
که از حبش حشم آمد به نیست کردن روم .
سوزنی .
- || تباه کردن . از بین بردن : چنانک نامه ٔ من بدرید ملک او را نیست کن . (فارسنامه ٔ ابن بلخی ص 24).
دم عیسی کندآن رشته را نیست
و گر آن رشته را مریم برشته .
سوزنی .
- || محو کردن . ناپدید کردن . فنا کردن : پس شناخت او تاختن آورد و مرا نیست کرد. (تذکرةالاولیاء).
- نیست گرداندن ، نیست گردانیدن ؛ نابود کردن . تار و مار کردن . قلع و قمع کردن . هلاک کردن : پس آن فرشته گفت ای ملعون خدای را جل جلاله با تو ملعونی حاجت نباشد که او کمترین کسی را فرمان دهد تا ترا و سپاه ترا نیست گرداند. (ترجمه ٔ طبری بلعمی ). از مفسدان و شریران آن اطراف هر که مانده باشد به تیغ سیاست نیست گرداند. (ظفرنامه ٔ یزدی ) (فرهنگ فارسی معین ).
- || ناپدید کردن . گم و نابود کردن :
بدین گرز فولاددر روز کین
ترا نیست گردانم اندر زمین .
فردوسی .
وزر او و وزر چون او صدهزار
نیست گرداند خدا از یک شرار.
مولوی .
- نیست گردیدن ، نیست گشتن ؛ هلاک شدن . تباه گشتن . از بین رفتن :
چنان خواست روشن جهان آفرین
که او نیست گردد به ایران زمین .
فردوسی .
مگر ذات و صفات او که ... هرگز نیست نگردد. (قصص الانبیاءص 229).
- || ناپدید شدن . گم و نابود شدن :
خاصه هردم جمله افکار عقول
نیست گردد غرق در بحر نغول .
مولوی .

... ادامه

888 | 0

مترادف: تلف، زايل، قلع وقمع، محو، مضمحل، معدوم، منهدم، نابود، نيستي، هلاك

نمایش تصویر

اطلاعات بیشتر واژه

ترکیب: (فعل) [مقابلِِ هست]

مختصات: (مص مر.)

الگوی تکیه: S

نقش دستوری: اسم

آواشناسی: nist

منبع: لغت‌نامه دهخدا

معادل ابجد: 520

شمارگان هجا: 1

دیگر زبان ها

انگلیسی

is not | isn't

ترکی

değil

فرانسوی

n'est pas

آلمانی

ist nicht

اسپانیایی

no es

ایتالیایی

non è

عربی

ليس

تشریح نگارش (هوش مصنوعی)

کلمه "نیست" در زبان فارسی دارای کاربردها و قواعد خاصی است. در ادامه به برخی از نکات نگارشی و قواعد مربوط به این کلمه اشاره می‌شود:

کاربرد در جملات منفی: "نیست" به عنوان یک فعل منفی در جملات استفاده می‌شود. مثلاً:
- او در جلسه نیست.
- کتاب در قفسه نیست.
نقش جمع و مفرد: "نیست" معمولاً در جملات با فاعل مفرد استفاده می‌شود. برای فاعل جمع معمولاً از "نیستند" استفاده می‌شود. مثلاً:
- او معلم نیست. (مفرد)
- آنان معلمان نیستند. (جمع)
استفاده در جملات وصفی: "نیست" می‌تواند در جملات وصفی نیز به کار رود، مانند:
- این مکان، مکانی زیبا نیست.
- او فردی مطمئن نیست.
قواعد نگارشی:
- "نیست" به طور مستقل نوشته می‌شود و نیازی به وصل شدن به کلمات دیگر ندارد.
- همواره باید در جملات به جایگاه صحیح آن توجه شود تا مفهوم به درستی منتقل شود.
سخن در جملات شرطی: در جملات شرطی نیز می‌توان از "نیست" استفاده کرد، به‌عنوان مثال:
- اگر دیر برسی، او در کلاس نیست.
جملات پرسشی: در جملات پرسشی نیز می‌توان کلمه "نیست" را به کار برد:
- آیا او در خانه نیست؟

این نکات می‌توانند در درست نگارش و تلفظ کلمه "نیست" به شما کمک کنند.

مثال برای واژه (هوش مصنوعی)

در کنار دریاچه، هیچ صدای حیوانی نیست.
امروز هوا به اندازه‌ای سرد است که محبوبی برای بیرون رفتن نیست.
در این کتابخانه، کتابی که به دنبال آن بودم، نیست.

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول

نیست

معنی کلمه نیست

معنی واژه نیست

نیست

اطلاعات بیشتر واژه

500 کاراکتر باقی مانده

جعبه لام تا کام

تبلیغات توضیحی

تبلیغات موضوعی

تبلیغات تصویری

فرم ورود

آدرس بخش انتخاب شده

رویداد ها - امتیازات

زیر مجموعه ها

سوالات متداول

نیست

معنی کلمه نیست

معنی واژه نیست

نیست

اطلاعات بیشتر واژه

500 کاراکتر باقی مانده

مطالب مرتبط

نیست بند

نیست شکل

نیست کن

نیست وش

هست و نیست

حساب نیست

جعبه لام تا کام

تبلیغات توضیحی

تبلیغات موضوعی

تبلیغات تصویری