سیاه دانه چه خواصی دارد؟

امام صادق علیه ‏السلام

أربَعَةُ أشياءَ تَجلُو البَصَرَ ويَنفَعنَ ولا يَضرُرنَ، فَسُئِلَ عَنهُنَّ، فَقالَ: السَّعتَرُ وَالمِلحُ إذَا اجتَمَعا، وَالنّانَخواهُ وَالجَوزُ إذَا اجتَمَعنَ. فَقيلَ لَهُ: و لِما تَصلُحُ هذِهِ الأَربَعَةُ إذَا اجتَمَعنَ؟ فَقالَ: النّانخواهُ وَالجَوزُ يُحرِقانِ البَواسيرَ ، ويَطرُدانِ الرّيحَ، ويُحَسِّنانِ اللَّونَ...

چهار چیز، چشم را جلا می‏دهد، سودمند است و هیچ زیانی ندارد. درباره آنها از امام علیه‏السلام پرسیدند. فرمود: «آویشن و نمك، وقتی با هم باشند، و نانخواه و گردو، وقتی با هم باشند». به آن حضرت گفتند: این چهار چیز وقتی با هم باشند، به چه كار می‏آیند؟ فرمود: «نانخواه و گردو، بواسیر را می‏سوزانند، باد را دور می‏كنند و رنگ پوست را زیبا می‏سازند...».

منبع: مكارم الأخلاق، جلد 1، صفحه 416، حدیث 1410، بحار الأنوار، جلد 66، صفحه 198، حدیث 4. انظر تمام الحدیث فى: صفحه 581، حدیث 1757، دانش نامه احادیث پزشكی: 1 / 482 تخمى است خوش‏بوى و شبیه به زنیان كه بر روى خمیر نان مى‏پاشند. سیاه تخمه، حبّة السوداء، شونیز، نانخه، نانوخیه، نانخاه و سیاه‏دانه جنام‏هاى دیگر آن استج (لغت‏نامه دهخدا).