در حدّ واجب

پیامبر صلی الله علیه و آله

اِنَّ اللّه َ كَـتَبَ عَلَيْـكُمُ الْحَجَّ. فَقامَ عُـكّاشَةُ ابْنُ مِحْصَنٍ ـ وَ يُرْوی سُراقَةُ بنُ مالِكٍ ـ فَقالَ: اَ فی كُلِّ عامٍ يا رَسولَ اللّه ِ؟ فَاَعْرَضَ عَنْهُ، حَتّی عادَ مَرَّتَينِ اَوْ ثَلاثا، فَقالَ رَسولُ اللّه ِ صلي الله عليه و آله: وَيحَـكَ! وَ ما يو?مِنُـكَ اَنْ اَقولَ: «نَعَمْ»؟! وَ اللّه ِ وَ لَو قُلتُ: «نَعَم» لَوَجَبَتْ، وَ لَوْ وَجَبَتْ مَا اسْتَطَعْتُم، وَ لَوْ تَرَكْتُمْ كَفَرْتُمْ. فَاتْرُكونی ما تَرَكْتُـكُمْ، فَاِنَّما هَلَـكَ مَنْ كانَ قَبْلَـكُمْ بِكَثْرَةِ سُؤالِهِم وَ اخْتِلافِهِم عَلی اَ نْبِيائِهِمْ، فَاِذا اَمَرْتُـكُمْ بِشَیْ ءٍ فَاْتوا مِنهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ، وَ اِذا نَهَيْتُـكُم عَنْ شَیْ ءٍ فَاجْتَنِبوهُ؛

خداوند، حج را بر شما واجب كرده است. سُرادقة بن مالك، تعریف می كند كه عُكاشة بن مِحصَن برخاست و گفت: ای رسول خدا! آیا هر سال، واجب است؟ پیامبر صلی الله علیه و آله به وی اعتنایی نكردند، تا آن كه عكاشه، دو یا سه بار سؤالش را تكرار كرد. در این هنگام، رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «وای بر تو! از كجا مطمئنّی كه من نمی گویم: آری؟ به خدا قَسَم، اگر بگویم: آری، حتما بر شما واجب می شود و اگر واجب شود، توان انجام دادن آن را ندارید و اگر انجامش ندهید، كافر شده اید. پس تا من شما را به حال خودتان واگذاشته ام، شما نیز مرا واگذارید. در حقیقت، گذشتگان شما، به خاطر سؤال كردنِ زیاد و پاپیچ پیامبران خود شدن، هلاك شدند. پس هرگاه به شما دستوری دادم، در حدّ توانتان آن را انجام دهید و هرگاه شما را از چیزی نهی كردم، از آن، دوری كنید.

منبع: تفسیر نور الثقلین، ج 1، ص 682، ح 406.