آیین نامه اجرایی تشکیلات، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی روستا و نحوه انتخاب دهیار

‌آیین نامه اجرایی تشکیلات، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی روستا و نحوه انتخاب دهیار 1378.01.11 - 1760 .ت 21068 ه - 1378.01.24 - 118 &‌وزارت کشور &‌آموزش و پرورش و تربیت بدنی ـ اراضی (‌شهری و کشاورزی) ـ استخدام کشوری ـ امور تعاونی ـ بانکی و پولی ـ بودجه ـ بهداشت و درمان ـ درآمدهای‌اختصاصی دولتی و عوارض ـ سازمانهای دولتی ـ وزارتخانه‌ها ـ سازمانهای مستقل ـ شوراهای مردمی ـ فرهنگ و هنر ـ کشاورزی و روستایی ـ محاسبات‌عمومی ـ مراجع اختصاصی رسیدگی به اختلافات (‌غیر قضایی) ـ معاملات و اموال دولتی ـ نظام صنفی ـ وام و کمک بلاعوض ‌هیأت وزیران در جلسه مورخه 1378.1.11 بنابه پیشنهاد وزارت کشور و به استناد ماده (94) قانون تشکیلات ، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی‌کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 آیین نامه اجرایی تشکیلات ، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی روستاها و نحوه انتخاب دهیار‌را به شرح زیر تصویب نمود:
‌آیین نامه اجرایی تشکیلات انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی روستا و نحوه انتخاب دهیار ‌ماده 1- در این آیین نامه جهت رعایت اختصار به جای عبارت قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران‌مصوب 1375.3.1 عبارت قانون شوراهای اسلامی کشور و به جای عناوین شورای اسلامی روستا و حوزه انتخابیه شورای اسلامی روستا به ترتیب از‌کلمه های شورا و روستا استفاده می شود.
‌ماده 2- اعضای شورا موظفند حداکثر ظرف مدت یک هفته پس از قطعی شدن انتخابات در روزی که بخشداری بطور کتبی اعلام می‌نماید اولین جلسه‌خود را در حضور بخشدار یا نماینده وی و به ریاست مسن‌ترین عضو حاضر تشکیل دهند و به شرح زیر سوگند یاد کنند و آن را امضاء نمایند :
‌من در برابر کلام ا... مجید : به خداوند متعال سوگند یاد می‌کنم و با تکیه بر شرف انسانی خویش تعهد می‌نمایم که در حفظ امانت و انجام هر چه بهتر‌وظایفم و خدمت به مردم کوشا باشم و قانون اساسی و سایر قوانین و مقررات کشور را در چارچوب وظایف و اختیارات خود مراعات نمایم و در همه‌زمینه‌ها عدالت و انصاف را در نظر داشته و مادام که در شورای اسلامی روستا عضویت دارم در رعایت صرفه و صلاح و پیشرفت امور روستا اهتمام‌نمایم .
‌تبصره 1- پیروان اقلیتهای دینی رسمی ، به جای کلام‌ا... مجید باید به کتاب مقدس خود سوگند یاد کنند .
‌تبصره 2- هرگاه فرد جدیدی به عضویت اصلی شورا داخل شود موظف است در ابتدای اولین جلسه حضور در شورا به ترتیب مذکور در متن ماده ،‌سوگند یاد نماید .
‌ماده 3- سمت اعضا در شوراهای با پنج عضو عبارت از رییس نایب رییس و حداقل یک منشی و در شوراهای دارای سه عضو رییس، نایب رییس و‌منشی می‌باشد ، که برای مدت دو سال از سوی اعضای شورا انتخاب می‌شوند .
‌ماده 4 - در اولین جلسه شورا ، پس از انجام مراسم تحلیف ، در حضور بخشدار یا نماینده وی اعضای حاضر باید اقدام به برگزاری انتخابات داخلی‌نموده از بین خود هیأت رییسه شورای مذکور ، در ماده (3) این آیین نامه را برای مدت دو سال انتخاب نمایند .
‌ماده 5 - در صورتی که هر یک از اعضا بنا به دلایلی از عضویت شورا خارج شود . شورا موظف است در اولین جلسه پس از قطعیت یافتن خروج آن‌عضو ، مراتب را کتبا" به بخشداری محل گزارش دهد تا بخشداری از اعضای علی البدل با احتساب آرای آنان دعوت به شرکت در جلسات و طی‌مراحل مورد نیاز مانند صدور کارت شناسایی و اطلاع از سمت عضو جدید در شورا را بنماید .
‌تبصره - در صورتی که عضو خارج شده از شورا رییس یا نایب رییس باشد شورا باید جلسه‌ای با هماهنگی بخشدار و حضور نماینده وی رییس یا نایب‌رییس را برای مدت باقیمانده هیأت رییسه انتخاب نماید.
‌ماده 6 - فرد یا افرادی که از عضویت شورا خارج می‌شوند موظفند حداکثر ظرف مدت دو روز پس از قطعیت خروج کارت عضویت خود را تحویل‌بخشداری ذی ربط نمایند و رسید دریافت دارند.
‌ماده 7 - مهر شورا، حداکثر ظرف مدت یک هفته از شروع به کار رسمی شورا توسط بخشدار تحویل رییس شورا می‌گردد .
‌ماده 8 - اعضای شورا حق تفیض اختیارات خود را به سایرین اعم از عضو و غیر عضو ندارند .
‌ماده 9 - شورای روستاهای واقع در حریم شهرها موظف به رعایت مقررات مربوط به حریم شهرها می‌باشند.
‌ماده 10 - رییس شورا مانند سایر اعضا دارای یک حق رای می‌باشد و وظایف او عبارت است از مسئولیت امور اداری و مالی شورا تنظیم بودجه شورا،‌تعیین زمان و اداره جلسات عادی فوق العاده شورا و در صورت لزوم دعوت از اعضا جهت شرکت در جلسات تقسیم کار بین اعضا برای پیگیری‌مصوبات دفاع از حقوق و منافع شورا در مقابل غیر و اقامه دعوی در خواست گزارش کار از اعضا امضا و مهر کردن کلیه اسناد و مکاتبات شورا ایجاد‌هماهنگی و ارتباط با شورای اسلامی بخش، دهداری و سایر دستگاههای اجرایی، پیگیری امور مربوط به دهیاری و در خواست گزارش کتبی عملکرد‌ماهانه از دهیار .
‌تبصره - در صورت عدم حضور رییس شورا مسئولیت اداره جلسات شورا و سایر وظایف به عهده نایب رییس آن می‌باشد.
‌ماده 11 - وظایف منشی یا منشیان شورا عبارت از تهیه و تدوین صورت جلسات، تهیه متن نامه‌ها، ثبت و شماره گذاری آنها، تهیه گزارش از عملکرد‌شورا، حفظ و نگهداری دفاتر و صورت جلسات در محل شورا، انجام امور خزانه داری شورا از قبیل مسئولیت حسابداری، همکاری با رییس شورا در‌تنظیم بودجه و اصلاح یا متمم آن، تنظیم صورتهای مالی شورا، ثبت و ضبط صورت کلیه اموال و داراییهای شورا و حسابرسی اولیه از فعالیتهای مالی‌شورا و دهیار از قبیل در آمدها، هزینه‌ها و موجودی در پایان هر سال مالی طبق فرمهای دریافتی می‌باشد.
‌تبصره - در صورت غیبت منشی یا منشیان شورا، وظایف آنان از سوی نایب رییس شورا انجام می‌شود.
‌ماده 12 - جلسات شورا با حضور حداقل (2) نفر در شوراهای دارای 3 عضو و 4 نفر در شوراهای دارای 5 عضو تشکیل می‌شود و تصمیمات آن با رای‌اکثریت مطلق حاضرین معتبر می‌باشد.
‌تبصره - حداقل آرای لازم برای تصویب تصمیمات در جلساتی که با (5) یا ( 4) نفر تشکیل می‌شود سه رای و در جلساتی که با (3) یا (2) نفر تشکیل‌می‌یابد دو رای می‌باشد.
‌ماده 13 - محل دهیاری و محل تشکیل جلسات شورا همچنین مکان نگهداری دفاتر اسناد و مدارک شورا باید در مکان مشخص و مناسب بوده و با‌هماهنگی شورای بخش تعیین شود.
‌ماده 14 - جلسات شورا به طور مستمر ماهی دوبار تشکیل می‌شود و در صورت نیاز جلسات فوق العاده و اضطراری شورا با پیشنهاد دهدار، دهیار‌رییس شورا یا سه نفر از اعضا در شوراهای داری پنج عضو و دو نفر از اعضا در شوراهای دارای سه عضو تشکیل می‌شود.
‌ماده 15 - شورا با تایید شورای بخش می‌تواند فعالیتهای سالانه همچنین برنامه‌های آینده شورا را که جنبه عمومی دارد پس از تصویب در جلسات‌شورا با وسایل ممکن به اطلاع اهالی روستا برساند.
‌ماده 16 - هر گاه شورا نظر خواهی از اهالی حوزه انتخابیه خود در زمینه موضوع یا موضوعاتی را ضروری تشخیص دهد با تأیید بخشدار ذی ربط‌می‌تواند اقدام به تشکیل جلسه عمومی از اهالی نماید.
‌ماده 17 - موضوع یا موضوعات مختلف قابل طرح در شورا با تشخیص رییس در خواست هر یک از اعضا یا تقاضای کتبی شورای اسلامی بخش،‌بخشدار یا دهیار ذی ربط در دستور کار شورا قرار می‌گیرد.
‌ماده 18 - صورت جلسات شورا باید به گونه‌ای تنظیم شود که در آن تاریخ و دستور کار هر جلسه اسامی اعضای حاضر و غایب تعداد آرای مثبت و‌منفی اعضا به هر یک از موضوعات مورد بحث اسامی مدعوین و حاضرین به همراه رئوس مطالب مطروح در جلسه و تمامی مصوبات آمده باشد.
‌تبصره 1 - کلیه اعضای حاضر باید ذیل صورت جلسات شورا را امضا یا مهر نمایند.
‌تبصره 2 - مدعوین و حاضرین در صورت تشخیص شورا می‌توانند ذیل صورت جلسات را امضا انگشت یا مهر نمایند ‌ماده 19 - شورا موظف است در پایان هر جلسه نسخه‌ای از کلیه مصوبات خود در آن جلسه و در صورت نیاز به پیوست سوابق و مطالب مفید دیگر را‌جهت اطلاع بخشدار و شورای اسلامی بخش ذی ربط ارسال دارد، همچنین نسخه‌ای از مصوباتی را که مربوط به دستگاههای دیگر است به آن دستگاه‌ارسال دارد.
‌ماده 20 - شورا موظف است در پایان نیمه دوم فروردین هر سال گزارش کار سالانه خود را طبق فرمهای دریافتی در سه نسخه تنظیم و نسخه اصل را‌جهت اطلاع شورای اسلامی بخش، نسخه دوم را به منظور اطلاع بخشدار محل ارسال کند و نسخه سوم را به عنوان سابقه در بایگانی شورا ثبت و‌نگهداری نماید.
‌ماده 21 - تمامی مکاتبات شورا باید طبق فرمهای دریافتی دارای تاریخ، شماره ثبت در دفتر شورا، نام کامل گیرنده و موضوع نامه باشد و حداقل در‌چهار نسخه تنظیم شود و نسخه اول برای اداره یا سازمان مورد نظر و نسخه دوم برای بخشدار و نسخه سوم برای شورای اسلامی بخش ارسال و نسخه‌چهارم به عنوان سابقه در بایگانی شورا نگهداری شود .
‌ماده 22 - تمامی مکاتبات شورا باید ممهور به مهر شورا و امضای رییس و در صورت غیبت او نایب رییس شورا باشد.
‌ماده 23 - شورا می‌تواند با مسئولان اجرایی تا سطح شهرستان مستقیماً مکاتبه نماید و در صورت نیاز به مکاتبه با مسئولان بالاتر از طریق شورای‌اسلامی بخش و در صورت نبودن شورای بخش از طریق بخشدار محل اقدام نماید.
‌ماده 24 - شورا باید دارای دفاتر مجزایی جهت ثبت صورت جلسات، حضور و غیاب اعضا در جلسات و نامه‌های دریافتی و ارسالی طبق دستور‌العملهای مربوط باشد.
‌ماده 25 - مصوبات شورا پس از ده روز از تاریخ ابلاغ قابل اجراست. مگر آنکه ظرف مدت مزبور مسئولان اجرایی مربوط به مصوبه اعتراض نمایند که‌در این صورت با رعایت ماده (80) قانون شوراهای اسلامی کشور عمل خواهد شد. نظر هیأت حل اختلاف استان مبنی بر تایید یا رد مصوبه قطعی و‌لازم الاجرا است. چنانچه هیأت حل اختلاف استان ظرف مدت 15 روز نظر خود را اعلام ننماید مصوبه لازم الاجر است.
‌ماده 26 - در صورت نیاز به حضور دهیار در جلسات شورا می‌تواند طی دعوتنامه کتبی و با تعیین زمان و دستور کار جلسه از او جهت شرکت دعوت‌به عمل آورده و دهیار موظف به شرکت در جلسه مزبور می‌باشد.
‌ماده 27 - در صورت خود داری دهیار از شرکت در جلسه شورا می‌تواند به دهیار تذکر کتبی دهد و در صورت تکرار مجدد توبیخ و یا بر طبق ضوابط و‌مقررات مربوطه وی را عزل نماید.
‌ماده 28 - در صورت درخواست کتبی شورای بخش بخشدار و یا دیگر دستگاههای وظیفه مند در روستا و دهیار ذی ربط از شورا جهت تشکیل جلسه‌مشتمل بر زمان دستور کار و ضرورت تشکیل جلسه شورا موظف به برگزاری جلسه فوق العاده می‌باشد.
‌ماده 29 - شورا در صورت نیاز و با مسئولیت خود می‌تواند به منظور مشورت در زمینه موضوع یا موضوعاتی که در دستور کار خود قرار داده است از‌نمایندگان دستگاههای ذی ربط در روستا و یا شخص یا اشخاص غیر عضو دعوت به همکاری نماید.
30 - شورا می‌تواند در ارتباط با وظایف خود اطلاعات مورد نیاز را از دستگاهها، ادارات و سازمانهای دولتی، در خواست نماید و آن ادارات و سازمانها‌موظف به همکاری می‌باشند.
‌ماده 31 - شورا مکلف است یک ماه قبل از انقضای مدت قانونی خود صورتی از کلیه فعالیتها، طرحها و برنامه هایی که در طول دوره فعالیت قانونی به‌اجرا گذارده است و یا در دست اجرا دارد در سه نسخه تهیه و نسخه اول و دوم را برای شورای اسلامی بخش و بخشداری ذی ربط ارسال و نسخه آخر‌را جهت ثبت در سوابق شورا نگهداری نماید.
‌ماده 32 - هر گاه عضوی بیش از 6 جلسه متوالی و یا دوازده جلسه غیر متوالی در طول یکسال بدون داشتن عذر موجه (‌به تشخیص شورا) در جلسات‌شورا شرکت نکند، موضوع برای سلب عضویت وی به هیأت حل اختلاف استان موضوع ماده (82) قانون شوراهای اسلامی کشور ارجاع خواهد شد.
‌ماده 33 - در صورت درخواست بخشداری ذی ربط مبنی بر معرفی عضو منتخب شورا برای تکمیل اعضای شورای اسلامی بخش شورا موظف است‌فردی را از بین اعضای خود انتخاب و در موعد مقرر به بخشداری معرفی نماید.
‌ماده 34 - هر گاه شورا در اثر فوت، استعفا و یا سلب عضویت اعضای اصلی و علی البدل حد نصاب لازم، مندرج در ماده (13) این آیین نامه را برای‌تشکیل جلسات از دست دهد طبق ماده (31) قانون شوراهای اسلامی کشور عمل می‌شود.
‌ماده 35 - شورا موظف به همکاری با شورای اسلامی بخش جهت گرد آوری اطلاعات صحیح به منظور وضع عوارض متناسب با تولیدات کشاورزی و‌درآمدهای کسب و پیشه اهالی روستا به منظور تأمین بخشی از بودجه‌های عمرانی حوزه بخش می‌باشد.
‌ماده 36 - شورا موظف است بر حسن اجرای مقررات مربوط به جمع آوری عوارض وضع شده از سوی شورای اسلامی بخش و واریز آن به حسابهای‌مربوطه از سوی مؤدیان و یا دهیار، نظارت کامل داشته باشد.
‌ماده 37 - تمامی در آمدها اعم از کمکهای بلاعوض مردم عوارض دریافتی از اهالی، در صورت تخصیص کمکهای دولت برای اجرای برنامه‌های‌عمرانی و سایر ردیفهای دریافتی باید بر طبق برنامه هایی که قبلاً به صورت بودجه سالانه و در قالب طرحهای عمرانی و یا مصارف جاری به تصویب‌شورا و تایید شورای اسلامی بخش رسیده است و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه به مصرف عمران و آبادانی روستا برسد.
‌تبصره 1 - در صورت نیاز به اجرای برنامه جدید در طی ایام سال و پس از تصویب بودجه سالانه شورا می‌تواند در صورت الحاق به بودجه سالانه آن‌برنامه را تنظیم و پس از تایید شورای بخش اجرا نماید.
‌تبصره 2 - در مواردی که طرحهای مشترک بوسیله چند روستا به مورد اجرا گذارده می‌شود انجام آن علاوه بر تصویب شورا، باید به هماهنگی شورای‌اسلامی بخش باشد.
‌ماده 38 - شورا و دهیار موظفند به منظور حفظ و نگهداری کلیه وجوه دریافتی و در آمدهایی که در طول هر دوره فعالیت قانونی تحصیل می‌نمایند‌حسابی را در نزد یکی از نزدیکترین شعب بانکهای کشور به نام شورا افتتاح نمایند و تمامی وجوه نقد را به محض وصول به آن حساب واریز کنند.
‌ماده 39 - هر گونه برداشت از حساب موجودی و اعتبارات شورا، باید در قالب بودجه سالانه و طرحها و مخارجی که از قبل به تصویب شورا رسیده‌است و با امضای رییس و امضای منشی و مهر شورا باشد.
‌ماده 40 - شورا مکلف است کلیه فعالیتهای مالی خود و دهیاری را اعم از در آمد مخارج و مانده حسابها،‌به طور نوبه‌ای و برطبق فرمهای دریافتی به‌اطلاع شورای اسلامی بخش برساند.
‌ماده 41 - شورا باید در پایان هر سال مالی تراز نامه مالی خود و دهیاری را طبق فرمهای دریافتی جهت اطلاع عموم اهالی به طریق ممکن انتشار دهد.
‌ماده 42 - شورا موظف است در پایان هر سال شمسی و با توجه به برنامه‌های چهار ساله دوره خود و برآورد عواید و در آمدهای سال آتی بودجه جاری‌و عمرانی شورا برای سال آینده را در سه نسخه تنظیم نماید و در اولین روز اسفند همان سال نسخه اصل را برای بخشدار مربوطه و نسخه دوم را به‌شورای اسلامی بخش ارسال و نسخه سوم را به عنوان سابقه در دفاتر شورا بایگانی نماید.
‌تبصره - شورای اسلامی بخش و بخشدار مربوطه می‌توانند نظرات اصلاحی و تکمیلی خود را حداکثر تا دو هفته قبل از پایان سال به شورا اعلام‌نمایند، تا در صورت تجدید نظر آنرا در شورا مطرح و پس از تصویب به صورت متمم بودجه به مراجع مذکور ارسال دارد .
‌ماده 43 - تمامی اموال دهیاری اعم از منقول و غیر منقول به ترتیب تحویل اعضای شورا و دهیار می‌باشد و اعضای شورا و دهیار در مقابل حفظ و‌نگهداری آن مسئول می‌باشند.
‌ماده 44 - خرید یا فروش اموال منقول و غیر منقول و اجاره مکانهای لازم برای شورا و دهیاری یا کرایه دادن اماکن متعلق به دهیاری، با تصویب دو‌سوم کل اعضا و طی ضوابط قانونی قابل اجرا می‌باشد، و خرید یا فروش اموال غیر منقول شورا و دهیاری علاوه بر تصویب دو سوم اعضا و طی‌مراحل فوق باید با توافق شورای اسلامی بخش صورت گیرد.
‌تبصره - عواید حاصل از فروش و اجاره داراییهای دهیاری باید به محض دریافت به حساب بانکی دهیاری واریز شود.
‌ماده 45 - مخارج اداری شورا از قبیل تهیه اثاثه و وسایل اداری، دفاتر و حق الزحمه شرکت اعضا در جلسات از محل بودجه ماده (37) این آیین نامه‌تأمین می‌شود.
‌تبصره - نحوه و میزان حق الزحمه شرکت اعضا در جلسات طبق دستور العملی است که وزارت کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.
‌ماده 46 - دهیار موظف است در پایان دوره فعالیت قانونی خود صورت کاملی از کلیه اموال و داراییهای شورا و دهیاری را تنظیم و در اولین روز شروع‌به کار رسمی دهیار جدید آن را به وی طبق صورت جلسه جدید تحویل نماید و نسخه هایی از آن را به شورای اسلامی روستا بخش و بخشداری ذی‌ربط ارسال نماید.
‌ماده 47 - فعالیت دهیار در سمت دهیاری تمام وقت می‌باشد و حقوق ماهیانه وی از محل بودجه ماده (39) این آیین نامه با تصویب شورا تأمین‌می‌شود.
‌تبصره 1 - در حوزه انتخابیه کمتر از 1500 نفر جمعیت، فعالیت دهیار نیمه وقت می‌باشد و در صورت نیاز به کار تمام، با توافق شورای بخش و ارایه‌راههای تأمین حقوق وی امکان پذیر می‌باشد.
‌ماده 48 - چنانچه شورا به وجود فردی شاغل در دستگاههای دولتی و یا وابسته به دولت برای تصدی سمت دهیار نیاز داشته باشد می‌تواند به عنوان‌مأمور به خدمت از طریق بخشداری از سازمان متبوع در خواست نماید.
‌ماده 49 - شورا موظف است ظرف مدت (15) روز پس از آغاز دوره فعالیت قانونی با توجه به مفاد ماده (55) این آیین نامه فردی را به عنوان دهیار‌انتخاب و به منظور صدور حکم و کارت دهیاری به بخشداری محل معرفی نماید.
‌ماده 50 - شورا حق نظارت بر حسن اداره دهیاری اجرای مصوبات شورا و حفظ و نگهداری سرمایه‌ها و داراییهای نقدی جنسی منقول و غیر منقول که‌در اختیار دهیاری می‌باشد همچنین حساب در آمد و هزینه آن را دارد.
‌ماده 51 - شرایط احراز سمت دهیار:
‌الف - تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران ب - اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی ج - داشتن حداقل 25 سال و حداکثر 65 سال سن و حتی المقدور تأهل ‌د - سکونت در زمان تصدی سمت دهیار در روستا ه- برخورداری از توانایی جسمی و روحی برای انجام کار ‌و - دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم ‌تبصره - در صورت عدم وجود فرد با تحصیلات مناسب شورا می‌تواند با توافق شورای بخش نسبت به تعیین فردی با تحصیلات کمتر برای تصدی‌سمت دهیار اقدام نماید.
‌ز - داشتن حسن شهرت و عدم اعتیاد به مواد مخدر ح - نداشتن سابقه محکومیت کیفری که موجب محرومیت از تمام یا بعضی حقوق اجتماعی باشد .
ط - داشتن کارت پایان خدمت وظیفه عمومی و یا معافیت دایم از خدمت ی - عدم اشتغال به کار دولتی در زمان تصدی سمت دهیاری ک - اشتغال تمام وقت در سمت دهیاری ل - دهیار نمی‌تواند همزمان عضو شورای روستا باشد ‌تبصره - در حوزه‌های انتخابیه کمتر از 1500 نفر جمعیت که دهیار به طور نیمه وقت فعالیت می‌نماید رعایت بند "ی"‌و "ک " الزامی نمی‌باشد.
‌ماده 52 - مدت خدمت دهیار از زمان صدور حکم شروع بکار رسمی چهار سال می‌باشد و انتخاب مجدد وی بلامانع است.
‌تبصره - دهیار موظف است حداکثر یک هفته پس از پایان خدمت از سمت دهیاری کارت و حکم خود را تسلیم شورا نماید .
‌ماده 53 - دهیار موظف است در بدو خدمت و پس از آن در مواقعی که از قبل توسط بخشدار اعلام می‌گردد بر اساس برنامه‌های پیش بینی شده از‌سوی وزارت کشور آموزشهای مورد نیاز را طی نماید.
‌ماده 54 - خدمت دهیار در موارد زیر با پایان می‌رسد.
1- فوت و جنون 2- از دست دادن هر یک از شرایط احراز سمت دهیار به تشخیص شورای روستا 3- قبول استعفاء از سمت دهیاری توسط شورا 4- عزل دهیار با رای اکثریت اعضای شورا (‌با رعایت مقررات مربوطه) 5 - عدم حضور در محل خدمت بیشتر از 15 روز بدون کسب مجوز از شورا و یا نداشتن عذر موجه به تشخیص شورا 6 - صدور حکم محکومیت از طرف مراجع صالح قضایی مبنی بر انفصال از خدمت ‌ماده 55 - چنانچه یک یا چند نفر از اعضای شورا نسبت به عملکرد دهیار یا عملیات دهیاری اعتراض و یا ایرادی داشته باشند ابتدا توسط رییس شورا‌موارد را به صورت واضح به دهیار تذکر کتبی خواهند داد در صورت عدم رعایت مفاد مورد تذکر موضوع به صورت سئوال مطرح خواهد شد که در این‌صورت رییس شورا سئوال را کتباً به دهیار ابلاغ خواهد کرد و حداکثر ظرف مدت ده روز پس از ابلاغ دهیار موظف به حضور در جلسه عادی یا فوق‌العاده شورا و پاسخ به سئوال می‌باشد. چنانچه دهیار از حضور استنکاف ورزیده و یا پاسخ قانع کننده تشخیص داده نشود، طی جلسه دیگری موضوع‌مورد بررسی قرار می‌گیرد و شورا می‌تواند با رای اکثریت مطلق اعضا دهیار را برکنار کند و فرد جدیدی را انتخاب نماید ‌ماده 56 - دهیار موظف است گزارشهای مورد درخواست شورا را تهیه و در موعد مقرر برای آن ارسال نماید و در صورت تقاضای شورا مبنی بر حضور‌دهیار و پاسخگویی به سئوالات در راس موعد و محل مقرر اقدام نماید.
‌ماده 57 - دهیار موظف است گزارش ماهانه فعالیتهای دهیاری را برای شورا و رونوشت آن را برای بخشداری به طور مکتوب ارسال نماید.
‌ماده 58 - دهیار باید تابلویی از ساعات حضور و کار خود در محل دهیاری را برای اطلاع اهالی در مکانی مناسب نصب نماید.
‌ماده 59 - به منظور اجرای مطلوب و هماهنگ قانون شوراهای اسلامی کشور در روستاها، وزارت کشور مسئول آموزشهای لازم اعضای شوراها و نیز‌مجریان این قانون می‌باشد و نیز موظف است آیین نامه‌های اجرایی مورد نیاز را تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران برای اجرا ابلاغ نماید.
‌حسن حبیبی - معاون اول رییس جمهور