قانون پروتکل الحاقی به قرارداد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به انتظامات مرزی ایران و شوروی و ترتیب تصفیه اختلافات و حوادث در مرز

‌قانون پروتکل الحاقی به قرارداد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به‌انتظامات مرزی ایران و شوروی و ترتیب تصفیه اختلافات و حوادث در مرز ‌مصوب 1352.12.28 ‌ماده واحده - پروتکل الحاقی به قرارداد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به انتظامات مرزی ایران و‌شوروی و ترتیب تصفیه اختلافات و حوادث در مرز مورخ 14 مه 1957 (1336.2.24) مربوط به مرز در دریاچه‌های پشت سد مخزنی ارس و سد‌انحرافی میل و مغان مشتمل بر یک مقدمه و 7 ماده که در تاریخ 16 مرداد ماه 1352 (7 اوت 1973) بین نمایندگان مختار دو دولت در مسکو به امضاء‌رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.
‌قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن پروتکل الحاقی ضمیمه پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز چهارشنبه 1352.11.24، در جلسه روز‌سه‌شنبه بیست و هشتم اسفند ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
‌رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی [z]‌پروتکل الحاقی به قرارداد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به انتظامات مرزی ایران و شوروی و‌ترتیب تصفیه اختلافات و حوادث در مرز مورخ 14 مه 1957 (24 اردیبهشت 1336) مربوط به مرز در دریاچه‌های پشت سد مخزنی ارس و سد‌انحرافی میل و مغان ‌دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با تمایل به تحکیم و توسعه روابط دوستانه و حسن همجواری موجود بین دو‌دولت - و با توجه به این که کارهای علامت‌گذاری مرز دولتی بین ایران و شوروی در دریاچه‌های پشت سد مخزنی ارس و سد انحرافی میل و مغان بر‌روی رود ارس در سال 1970 (1349) به اتمام رسیده است -‌و به منظور تکمیل قرارداد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی‌سوسیالیستی راجع به انتظامات مرزی ایران و شوروی و ترتیب تصفیه اختلافات و حوادث در مرز (‌امضاء شده در مسکو به تاریخ 14 مه 1957 برابر24 اردیبهشت 1336) و پروتکل ضمیمه آن تصمیم به انعقاد این پروتکل گرفتند و نمایندگان مختار خود را به قرار زیر تعیین نمودند.
‌دولت شاهنشاهی ایران ‌جناب آقای احمد میرفندرسکی قائم‌مقام وزیر امور خارجه.
‌دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ‌جناب آقای واسیلی واسیلیویچ کوزنتسف معاون اول وزارت خارجه.
‌نامبردگان پس از مبادله اختیارنامه‌های خود که در کمال صحت و اعتبار بود نسبت به مراتب زیر موافقت نمودند:
‌ماده اول - تعاریف ‌در این پروتکل 1 - قرارداد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به انتظامات مرزی ایران و شوروی و ترتیب تصفیه‌اختلافات و حوادث در مرز (‌مورخ 14 مه 1957 برابر 24 اردیبهشت 1336) "‌عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957" نامیده‌خواهد شد.
2 - موافقتنامه راجع به حل مسائل مرزی و مالی بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و پروتکل ضمیمه مورخ 2 دسامبر 1954 برابر 11 آذر‌ماه 1333 "‌موافقتنامه حل مسائل مرزی ایران و شوروی مورخ 2 دسامبر 1954" نامیده خواهد شد.
3 - پروتکل شرح عبور خط مرز مملکتی بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی که تعیین و تجدید تعیین آن در سالهای 1956 - 1955(1334 1335) به عمل آمده است مورخ 11 آوریل 1957 برابر 22 فروردین 1336 "‌پروتکل شرح عبور خط مرز بین ایران و شوروی مورخ 11 آوریل1957" نامیده خواهد شد.
4 - پروتکل شرح ناحیه ملتقای مرزهای ایران و ترکیه و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مورخ 15 اکتبر 1956 برابر 23 مهر ماه 1335 "‌پروتکل‌شرح ملتقای مرزهای ایران و ترکیه و شوروی مورخ 15 اکتبر 1956" نامیده خواهد شد.
5 - پروتکل شرح ناحیه تلاقی سرحدات دول ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و افغانستان مورخ 30 ژوئن 1948 برابر با 9 تیر ماه 1327"‌پروتکل شرح ملتقای مرزهای ایران و شوروی و افغانستان مورخ 30 ژوئن 1948" نامیده خواهد شد.
6 - پروتکل الحاقی به موافقتنامه حل مسائل مرزی و مالی بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در مورد تعیین و تثبیت مرز جدید بین ایران‌و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در دریاچه‌های پشت سد مخزنی ارس و سد انحرافی میل و مغان مورخ 7 مه 1970 (‌برابر 17 اردیبهشت 1349"‌پروتکل تثبیت مرز بین ایران و شوروی در دریاچه‌های پشت سدهای رودخانه ارس مورخ 7 مه 1970 نامیده خواهد شد.
7 - پروتکل شرح مسیر خط مرز دولتی بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در دریاچه سد (‌ارس) و دریاچه سد انحرافی میل و مغان بر‌روی رود ارس که در سال 1970 برابر 1349 علامت‌گذاری شده است و پروتکل‌های علائم مرزی که در این ناحیه از مرز نصب گردیده است مورخ 5‌دسامبر 1970 برابر 14 آذر ماه 1349 "‌ پروتکل شرح مسیر خط بین ایران و شوروی در دریاچه‌های پشت سدهای رودخانه ارس مورخ 5 دسامبر 1970"‌ نامیده خواهد شد.
8 - موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به همکاری‌های اقتصادی و فنی مورخ 27 ژوئیه 1963‌برابر 5 مرداد ماه 1342 "‌موافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی ایران و شوروی مورخ 27 ژوئیه 1963" نامیده خواهد شد.
‌ماده 2 - اصلاح مواد فصل اول عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957.
1 - ماده اول عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 به شرح زیر اصلاح می‌شود:
‌خط مرزی مملکتی بین ایران و شوروی به طریقی عبور می‌نماید که در موافقتنامه حل مسائل مرزی و مالی بین ایران و شوروی مورخ 2 دسامبر 1954‌تثبیت و توسط پروتکل الحاقی به این موافقتنامه (‌پروتکل تثبیت مرز بین ایران و شوروی در دریاچه‌های پشت سدهای رودخانه ارس مورخ 7 مه(1970) - تغییر یافته است و نیز طبق اسناد زیر:
‌اول - اسناد پروتکل شرح عبور خط مرز بین ایران و شوروی از علامت سه‌جانبی که در ملتقای مرزهای ایران و شوروی و ترکیه نصب گردیده و تا‌علامت سه‌جانبی که در ملتقای مرزهای ایران و شوروی و افغانستان مستقر می‌باشد (‌مورخ 11 آوریل 1957) - همچنین ضمائم و اسناد تکمیلی و‌پروتکل شرح مزبور که از این قرار است:
‌الف - آلبوم نقشه‌ها و شمای مختصات ژئودزی علائم مرزی سرحدات مملکتی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی.
ب - پروتکل‌های علائم مرزی با شمای کروکی که در پشت آن ترسیم شده است.
ج - جزوه مختصات علائم مرزی.
‌د - فهرست علائم مرزی.
‌دوم - اسناد مربوط به علامت مرزی سه‌جانبی نصب شده در ملتقای مرزهای ایران و شوروی و ترکیه که به تاریخ 15 اکتبر 1956 در دیم قشلاق امضاء شده است.
‌سوم - اسناد مربوط به علامت مرزی سه‌جانبی نصب شده در ملتقای مرزهای ایران و شوروی و افغانستان که در تاریخ 30 ژوئن 1948 در سرخس‌امضاء شده است.
‌چهارم - اسناد مربوط به پروتکل شرح مسیر خط مرز بین ایران و شوروی در دریاچه‌های پشت سدهای رودخانه ارس مورخ 5 دسامبر 1970 و ضمائم‌آن:
‌الف - آلبوم نقشه‌ها و شمای مختصات ژئودزی علائم مرزی به سرحدات ایران و شوروی در دریاچه‌های پشت سدهای رودخانه ارس.
ب - پروتکلهای علائم مرزی نصب شده در این خط مرز با شمای کروکی که در پشت آن ترسیم شده است.
‌پنجم - ضمائم و اسناد تکمیلی دیگری که در مدت اجرای این پروتکل ممکن است تنظیم شود.
‌خط مرزی که طبق اسناد فوق تعیین شده است در سطح قائم مار بر آن مرزهای هوایی و زیرزمینی را نیز مشخص می‌نماید.
‌این خط مرز در پروتکل حاضر با کلمه "‌مرز" یا "‌خط مرز" یعنی خط مرز مملکتی بین ایران و شوروی که در سالهای 1955 - 1956 و 1970 - تعیین یا‌مجدداً تعیین شده است نامیده می‌شود.
2 - ماده دوم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 به قرار زیر تغییر می‌یابد:
‌طرفین متعاهدین وظیفه دارند علائم مرزی را که برای تشخیص مرز بین ایران و شوروی برقرار گردیده و همچنین نوار تراشیده مرز را به وضعی‌نگاهداری بکنند که محل استقرار و شکل و فرم و اندازه و رنگ‌آمیزی ستونها و علائم و وضع کپه‌های مرزی و همچنین عرض نوار تراشیده و دائر‌نگاهداشتن آن با سوابقی که در اسناد تعیین و تجدید تعیین مرز مورخ 11 آوریل 1957 برابر 22 فروردین 1336 و 5 دسامبر 1970 برابر 14 آذر ماه 1349‌تشریح شده است تطبیق داشته باشد.
3 - بندهای 5 و 6 به شرح زیر به ماده سوم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 اضافه می‌گردد:
‌بند 5 - مراقبت از علائم مرزی جدیدالنصب در دریاچه پشت سد مخزنی ارس شماره 9.1 و 10 - 10.2 - 10.2 و 10.3 و 11 - 11.1 - 11.2 -11.3 - 11.4 و 12 - 12.1 - 12.2 - 12.3 - 12.4 - 12.5 - 12.6 - 12.7 - 12.8 - 12.9 - 12.10 - 12.11 - 12.12 و 13 و 14 -14.1 و 15 و 16 - 16.1 - 16.2 - 16.3 و 17 و 18 و دریاچه پشت سد انحرافی میل و مغان در رودخانه ارس شماره 50.1 - 50.2 و 50.3 و 51- به ترتیب ذیل بین طرفین متعاهدین تقسیم می‌شود:
‌الف - مراقبت از ستونها و ستونهای محوری علائم مرزی نصب شده در قلمرو شوروی از طرف مقامات مربوطه مرزی شوروی انجام می‌شود.
ب - مراقبت از ستون‌های محوری علائم مرزی نصب شده در قلمرو ایران از طرف مقامات مربوطه مرزی ایران انجام می‌شود.
ج - مراقبت از ستونهای علائم مرزی 12.4 - 12.6 - 12.8 - 12.10 - 12.12 - 50.1 و 50.3 و از علائم مرزی (‌گوی شناور) شماره 14 و 16 -16.1 و 16.3 نصب شده در خط مرز به عهده طرف شوروی خواهد بود.
‌د - مراقبت از علائم مرزی شماره 12.5 - 12.7 - 12.9 - 12.11 و 50.2 از علائم مرزی (‌گوی شناور) شماره 13 و 4.1 و 15 و 16.2 نصب شده‌در خط مرز به عهده طرف ایران خواهد بود.
ه - مراقبت از مراکز علائم مرزی شماره 17 و 51 نصب شده در خط مرز به عهده طرف شوروی می‌باشد.
‌و - مراقبت از مراکز علامت شماره 18 نصب شده در خط مرز به عهده طرف ایران می‌باشد.
‌بند 6 - تجدید ساختمان و تعمیر اساسی علائم مرزی ذکر شده در فقرات "ج" و "‌د" "ه" و "‌و" را دو طرف به طور مشترک انجام می‌دهند و هزینه‌ساختمان و تعمیرات به طور مساوی تقسیم می‌گردد.
4 - بند 4 ماده پنجم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 به شرح زیر تغییر می‌یابد:
‌بند 4 - در قسمتهای مرز آبی محل ستونها و علائم (‌گوی شناور) مرزی که بر اثر سیل معیوب یا منهدم شده و تجدید یا تعمیر می‌شود ممکن است تغییر‌داده شود مشروط بر این که در خود مسیر خط مرز تغییراتی پیدا نشود.
‌ستونها و علائم (‌گوی شناور) فوق را در نقاط جدیدی باید نصب کرد که از دستبرد طبیعت مصون باشد.
‌تغییرات فوق در محل ستونها و علائم (‌گوی شناور) مرز آبی با موافقت طرفین متعاهدین انجام می‌شود. تغییر محل ستونها و علائم مرزی روی‌بریدگیهای آب شور نیز در صورت لزوم اجازه داده می‌شود.
‌در صورت وقوع چنین تغییری طرفین متعاهدین پروتکل علائم مرزی و شمای کروکی آن را از لحاظ فرم و موضوع مطابق سایر اسناد مربوط به تعیین و‌تجدید مرز تنظیم و ضمیمه آن می‌نمایند.
5 - به بند 5 ماده پنجم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 جمله زیر اضافه می‌گردد:
"‌و همچنین نمونه‌های علائمی که در تعیین مرز ایران و شوروی در سال 1970 انتخاب شده است".
6 - بند 7 ماده پنجم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 به شرح زیر تغییر می‌یابد:
‌بند 7 - در صورتی که مصادر امور یکی از طرفین خرابی یا نقصی در ستون و علامت (‌گوی شناور) مرزی که در قلمرو طرف دیگر واقع یا مسئول‌مراقبت از آن طرف دیگر باشد مشاهده نمایند مصادر امور طرف دیگر را آگاه می‌سازند که در تعمیر یا تجدید ستون یا علامت (‌گوی شناور) مذکور اقدام‌نمایند.
‌مقامات مربوطه طرفی که در قلمرو آن انهدام یا خرابی یا نقیصه ستون و علامت (‌گوی شناور) مرزی مشاهده شده است موظف می‌باشد آن را تجدید یا‌تعمیر نمایند.
‌ماده 3 - اصلاح مواد فصل دوم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957.
1 - بند یک ماده هفتم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 به شرح زیر تغییر می‌یابد:
‌بند 1 - آبهای سرحدی که در این عهدنامه ذکر شده است:
‌به قسمتی از رودخانه‌ها و دریاچه‌های پشت سدهای رودخانه ارس اطلاق می‌شود که طبق مدارک تعیین و تجدید تعیین مرز مورخ 1955 - 1956 و‌مدارک تعیین مرز ایران و شوروی در دریاچه‌های پشت سدهای رودخانه ارس مورخ 1970 خط مرز در امتداد آن عبور می‌نماید.
2 - مفاد مواد هشتم و نهم و دهم و یازدهم و دوازدهم و سیزدهم و چهاردهم (‌آبهای سرحدی) شامل دریاچه‌های پشت سدهای مخزنی ارس و سد‌انحرافی میل و مغان نیز خواهد بود.
3 - بند 4 به شرح زیر به ماده هشتم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 اضافه می‌گردد:
‌بند 4 - مسائل مربوط به فعالیت ماهیگیری در دریاچه‌های سد مخزنی ارس و سد انحرافی میل و مغان طبق موافقتنامه جداگانه بین طرفین متعاهدین‌ترتیب داده می‌شود.
4 - بند 6 به شرح زیر به ماده شانزدهم عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 اضافه می‌گردد:
‌بند 6 - مطابق ماده 5 موافقتنامه همکاری اقتصادی و فنی ایران و شوروی مورخ 27 ژوئیه 1963 و ماده 6 پروتکل تثبیت مرز بین ایران و شوروی در‌دریاچه‌های پشت سدهای رودخانه ارس مورخ 7 مه 1970 - طرفین متعاهدین مذاکرات راجع به ترتیب حق ورود و اقامت بلامانع در قطعات خاک‌دولت همجوار را به اتباع ایران و شوروی که با اداره کردن و بهره‌برداری از تأسیسات هیدرولیک سر و کار دارند انجام خواهند داد و این ترتیب را به‌وسیله دستورالعمل مربوطه در کوتاهترین مدت ممکنه تنظیم خواهند کرد.
‌ماده 4 - اصلاح مواد پروتکل ضمیمه به عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957.
‌مواد 1 و 3 و 5 پروتکل ضمیمه عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 (‌در طرف ایران) به شرح زیر تغییر می‌یابد:
‌بند 1 - مرزبان منطقه پلدشت با مقر دائمی آریاشهر (‌پلدشت) - منطقه عمل او از محل ملتقای مرزهای مملکتی ایران و شوروی و ترکیه تا علامت‌مرزی شماره 19 توسعه می‌یابد.
‌بند 2 - مرزبان منطقه جلفا با مقر دائمی در قریه جلفا ایران - منطقه عمل او، از علامت مرزی شماره 19 تا علامت مرزی شماره 35 - توسعه می‌یابد.
‌بند 3 - مرزبان منطقه کلیبر با مقر دائمی در قریه اصلاندوز، منطقه عمل او، از علامت مرزی شماره 35 تا علامت مرزی شماره 64 - توسعه می‌یابد.
‌بند 5 - الف - مرزبان منطقه اردبیل با مقر دائمی در شهر اردبیل - منطقه عمل او، از علامت مرزی شماره 108 تا علامت مرزی شماره 131.
ب - مرزبان منطقه آستارا با مقر دائمی شهر آستارا - منطقه عمل او، از علامت مرزی شماره 131 تا علامت مرزی شماره 144 (‌دریای خزر) توسعه‌می‌یابد.
‌ماده 5 - پروتکل حاضر جزء لاینفک عهدنامه انتظامات مرزی ایران و شوروی مورخ 14 مه 1957 بوده و طی مدت اعتبار عهدنامه مذکور معتبر‌خواهد بود.
‌ماده 6 - پروتکل حاضر به تصویب خواهد رسید و از تاریخ مبادله اسناد مصوبه آن که در کوتاهترین مدت ممکنه در تهران به عمل خواهد آمد به موقع‌اجراء گذارده خواهد شد.
‌ماده 7 - این پروتکل در دو نسخه و هر نسخه به زبانهای فارسی و روسی تنظیم شده و هر دو متن دارای اعتبار یکسان می‌باشد.
‌بنا به مراتب نمایندگان مختار طرفین پروتکل حاضر را امضاء و به مهر خود ممهور نمودند.
‌مسکو ... به تاریخ 7 اوت 1973 برابر 16 مرداد ماه 1352.
‌از طرف دولت شاهنشاهی ایران.
‌از طرف دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی.
‌پروتکل الحاقی فوق مشتمل بر یک مقدمه و هفت ماده منضم به قانون پروتکل الحاقی به قرارداد بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر‌شوروی سوسیالیستی راجع به انتظامات مرزی ایران و شوروی و ترتیب تصفیه اختلافات و حوادث در مرز می‌باشد.
‌رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی