موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه

‌موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه ‌مصوب 1353.5.22 کمیسیون دارایی مجلسین ‌این موافقتنامه در تاریخ 27 ژوئیه 1974 بین دولت شاهنشاهی ایران (‌که از این پس "‌ایران" نامیده می‌شود) و دولت جمهوری فرانسه (‌که از این پس"‌فرانسه" نامیده می‌شود) امضاء شد.
‌نظر به این که مقاوله‌نامه‌ای در تاریخ 27 ژوئن 1974 بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه به منظور تسهیل در اجرای موافقتنامه‌همکاری علمی و صنعتی و فنی برای استفاده صلح‌آمیز از نیروی هسته‌ای و سایر موافقتنامه‌هایی که امکان دارد در آینده بین دولتین نامبرده جهت خرید‌کالاها و خدمات توسط ایران از فرانسه منعقد شود امضاء شد، و ‌نظر به این که طبق ماده 1 مقاوله‌نامه مذکور ایران موافقت کرده است یک حساب سپرده دلاری (‌دلار امریکایی) نزد بانک دوفرانس از طرف خزانه‌داری‌فرانسه باز کند و مبلغی کلاً به میزان 1.000.000.000 - (‌یک میلیارد) دلار آمریکایی به حساب مذکور بریزد،‌و ‌نظر به این که طبق ماده 6 مقاوله‌نامه مذکور قرار شد موافقت‌نامه‌ای که شامل توافق‌های حاصل شده فیمابین باشد بین دولتین مربوط منعقد شود، ‌اینک موافقتنامه مالی حاضر بین ایران و فرانسه با مفاد و شرایط زیر امضاء می‌شود:
‌ماده 1 - تعاریف ‌در این موافقتنامه ‌الف - "‌دلار" عبارت است از پول قانونی ایالات متحده آمریکا جهت کلیه پرداختها، بازپرداختها، و برداشتهای موضوع این موافقتنامه در Newyork federaI Reserve Bank Funds ب - "‌حساب سپرده" عبارت است از حسابی که نزد بانک دوفرانس به نام دولت شاهنشاهی ایران باز خواهد شد.
ج - "‌سپرده (‌ها)" عبارت است از هر مبلغی به دلار که ایران به موجب ماده 2 این موافقتنامه نزد بانک دوفرانس بسپارد، یا در صورتی که متن‌اقتضاء کند عبارت است از مبلغی از سپرده که به حالت تسویه‌نشده باقی مانده باشد.
‌د - "‌تاریخ اجرا" عبارت است از تاریخ مبادله‌نامه‌های مربوط بین طرفین این موافقتنامه مبنی بر اعلام این امر که مقامات ذیصلاح کشورهای طرفین‌موافقتنامه حاضر را تصویب کرده‌اند.
ه - "‌تاریخ سپردن" عبارت است از هر تاریخی که ایران وجوهی نزد بانک دوفرانس بسپارد.
‌و - "‌روز کار" عبارت است از هر روزی که بتوان در بانکهای پاریس، نیویورک، و لندن تبدیل ارز و معاملات ارزی انجام داد.
‌ز - "‌دوره بهره" عبارت است از یک دوره سه‌ماهه تقویمی که در آن نرخ بهره هر بخش بابت آن دوره تعیین شود.
ح - "‌نرخ بهره" عبارت است از نرخ یا نرخهای بهره که باید طبق ماده‌های 3 - 2) و 3 - 3) تعیین شود.
ط - "‌قراردادهای خرید" عبارت است از قراردادهای منعقده به موجب موافقتنامه‌های مربوط که ممکن است به منظور خرید کالاها و خدمات بین‌ایران و فرانسه منعقد شوند.
ی - بانکهای مرجع عبارتند از:
1 - Manufacturers Hanover Trust Company London 2 - Midland Bank L Limited London 3 - Credit Lyonnais London ‌ماده 2 - سپرده‌ها 2 - 1 طبق شرایط موافقتنامه حاضر ایران موافقت می‌کند که از تاریخ اجرا لغایت یکم اکتبر 1976 مبالغ مربوط را در سه بخش به شرح زیر نزد بانک‌دوفرانس بسپارد.
‌بخش الف - مبلغ 300 (‌سیصد) میلیون دلار حداکثر تا یکم اکتبر 1974.
‌بخش ب - مبلغ 400 (‌چهارصد) میلیون دلار در هر زمانی در خلال دوره‌ای که شروع آن یکم ژانویه 1975 و پایان آن لغایت یکم اکتبر 1975 باشد.
‌بخش ج - مبلغ 300 (‌سیصد) میلیون دلار در هر زمانی در خلال دوره‌ای که شروع آن یکم ژانویه 1976 و پایان آن لغایت یکم اکتبر 1976 باشد.
2 - 2 ایران حداقل 15 (‌پانزده) روز قبل از سپردن وجه بانک دوفرانس را از طریق تلگراف یا تلکس از قصد خود مطلع خواهد کرد.
2 - 3 کلیه وجوه موضوع ماده 2 - 1 بالا به بستانکار حساب عادی بانک دوفرانس نزد فدرال رزرو بانک آو نیویورک ان وای یا نزد هر بانک دیگری که‌بانک دوفرانس کتباً به بانک مرکزی ایران اطلاع دهد سپرده خواهند شد.
2 - 4 بانک دوفرانس برای هر بخش حساب سپرده‌ای در دفاتر خود باز خواهد کرد تا مبلغ اصل سپرده و بهره متعلقه در موعدهای مقرر، بازپرداخت‌اصل، و پرداخت بهره در حساب نگهداری شود.
2 - 5 هر بخش برای مدت یک سال سپرده خواهد شد. ایران حق خواهد داشت با شش ماه اطلاع قبلی به بانک دوفرانس تمام یا قسمتی از وجوه‌سپرده را برداشت کند، مشروط بر آن که چنین اطلاعی در خلال نخستین شش ماه متعاقب تاریخ سپردن هر بخش نبوده باشد.
2 - 6 در صورتی که هیچ گونه اطلاعی به نحو مذکور در ماده 2 - 5 و 2 - 8 این موافقتنامه جهت برداشت مذکور داده نشود، سپرده یاد شده به خودی‌خود برای یک سال دیگر با رعایت مفاد و شرایط موافقتنامه حاضر تجدید خواهد شد. در صورت پیش آمدن چنین وضعی ایران حق خواهد داشت که‌در هر زمان که بخواهد تمام یا قسمتی از سپرده‌ها را با شش ماه اطلاع قبلی بانک دوفرانس برداشت کند.
2 - 7 فرانسه می‌تواند در هر زمان با حداقل سه ماه اطلاع قبلی و کتبی به ایران تمام یا قسمتی از سپرده‌ها را بازپرداخت کند.
2 - 8 با وجود شرایط مذکور در ماده 2 - 5 و 2 - 6 ایران می‌تواند با حداقل پنج روز اطلاع قبلی به بانک دوفرانس از حساب سپرده نامبرده وجوهی به‌منظورهای مشروح زیر برداشت کند.
‌الف - برای انجام پرداختهای ایران به طور یک جا طبق قراردادهای منعقده با فروشندگان فرانسوی جهت خرید تجهیزات و خدمات مربوط به آن به‌موجب موافقتنامه مورخ 27 ژوئن 1974 به منظور همکاری علمی، صنعتی، و فنی برای استفاده صلح‌آمیز از نیروی هسته‌ای، یا ب - برای انجام پرداختهای ایران به موجب قراردادهای خرید.
2 - 9 کلیه برداشتها و بازپرداختهای سپرده‌ها به ترتیب زمانی بخشها انجام خواهد پذیرفت.
‌ماده 3 - بهره 3 - 1 به مبالغ اصل سپرده‌ها تا زمانی که تسویه نشده باشند بهره‌ای تعلق خواهد گرفت که از تاریخ سپردن وجوه مربوط تا تاریخ بازپرداخت واقعی آن‌سپرده‌ها به نرخی که طبق ماده 3 - 2 این موافقتنامه تعیین شود محاسبه خواهد شد.
‌این بهره در آخرین روز هر دوره بهره و بابت بخشی که سپرده‌ها به آن متعلق است قابل پرداخت خواهد بود. این بهره به نرخی خواهد بود که در مورد‌دوره بهره جهت تعداد روزهای منقضی شده (‌بنا به مورد) از تاریخ سپردن آن بخش یا از تاریخ پرداخت بهره آن بخش که بلافاصله به دنبال می‌آید به کار‌برده می‌شود.
3 - 2 - نرخ بهره هر دوره بهره نیم درصد در سال بیش از معدل حسابی دو نرخ مذکور در زیر خواهد بود (‌که این نرخ به منظور رسیدن به نزدیکترین‌مضرب کامل (16).(1) از یک درصد به طور صعودی سرراست خواهد شد):
‌الف - معدل حسابی نرخهای مربوط که دو روز کار قبل از شروع دوره بهره توسط بانکهای مرجع به بانک مرکزی ایران و بانک دوفرانس اطلاع داده‌شود. این نرخ باید نرخی باشد که به هر یک از بانکهای مرجع توسط بانکهای درجه اول در ساعت 11 (‌یازده) صبح در لندن بورودلارمارکت جهت‌تحویل مبلغی در حدود 20 (‌بیست) میلیون دلار در اولین روز آن دوره بهره و برای تعداد روزهای مشمول آن دوره بهره پیشنهاد شود.
ب - متوسط نرخ بازده آخرین انتشار سه‌ماهه اوراق خزانه که حداقل دو روز کار قبل از شروع آن دوره بهره توسط فدرال رزرو بانک آو نیویورک ان وای به‌بانک مرکزی ایران و بانک دوفرانس اطلاع داده شود.
‌نرخ بهره‌ای که به این ترتیب بابت هر دوره بهره تعیین می‌شود برای طرفین این موافقتنامه قطعی و الزام‌آور است.
3 - 3 چنانچه هر یک از بانکهای مرجع نتوانند نرخ مذکور در (3 - 2 - الف) بالا را اعلام کنند یا به عللی از این امر قصور ورزند نرخ لندن اینتربانک‌مارکت بر اساس نرخ یا نرخهایی که توسط بانک یا بانکهای مرجع باقیمانده اعلام شود تعیین خواهد شد و در صورتی که هیچ یک از بانکهای مرجع‌نتوانند نرخ را اعلام کنند نرخ مربوط به شرح زیر تعیین خواهد شد:
‌در موردی که ایران یا فرانسه تشخیص دهند که به علت اوضاع و احوال نامطلوب و مؤثر در لندن اینتربانک مارکت معدل‌های کافی و معقولی جهت‌تعیین نرخ بهره قابل اعمال در هر دوره بهره وجود ندارد ایران یا فرانسه طرف خود را از چنان تشخیص مطلع خواهد کرد.
30 (‌سی) روز بعد از دادن چنین اطلاعی ایران و فرانسه به منظور رسیدن به توافق در مورد نرخ یا نرخهایی که مورد رضایت مشترک آنان باشد و‌جانشین نرخ بهره مذکور در ماده 3 - 2 الف شود با یکدیگر به مذاکره خواهند پرداخت.
‌اگر ظرف این دوره 30 (‌سی) روز طرفین در مورد نرخ یا نرخهای جانشین‌شونده توافق کنند آن نرخ یا نرخها عطف به ماسبق کرده از تاریخ اولین روز‌چنان دوره بهره‌ای قابل اجرا خواهد بود مگر آن که طرفین به نحو دیگری توافق کنند.
‌در صورتی که ایران و فرانسه نتوانند در مورد نرخ جانشین‌شونده‌ای به توافق برسند مانده تسویه‌نشده سپرده مربوط فوراً حال و قابل پرداخت شده و‌نرخ بهره 30 (‌سی) روز یاد شده بالا در حکم نرخ دوره بهره متعاقب آن محسوب خواهد شد.
‌ماده 4 - مفاد مربوط به پرداخت 4 - 1 کلیه وجوهی که بابت اصل و بهره موضوع این موافقتنامه توسط فرانسه به ایران پرداخت می‌شوند از طریق بانک دوفرانس در حساب بانک‌مرکزی ایران که نزد فدرال رزرو بانک آو نیویورک ان وای می‌باشد یا نزد هر بانک دیگری که بانک مرکزی ایران هر چند گاه یک بار تعیین کند و مراتب را‌کتباً به بانک دوفرانس اطلاع دهد واریز خواهد شد.
4 - 2 فرانسه موافقت می‌کند که کلیه مالیاتها، حقوق، مخارج گمرکی، عوارض، هزینه‌ها، کارمزدها و کسور مالیاتی از هر قبیل را که توسط مقامات‌مرکزی یا محلی دولت جمهوری فرانسه نسبت به ایران و از بابت سپرده‌ها یا هر گونه مبلغ موعد رسیده‌ای به موجب این موافقت در حال حاضر یا در‌آینده وضع، جمع‌آوری، یا ارزیابی شود بلادرنگ بپردازد. به نحوی که کلیه وجوه مربوط در موعد مقرر خود تماماً و بدون کسر هیچ گونه مبلغی از آن‌بابت دریافت خواهند شد.
4 - 3 مبالغ کلیه بهره‌ها بر اساس سال 360 روزی و بابت تعداد واقعی روزهای منقضی شده محاسبه خواهند شد.
‌ماده 5 - توضیحات و تعهدات 5 - 1 فرانسه توضیحات و تعهدات زیر را اعلام می‌دارد:
‌موافقتنامه حاضر تعهد معتبر فرانسه بوده و کلیه مفاد آن بر قانون اساسی، قوانین و مقررات جمهوری فرانسه و پیمانهایی که توسط فرانسه امضاء‌گردیده، منطبق است و لذا این موافقتنامه متضمن تعهدات مستقیم و صریح و غیر مشروط جمهوری فرانسه بوده به موجب مفاد خود معتبر و قابل اجرا‌است.
5 - 3 فرانسه موافقت می‌کند که از تاریخ این موافقتنامه به بعد و تا زمانی که هر گونه مبلغی بابت سپرده‌های آن به صورت پرداخت نشده باقی مانده‌باشد تعهدات وی نسبت به موافقتنامه حاضر مساوی است با سایر دیون فرانسه بابت هر نوع اعتباری که به وی داده شده است و برابر است با سایر‌تعهدات فرانسه که ناشی از هر گونه ضمانت‌نامه استقراضی پولی باشد و فرانسه بدون ترجیح هیچ یک از دیون و تعهدات نسبت به دیگری به دلیل مقدم‌بودن تاریخ صدور یا تاریخ تأمین آنها یا به دلیل هر گونه مفاد و شرایط دیگر به طور علی‌السویه رفتار خواهد کرد.
‌ماده 6 - شرایط اولیه 6 - 1 تعهد ایران در سپردن وجوه این موافقتنامه منوط است به این شرایط که ایران در آغاز تاریخ سپردن یا قبل از آن کلیه اوراق و مدارک نامبرده زیر را به‌صورت مورد رضایت خود دریافت کرده باشد.
‌الف - اختیارنامه و نمونه امضای شخص یا اشخاصی که این موافقتنامه را امضاء نموده و آن را طبق مفاد خود اجرا خواهند کرد.
ب - نسخه رسماً تأیید شده نامه بانک دوفرانس مبنی بر این که آن بانک وجوه دلاری مورد نیاز کلیه پرداختهای فرانسه را که موضوع این موافقتنامه‌می‌باشد آزادانه در دسترس قرار خواهد داد.
‌ماده 7 - متفرقه 7 - 1 اگر ترتیبی غیر از آن چه در این جا تعیین گردیده به کار برده نشود ارسال مراسلات به این نحو انجام خواهد شد که کلیه اخطارها، تقاضاها،‌درخواستها، یا سایر مراسلات بین طرفین (1) در مورد نامه سفارشی 10 (ده) روز پس از ارسال و (2) در مورد تلگراف یک روز پس از تحویل به‌تلگرافخانه و (3) در مورد تلکس هنگام مخابره دریافت شده تلقی خواهد شد.
‌نشانی ایران:
‌نشانی پستی: وزارت امور اقتصادی و دارایی، تهران، ایران.
‌نشانی تلگرافی: وزارت امور اقتصادی و دارایی، تهران، ایران.
‌شماره تلکس: 2830 ام اف تی ان 2838 ام اف تی ان ‌نشانی فرانسه:
‌نشانی پستی:
Ministere de I Economie et des Finances.
93 Rue de Rivoli 75001 Paris France ‌نشانی تلگرافی:Ministere des Finaces Paris شماره تلکس: 22962 Tresor Paris 7 - 2 موافقتنامه حاضر به عنوان یک قرارداد تلقی شده که خود موافقتنامه و حقوق طرفین ناشی از آن طبق قوانین ایران تعبیر و تفسیر خواهند شد و‌قوانین نامبرده بر آن حاکم خواهند بود. ایران و فرانسه موافقت می‌کنند که دادگاه‌های ایران و فرانسه حق دارند هر گونه عمل و اقدام قانونی راجع به این‌موافقتنامه را رسیدگی کرده تعیین تکلیف نمایند.
‌ایران و فرانسه بدین وسیله موافقت می‌کنند که هر امر مربوط به این موافقتنامه را که از هر جریانی ناشی گردد می‌توان با پست کردن نسخه‌ای از آن‌توسط هر یک از طرفین و به نشانی مندرج در ماده 7 - 1 موافقتنامه حاضر رسماً به طرف دیگر اعلام کرد.
7 - 3 موافقتنامه حاضر در دو نسخه به زبان انگلیسی که هر دو نسخه آن دارای اعتبار یکسان می‌باشد امضاء شد. این موافقتنامه به زبانهای فارسی و‌فرانسه ترجمه خواهد شد و هر دو متن ترجمه آن از جانب طرفین معتبر شناخته خواهند شد.
‌در تاریخ 27 ژوئیه 1974 در تهران امضاء شد.
‌از طرف دولت شاهنشاهی ایران از طرف دولت جمهوری فرانسه ‌منوچهر آگاه Jacques de Larosiore de Champheu (‌امضاء) (‌امضاء) ‌قرارداد فوق مشتمل بر یک مقدمه و هفت ماده در اجرای قانون اجازه اعطای وام و اعتبار به دولتها و مؤسسات خارجی و بین‌المللی پس از تصویب‌کمیسیون دارایی مجلس سنا در جلسه روز دوشنبه 1353.5.21، در جلسه روز سه‌شنبه بیست و دوم مرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و سه‌شمسی به تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی رسیده است.
‌رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی