جستجو در بخش : سوال جواب منابع اسلامی لغت نامه ها قوانین و مصوبات نقل قل ها
×

فرم ورود

ورود با گوگل ورود با گوگل ورود با تلگرام ورود با تلگرام
رمز عبور را فراموش کرده ام عضو نیستم، می خواهم عضو شوم
×

×

آدرس بخش انتخاب شده


جهت کپی کردن میتوانید از دکمه های Ctrl + C استفاده کنید
رویداد ها - امتیازات
در حال بارگذاری
×

رویداد ها - امتیازات

برای بررسی عملکرد فعالیت و امتیازات خود باید در وب سایت وارد باشید. در صورت عضویت از بخش بالای صفحه وارد شوید، در غیر این صورت از دکمه پایین، مستقیم به صفحه ثبت نام وارد شوید.

×
×

defective verbs  |

افعال ناقصه

معنی: افعال ناقصه . [ اَ ل ِ ق ِ ص َ / ص ِ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) فعلهای ناتمام . مقابل تام .و در اصطلاح فن نحو: افعالی را گویند که برای دلالت بر تقریر و تثبیت فاعل بر صفتی وضع شده اند. و در اصطلاح فن منطق آنها را کلمات وجودیه نامند. مانند: کان . صار. لیس و نظائر آن . که مقابل افعال تامه مانند قعد، ضرب ، قرار دارند و مقصود از تقریر در تعریف جعل و اثبات است و مقصود از صفت حدث . بنابراین مفاد افعال مزبور ادراک ثبوت صفت است برای فاعل در ذهن خواه سلبی باشد خواه ایجابی و بدین صورت فعل «لیس » را هم شامل می شود. بنابراین معنی افعال ثابت بودن فاعل بر صفتی چنانکه برخی توهم کرده اند نیست . و بهرحال تقریر فاعل بر صفتی تمام ماوضع له این افعال نیست ، چه افعال مزبور علاوه بر آن معانی دیگری از قبیل زمان و دوام وانتقال نیز افاده کنند. و اینکه امور مزبور در تعریف ذکر نشد بدینجهت است که عمده ٔ ماوضعله همان تقریر است ، زیرا تقریر همان نسبت میان فاعل و صفت است و معلوم است که طرفین نسبت یعنی فاعل و صفت داخل در معنی ، ماوضعله نیستند. بخلاف دیگر افعال یعنی افعال تامه که صفت داخل در ماوضعله است و همین نکته فرق میان مفاد افعال تامه و ناقصه است . برخی بوجه دیگر افعال ناقصه را تعریف کرده و فرق آنها را با افعال تامه بیان داشته اند به این بیان که : افعال تامه برای تقریر فاعل یعنی انتساب حدث بذات وضع گردیده ، بخلاف افعال ناقصه که برای تقریر فاعل بر صفتی یعنی انتساب ذات به حدث وضع شده است . باید توجه داشت که این تعریف بر مذهب اهل منطق که افعال مزبور را دال بر حدث نمیدانند درست می آید و علماء علم بیان هم از آنها پیروی کرده اند. ولی این عقیده خالی از اشکال نیست . باری علامه رضی را عقیده بر آن است که مرفوع به این افعال را اسم آن افعال نامیدن بهتر است از اینکه آنرا فاعل آنها نامند. و همچنین منصوب بدانها را مفعول نگویند بلکه خبر آنها نامند. (از کشاف اصطلاحات الفنون ). این افعال از نواسخ مبتدا و خبر بشمارند یعنی مبتدا را مرفوع کنند و آنرا اسم افعال ناقصه گویند و خبر را منصوب کنند و آنرا خبر افعال ناقصه نامند و آنها عبارتست از:کان ، ظل ، بات ، اضحی ، اصبح ، امسی ، صار، لیس ، زال ، برح ، فتی ، انفک . و این افعال برخی بمعنی برخی دیگر بکار روند و افعال دیگری غیر از آنچه مذکور افتاد بمعنی «صار» یعنی فعل ناقص بکار می روند. مانند: رجع، قعد،عاد و جز آن . و بهرحال این افعال را از جهت تصریف اقسامی است بعض آنها ماضی و مضارع و امر و مصدر و صفت را دارند مانند: کان و صار و غیره و بعض دیگر تنها ماضی و مضارع دارند. مانند: زال و قسم دیگر تنها ماضی دارند و مضارع و امر و مصدر و وصف آنها استعمال نشده است . مانند: لیس . و بهر حال تمام مشتقات این افعال از نواسخ مبتدا و خبرند و اسم را مرفوع و خبر را منصوب میسازند. (از بهجةالمرضیه سیوطی ، صص 48 - 49)
... ادامه
866 | 0
نمایش تصویر
اطلاعات بیشتر واژه
آواشناسی:
منبع: لغت‌نامه دهخدا
معادل ابجد: 428
شمارگان هجا:
دیگر زبان ها
انگلیسی
defective verbs
عربی
أفعال معيبة
تشریح نگارش (هوش مصنوعی)

افعال ناقصه در زبان فارسی به گروهی از افعال گفته می‌شود که به تنهایی نمی‌توانند به عنوان فعل اصلی جمله عمل کنند و معمولاً به عنوان فعل کمکی در کنار فعل‌های اصلی به کار می‌روند. این افعال به معنای حالت یا ویژگی در جملات استفاده می‌شوند. در زیر به برخی از قواعد و نکات نگارشی مربوط به افعال ناقصه اشاره می‌شود:

۱. دسته‌بندی افعال ناقصه

افعال ناقصه به دو دسته تقسیم می‌شوند:

  • افعال حالت: مانند «هست»، «بود»، «می‌باشد»
  • افعال توصیفی: مانند «هست»، «اگر»، «مانند»

۲. استفاده از افعال ناقصه

افعال ناقصه معمولاً پیش از اسم یا صفت می‌آیند و نقش توصیف‌گر یا حالتی را ایفا می‌کنند. مثلاً:

  • او هست معلم.
  • آن خانه بود بزرگ.

۳. ترکیب با حروف اضافه

افعال ناقصه می‌توانند با حروف اضافه برای بیان حالات مختلف ترکیب شوند. مثلاً:

  • این کتاب برای هست یادگیری زبان.

۴. توجه به صرف افعال

افعال ناقصه بسته به فاعل جمله، صرف می‌شوند. توجه به تناسب فاعل و فعل در جمله اهمیت دارد. مثلاً:

  • من هستم.
  • او هست.

۵. توجه به نوع جمله

افعال ناقصه می‌توانند در جملات مثبت، منفی و سوالی به کار روند. مثلاً:

  • او هست دانشجو. (جمله مثبت)
  • او نیست دانشجو. (جمله منفی)
  • آیا او هست دانشجو؟ (جمله سوالی)

با این توضیحات، می‌توان به درک بهتری از افعال ناقصه و نحوه‌ی به‌کارگیری آن‌ها در نگارش و گفتمان فارسی رسید.


500 کاراکتر باقی مانده

جعبه لام تا کام


لام تا کام نسخه صفحه کلید نیز راه اندازی شده است. شما با استفاده از کلیدهای موجود بر روی صفحه کلید دستگاهتان می توانید با وب سایت ارتباط برقرار کنید.
لیست کلید های میانبر

تبلیغات توضیحی


عرشیان از کجا شروع کنم ؟
تغییر و تحول با استاد سید محمد عرشیانفر

تبلیغات تصویری