کلمه "فاعل" در زبان فارسی به معنای کسی یا چیزی است که عمل یا حالتی را انجام می‌دهد. در قواعد زبان فارسی، فاعل نقشی اساسی در جملات دارد. در ادامه به برخی از قواعد مربوط به فاعل اشاره می‌شود:

1. تعریف فاعل: فاعل معمولاً کلمه‌ یا جمله‌ای است که عمل فعل بر آن واقع می‌شود. در زبان فارسی، فاعل به طور معمول قبل از فعل قرار می‌گیرد.

2. شناسایی فاعل: برای شناسایی فاعل در یک جمله، می‌توان به این سوال جواب داد: «چه کسی؟» یا «چه چیزی؟» مثال: در جمله "محمود کتاب می‌خواند"، با پرسش "چه کسی کتاب می‌خواند؟" به "محمود" می‌رسیم که فاعل جمله است.

3. نحوه‌ی صرف فاعل: فاعل به شکل جمع یا مفرد می‌تواند صرف شود. مثلاً "دانش‌آموزان درس می‌خوانند" (فاعل جمع) و "دانش‌آموز درس می‌خواند" (فاعل مفرد).

4. نقش‌های دیگر: فاعل می‌تواند به صورت اسم، ضمیر یا هر نوع گویش دیگری باشد. مثلاً: "او به پارک می‌رود" (فاعل ضمیر "او") و "کودکان در حیاط بازی می‌کنند" (فاعل اسم "کودکان").

5. تطابق فاعل و فعل: فاعل و فعل باید از نظر تعداد (مفرد یا جمع) و جنس (مؤنث یا مذکر) با هم تطابق داشته باشند. برای مثال، "دختران به مدرسه می‌روند" (فاعل جمع مؤنث) و "پسر به مدرسه می‌رود" (فاعل مفرد مذکر).

6. پیشوندها و پسوندها: فاعل‌ها می‌توانند همراه با پیشوندها و پسوندهایی باشند که معنای خاصی را منتقل می‌کنند. مثلاً "خواننده" (فاعل با پسوند "نده") که به معنی کسی است که می‌خواند.

با رعایت این قواعد، می‌توان جملات درست و منطقی از دیدگاه نگارشی و زبانی ساخت.

1. در جمله "مریم کتاب را خواند"، مریم فاعل جمله است.
2. فاعل در زبان فارسی به معنای کسی است که عمل را انجام می‌دهد.
3. شناخت فاعل به درک بهتر جمله و معنای آن کمک می‌کند.