الف ـ سراى آزمایش

الإمام علیّ علیه السلام

ألا إنَّ الدُّنيا دارٌ لايُسلَمُ مِنها إلاّ فيها، ولا يُنجی بِشَيءٍ كانَ لَهَا، ابتُلِيَ النّاسُ بِها فِتنَةً، فَما أخَذوهُ مِنها لَها اُخرِجوا مِنهُ وحوسِبوا عَلَيهِ، وما أخَذوهُ مِنها لِغَيرِها قَدِموا عَلَيهِ وأقاموا فيهِ.

امام علی علیه السلام: هان! دنیا سرایی است كه از آن، به سلامت نتوان رَست مگر [به زهد]در آن، و با هرآنچه برای دنیا باشد، نجات نمی توان یافت. مردم از بهر آزمایش، گرفتار دنیا شده اند. پس آنچه را از دنیا برای دنیا برگیرند، از كَفِشان بیرون می رود و برای آن حسابرسی خواهند شد، و آنچه را از دنیا برای غیر آن (آخرت) برگیرند، به آن خواهند رسید و با آن خواهند زیست.

منبع: فی شرح ابن أبی الحدید: «تقدیر الكلام أنّ الدّنیا دار لا یُسلم من عقاب ذنوبها إلاّ فیها، وهذا حق...»، لكن یبدو أنّ فی الكلام سقط والأصل كان: «إنّ الدنیا دار لا یسلم منها إلا بالزهد فیها» كما فی «عیون الحكم والمواعظ ص107»، و یؤیّد هذا النظر ما فی بعض نسخ نهج البلاغة حیث اُضیفت كلمة «الزهد» بعد «إلاّ فیها» بین القوسین. / نهج البلاغة: الخطبة 63، روضة الواعظین: ص 483، غرر الحكم: ح 3698 ولیس فیه «ولاینجى بشیء كان لها»، بحار الأنوار: ج 73 ص 133 ح 136. / ترجمه آنچه در متن نهج البلاغة آمده، این است: «دنیا، سرایى است كه در آن به سلامت نتوان رَست، مگر در آن». ابن ابى الحدید، در توضیح این جمله مى گوید: «تقدیر كلام، این است كه دنیا، خانه اى كه از عِقاب گناهانش، جز در آن نتوان به سلامت رَست، و این حق است...» ؛ لیكن به نظر مى رسد كه جمله سقط داشته باشد و در اصل