مراحل شکست در مبارزه

امیرالمومنین (ع) در حکمت 367

عَنْ أَبِي جُحَيْفَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام يَقُولُ - إِنَّ أَوَّل مَا تُغْلَبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْجِهَادِ الْجِهَادُ بِأَيْدِيكُمْ ثُمَّ بِأَلْسِنَتِكُمْ ثُمَّ بِقُلُوبِكُمْ فَمَنْ لَمْ يَعْرِفْ بِقَلْبِهِ مَعْرُوفاً وَ لَمْ يُنْكِرْ مُنْكَراً قُلِبَ فَجُعِلَ أَعْلَاهُ أَسْفَلَهُ وَ أَسْفَلُهُ أَعْلَاهُ

و ابو جحيفه گويد از امير المؤمنين (ع) شنيدم كه مي‏گفت:) - نخست درجه از جهاد كه از آن باز مي‏مانيد، جهاد با دستهاتان بود، پس جهاد با زبان، سپس جهاد با دلهاتان، و آن كه به دل كار نيكي را نستايد و كار زشت او را ناخوش نيايد، طبيعتش دگرگون شود چنانكه پستي وي بلند شود و بلنديش سرنگون - زشتيهايش آشكار و نيكوييهايش ناپديدار -.

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، حکمت 367