قانون مالیات مستغلات

‌قانون مالیات مستغلات ‌مصوب 9 سنبله مطابق 20 شوال 1333 قمری ‌ماده 1 - برای کلیه مستغلات از قبیل دکاکین مغازه‌ها خانه‌های اجاره انبارها و کاروانسراها مهمانخانه‌ها یخچالها قهوه‌خانه‌ها میدانها در شهرها و‌قصبات عمده مالیات مستغلات برقرار می‌شود.
‌تبصره - اسامی قصبات عمده که مالیات مستغلات به آنها تعلق می‌گیرد از طرف وزارتین داخله و مالیه معین و اعلان خواهد شد.
‌ماده 2 - مالیات مستغلات مذکوره در ماده (1) از قرار صدی پنج عایدات مطلق سالیانه تعیین می‌شود.
‌ماده 3 - عایدی هر یک از مستغلات مذکوره در فوق اگر چنانچه در اجاره باشد از روی اجاره‌نامه مشخص می‌شود و هر گاه به اجاره نرفته باشد اداره‌مالیه از روی ممیزی تشخیص خواهد داد به این ترتیب که آنها را با مستغلات نظیر آن که در همان نواحی و اطراف نزدیک به آن واقع شده و تقریباً برای‌مصرف واحد مهیا شده‌اند سنجیده و ممیزی می‌نمایند.
‌ماده 4 - مستغلات ذیل از دادن مالیات معاف می‌باشند:
1 - مستغلات متعلق به دولت.
2 - حمامها.
‌تبصره - مستغلات مذکوره در فقره (2) مالیات‌هایی را که تا کنون می‌پرداخته‌اند کماکان خواهند پرداخت.
3 - مستغلاتی که بلاحاصل و فایده باشد.
4 - خانه‌های مسکونی مادام که به اجاره نرفته باشند.
5 - خانه که قسمتی از آن را مالک ساکن و قسمت دیگر را به اجاره داده باشد مشروط بر این که مال‌الاجاره سالیانه از سی تومان تجاوز نکند.
‌ماده 5 - مستغلات جدیدالبناء و مستغلاتی که به واسطه حادثه از قبیل حریق زلزله سیل و امثال آن محتاج به تجدید بنا یا تعمیر کلی بشوند از روز‌ختم بنا تا دو سال از دادن مالیات مستغلات معاف خواهند بود مشروط بر این که وقوع خرابی و ختم بنا کتباً به اداره مالیه اظهار شود.
‌ماده 6 - هر یک از مستغلات مذکوره که بیش از سه ماه بلاعایدی باشد مالیات مدتی که بلاعایدی بوده است به او تخفیف داده می‌شود.
‌ماده 7 - هر کس که مالک مستغلی است و یا حق انتفاع از آن را دارد باید عایدی سالیانه آن را به اداره مالیه محل اظهار نماید ترتیب این اظهاریه و‌مدت مهلت آن در نظامنامه که در ماده (17) این قانون مذکور است معین خواهد شد.
‌ماده 8 - اسامی مالکین و متولیهای مستغلاتی که مطابق این قانون مالیات مستغلات به آنها تعلق می‌گیرد از طرف خود آنها و مستأجرین آن‌مستغلات باید به اداره مالیه اظهار شود در صورت تخلف مسئول خواهند بود.
‌ماده 9 - در موقعی که تا یک ماه پس از انتشار اعلان اداره مالیه از طرف مالک و یا مستأجر مستغلی اظهاریه عایدات مطابق (‌ماده 7) داده نشود ابتدا‌از طرف اداره مالیه کتباً اخطار و صورت عایدی خواسته خواهد شد پس از دو هفته از تاریخ اخطار اگر باز اظهاریه داده نشود و یا اداره مالیه صحت آن را‌تردید نماید اداره مالیه رأساً اقدام به ممیزی و تعیین عایدات آن مستغل خواهد نمود.
‌ماده 10 - در موقع ممیزی عایدات مستغلات باید قبلاً به مالک اخطار شود و مشارالیه حق خواهد داشت که خود یا نماینده‌اش حضور به هم‌رسانند و این ممیزی به توسط ممیزینی که از طرف اداره مالیه معین می‌شود به عمل خواهد آمد.
‌ماده 11 - نتیجه ممیزی برای مالک و یا نماینده او فرستاده می‌شود و مشارالیه در صورت داشتن اعتراض در ظرف سی روز از تاریخ وصول باید‌اعتراضات خود را اظهار نماید و پس از گذشتن این مدت و نرسیدن اعتراض آن ممیزی قطعی خواهد بود در حینی که نتیجه ممیزی برای مالک فرستاده‌می‌شود مدلول این ماده و ماده (12) باید به مشارالیه اعلام گردد.
‌ماده 12 - در صورتی که از طرف مالک یا متولی به نتیجه ممیزی اعتراضی باشد باید اعتراضات و دلایل آن با کمال وضوح اظهار شود پس از‌رسیدن این اعتراضات بدون تأخیر یک نفر ممیز از طرف اداره مالیه و یک نفر ممیز از طرف مالک و یک نفر از طرف حکومت محل معین شده تجدید‌ممیزی خواهند نمود و رأی آنها قطعی خواهد بود - به ورقه اعتراضیه دو قران تمبر الصاق می‌شود.
‌ماده 13 - پس از آن که میزان مالیات مستغلی مطابق ممیزی معین گردید تا ‌ممیزی ثانوی همان مالیات برقرار خواهد بود ولی در مواقعی که سه عشر بر عایدی مستغل افزوده شده و یا کسر شود باید ممیزی جدید به عمل آید و‌در هر دو مورد باید از طرف مالک به اداره مالیه اخطار شده باشد ولی در فقره اولی خود اداره مالیه رأساً می‌تواند تجدید ممیزی نماید.
‌ماده 14 - پرداخت مالیات مستغل و حقوق تمبر و جرائمی که در نظامنامه معین خواهد شد به عهده مالک و یا کسی که حق انتفاع از آن را دارد‌خواهد بود و در صورت استنکاف مالک از اداء مالیات اداره مالیه می‌تواند معادل مالیات را از مستأجر از بابت وجه اجاره دریافت نموده قبض مالیاتی‌بدهد در این صورت مالک مجبور است که قبوض رسمی اداره مالیه را در عوض مال‌الاجاره قبول نماید.
‌ماده 15 - مالکین مستغلات که اسم آنان به سمت مالکیت در دفاتر مالیه ثبت است مسئول مالیات ملک خود هستند و در موقع فروش و انتقال عین‌آن ملک به مالک دیگر تا وقتی که قباله انتقالیه و یا اظهارنامه به اداره مالیه ارائه نشود این مسئولیت مرتفع نخواهد شد همچنین در صورتی که فروش و‌انتقال در شش برج آخر سال به عمل آمده باشد مسئول مالیات تا آخر آن سال مالک اولی خواهد بود.
‌ماده 16 - مالیاتی که تا کنون به عنوان مالیات مستغلات دریافت می‌شده است پس از اجراء این قانون منسوخ و مطابق این قانون مالیات اخذ خواهد‌شد.
‌ماده 17 - نظامنامه ترتیب اجراء این قانون را وزیر مالیه تهیه نموده و به موجب فرمان همایونی به موقع اجراء گذاشته می‌شود.
‌ماده 18 - این قانون دو ماه پس از تصویب مجلس شورای ملی و رسیدن به صحه همایونی به موقع اجراء گذارده خواهد شد.

*پاورقی: به موجب قانون 30 آبان 1306 مالیات صدی پنج مستغلات شهرها و قصبات مهمه از ابتدای 1307 به بلدیه‌های همان محل واگذار شده‌است.