سلام و خدا قوت
شنیدم که اذا که از ادات شرط است، با سایر ادات شرط ، مثل من، ما، ان ، اینما، در عملکرد، متفاوت است.
این تفاوت دقیقا در چیست؟
سپاس
سلام و عرض ادب
جمله ی شرطیه، معنای شرطی دارد.
ادات شرط+ فعل شرط + جواب «جزا شرط».
ادات شرط:
مَن: هرکس.
ما: هرچیز.
اِنْ: اگر، هرگاه.
اَینَما: هرجا.
اِذا: هرگاه، اگر.
فعل شرط:
اولین فعل ( ماضی، مضارع ، منفی) است که بعد از ادات شرط می آید.
جواب شرط:
یکی از این دو فرمول است:
۱. فعل ( ماضی، مضارع، منفی) باشد: دومین فعلی است که بعد از ادات شرط می آید.
۲. فَ + جمله اسمیه: اگر در جمله ی شرطیه، حرف (فَ: پس. فا جزا) را دیدید، دو کلمه ی بعد ان، جواب شرط هستند. که یک جمله ی اسمیه ، شامل مبتدا و خبر می باشند.
.......................................................
مثال۱. ما تزرعْ فی الدنیا تحصدْ فی آلاخره.
هرچیز در دنیا بکاری، در آخرت درو می کنی.
ما: ادات شرط. تزرع: فعل شرط. تحصد: جواب شرط.
مثال ۲. مَن یتوکّلْ علی الله فَهُوَ حَسبُهُ.
هرکس به خدا توکل بکند، پس او کفایتش می کند.
من: ادات شرط. یتوکل: فعل شرط. ف( هو حسبه):جواب شرط.
...........................................................
نکته. فعل شرط و جواب ، در جایگاه ( مجزوم) هستند. یعنی قاعدتاً باید حرکت حرف آخرشان ساکن باشد، یا نون اعراب از آخرشان حذف گردد.
حال آنکه:
اگر فعل شرط ، مضارع باشد، مجزوم می گردد و اگر ماضی باشد، محلا مجزوم می شود.
البته، مجزوم شدن، به شرطی است که:
ادات شرط، هرچیزی جز ( اذا) باشد. زیرا (اذا) غیرعامل است و فعل شرط و جواب شرط را نمی تواند مجزوم کند. و معمولا بعد از اذا، فعل شرط و جواب شرط ، به شکل ماضی می آیند.
مثال. اذا صَبَرتَ ظَفَرتَ.
هرگاه صبر کنی، پیروز می شوی.
اذا: ادات شرط.
صبرت: فعل شرط.
ظفرت: جواب شرط.
