دستور زبان به عنوان یک اصطلاح در زبان‌شناسی و ادبیات فارسی، به مجموعه قواعد و اصولی اطلاق می‌شود که به نحوه‌ی ساخت جملات، به‌کارگیری واژه‌ها و ساختارهای مختلف در زبان مربوط می‌شود. در زیر به چند نکته مهم درباره دستور زبان و قواعد نگارشی مرتبط با آن پرداخته می‌شود:

۱. اجزای جمله

• فعل: هر جمله باید حداقل یک فعل داشته باشد. فعل بیانگر عمل، حالت یا وقوع چیزی است.
• اسم: اسم می‌تواند فاعل یا مفعول باشد. فاعل معمولاً مشخص‌کننده شخص یا چیزی است که عمل بر روی آن انجام می‌شود.
• حروف اضافه: حروفی که رابطه‌ی بین اسم‌ها، فعل‌ها و سایر عناصر جمله را مشخص می‌کنند.

۲. ساختار جمله

• جمله‌ی ساده: جمله‌ای که از یک فاعل و یک فعل تشکیل شده است. به‌عنوان مثال: "علی کتاب می‌خواند."
• جمله‌ی مرکب: شامل دو یا چند جمله‌ی ساده با استفاده از حروف ربط است. مانند: "علی کتاب می‌خواند و مریم داستان می‌نویسد."

۳. علائم نگارشی

• نقطه (.): برای پایان جمله.
• ویرگول (،): برای تفکیک عناصر یک لیست یا جملات کوتاه مرتبط.
• نقطه‌ویرگول (؛): برای جدایی جملات مرتبط که نیاز به تفکیک بیشتری دارند.
• دوتناظر (״) و درون‌دهی[...]: برای نشان دادن نقل‌قول یا توضیحات اضافی.

۴. تطابق در زمان و تعداد

• فعل باید با فاعل از نظر زمان و تعداد (مفرد/جمع) منطبق باشد. به‌عنوان مثال، "دانش‌آموزان در کلاس درس می‌خوانند." در اینجا فعل "می‌خوانند" با "دانش‌آموزان" که جمع است، تطابق دارد.

۵. استفاده از قیدها و صفت‌ها

• قیدها و صفت‌ها می‌توانند به توصیف فعل‌ها و اسم‌ها کمک کنند. به‌عنوان مثال: "علی سریع می‌دود." (اینجا "سریع" قید و "علی" فاعل است.)

۶. ساخت واژه‌ها

• قواعد ترکیب واژه‌ها و ساخت واژه‌های جدید نیز بخشی از دستور زبان هستند؛ مانند افزوده شدن پیشوندها و پسوندها.

این نکات بنیادی به شما کمک می‌کنند تا در نوشتار و گفتگوی خود به قواعد زبانی و نگارشی توجه کنید و از آنها به درستی استفاده کنید.