درباره پيمانه ها

امیرالمومنین (ع) در خطبه 129

و من خطبة له عليه السلام في ذكر المكاييل و الموازين - عِبَادَ اللَّهِ إِنَّكُمْ وَ مَا تَأْمُلُونَ مِنْ هَذِهِ الدُّنْيَا أَثْوِيَاءُ مُؤَجَّلُونَ وَ مَدِينُونَ مُقْتَضَوْنَ أَجَلٌ مَنْقُوصٌ وَ عَمَلٌ مَحْفُوظٌ فَرُبَّ دَائِبٍ مُضَيِّعٌ وَ رُبَّ كَادِحِ خَاسِرٌ وَ قَدْ أَصْبَحْتُمْ فِي زَمَنٍ لَا يَزْدَادُ الْخَيْرُ فِيهِ إِلَّا إِدْبَاراً وَ الشَّرُّ فِيهِ إِلَّا إِقْبَالًا وَ الشَّيْطَانُ فِي هَلَاكِ النَّاسِ إِلَّا طَمَعاً فَهَذَا أَوَانٌ قَوِيَتْ عُدَّتُهُ وَ عَمَّتْ مَكِيدَتُهُ وَ أَمْكَنَتْ فَرِيسَتُهُ اضْرِبْ بِطَرْفِكَ حَيْثُ شِئْتَ مِنَ النَّاسِ فَهَلْ تُبْصِرُ إِلَّا فَقِيراً يُكَابِدُ فَقْراً أَوْ غَنِيّاً بَدَّلَ نِعْمَةَ اللَّهِ كُفْراً أَوْ بَخِيلًا اتَّخَذَ الْبُخْلَ بِحَقِّ اللَّهِ وَفْراً أَوْ مُتَمَرِّداً كَأَنَّ بِأُذُنِهِ عَنْ سَمْعِ الْمَوَاعِظِ وَقْراً أَيْنَ خِيَارُكُمْ وَ صُلَحَاؤُكُمْ وَ أَحْرَارُكُمْ وَ سُمَحَاؤُكُمْ وَ أَيْنَ الْمُتَوَرِّعُونَ فِي مَكَاسِبِهِمْ وَ الْمُتَنَزِّهُونَ فِي مَذَاهِبِهِمْ أَ لَيْسَ قَدْ ظَعَنُوا جَمِيعاً عَنْ هَذِهِ الدُّنْيَا الدَّنِيَّةِ وَ الْعَاجِلَةِ الْمُنَغَّصَةِ وَ هَلْ خُلِّفْتُمْ إِلَّا فِي حُثَالَةٍ لَا تَلْتَقِي بِذَمِّهِمُ الشَّفَتَانِ اسْتِصْغَاراً لِقَدْرِهِمْ وَ ذَهَاباً عَنْ ذِكْرِهِمْ فَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ ظَهَرَ الْفَسَادُ فَلَا مُنْكِرٌ مُغَيِّرٌ وَ لَا زَاجِرٌ مُزْدَجِرٌ أَ فَبِهَذَا تُرِيدُونَ أَنْ تُجَاوِرُوا اللَّهَ فِي دَارِ قُدْسِهِ وَ تَكُونُوا أَعَزَّ أَوْلِيَائِهِ عِنْدَهُ هَيْهَاتَ لَا يُخْدَعُ اللَّهُ عَنْ جَنَّتِهِ وَ لَا تُنَالُ مَرْضَاتُهُ إِلَّا بِطَاعَتِهِ لَعَنَ اللَّهُ الْآمِرِينَ بِالْمَعْرُوفِ التَّارِكِينَ لَهُ وَ النَّاهِينَ عَنِ الْمُنْكَرِ الْعَامِلِينَ بِهِ

از خطبه‏هاي آن حضرت است در باره پيمانه‏ها - بندگان خدا شما و آنچه از اين جهان آرزومنديد، مهماناني هستيد كه مدّتي معيّن براي شما نهاده‏اند. و وامدارانيد كه پرداخت آن را از شما خواسته‏اند. - در - مدّتي كوتاه، و كرداري ضبط شده - و خدا و فرشتگان از آن آگاه -. چه بسا كوشنده‏اي كه تباه گردانيد و بسا رنجبرده كه زيان ديد. و شما در روزگاري هستيد كه خوبي در آن پشت كرده و همچنان مي‏رود، و بدي روي آورده و پيش مي‏دود. و طمع شيطان در تباه كردن مردمان بيشتر مي‏شود. اين روزگاري است كه ساز و ساخت شيطان قويتر گرديده، و فريب و بد سگالي او فراگيرتر گشته، و شكار وي در دسترش قرار گرفته. گوشه چشم به هر سو كه خواهي به مردم بيفكن آيا جز مستمندي بيني با فقر دست به گريبان، يا دولتمندي با نعمت خدا در كفران، يا آن كه دست بخشش ندارد، و ندادن حق خدا را افزوني مال به حساب آرد، يا سركشي كه - از سخن حق روگردان است -، گويي گوش او از شنيدن موعظتها گران است. كجايند گزيدگان شما و نيكانتان، و آزادگان و جوانمردانتان كجايند پرهيزگاران در كسب و كار، و پاكيزگان در راه و رفتار آيا جز اين است كه همگان رخت بربستند، و از اين جهان پست و گذران، و تيره كننده عيش بر مردمان، دل گسستند و شما مانديد گروهي خوار و بي‏مقدار، كه از خردي رتبت، لب نخواهد به هم خورد تا نامشان را به زشتي برد، و همي خواهد يادشان را از خاطر بسترد، پس «الَّذِينَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قالُوا إِنَّا». فساد آشكار گشت، نه كار زشت را دگرگون كننده‏اي مانده است و نه نافرماني و معصيت را بازدارنده‏اي. با چنين دستاويز مي‏خواهيد در دار قدس خدا مجاور او شويد و نزد وي از گراميترين دوستانش گرديد هرگز با خدا و بهشت او فسوس نتوان كرد، و خشنودي او را جز به طاعت به دست نتوان آورد. لعنت خدا بر آنان كه به معروف فرمان دهند، و خود آن را واگذارند، و از منكر بازدارند و خود آن را به جا آرند.

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، خطبه 129