درباره اهل بصره

امیرالمومنین (ع) در خطبه 148

و من كلام له عليه السلام في ذكر أهل البصرة - كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا يَرْجُو الْأَمْرَ لَهُ وَ يَعْطِفُهُ عَلَيْهِ دُونَ صَاحِبِهِ لَا يَمُتَّانِ إِلَى اللَّهِ بِحَبْلٍ وَ لَا يَمُدَّانِ إِلَيْهِ بِسَبَبٍ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا حَامِلُ ضَبٍّ لِصَاحِبِهِ وَ عَمَّا قَلِيلٍ يَكْشِفُ قِنَاعَهُ بِهِ وَ اللَّهِ لَئِنْ أَصَابُوا الَّذِي يُرِيدُونَ لَيَنْتَزِعَنَّ هَذَا نَفْسَ هَذَا وَ لَيَأْتِيَنَّ هَذَا عَلَى هَذَا قَدْ قَامَتِ الْفِئَةُ الْبَاغِيَةُ فَأَيْنَ الْمُحْتَسِبُونَ قَدْ سُنَّتْ لَهُمُ السُّنَنُ وَ قُدِّمَ لَهُمُ الْخَبَرُ وَ لِكُلِّ ضَلَّةٍ عِلَّةٌ وَ لِكُلِّ نَاكِثٍ شُبْهَةٌ وَ اللَّهِ لَا أَكُونُ كَمُسْتَمِعِ اللَّدْمِ يَسْمَعُ النَّاعِيَ وَ يَحْضُرُ الْبَاكِيَ ثُمَّ لَا يَعْتَبِرُ

از خطبه‏هاي آن حضرت است - هر يك از دو تن كار را براي خود اميد مي‏دارد، ديده بدان دوخته و رفيقش را به حساب نمي‏آرد. نه پيوندي با خدا دارند، و نه با وسيلتي روي بدو مي‏آرند. هر يك كينه ديگري را در دل دارد، و زودا كه پرده از آن بردارد. به خدا اگر بدانچه مي‏خواهند برسند، اين جان آن را از تن برون سازد، و آن اين را از پا در اندازد. اكنون گروه نافرمان بر پاخاست، پس گروهي كه براي خدا مي‏كوشد كجاست راههاي راست را پيش روي آنان گشادند، و از پيش، آنان را خبر دادند. براي هر گمراه شدني دستاويزي است و هر پيمان شكني را راه گريزي است. به خدا، من چون آن كس نباشم كه بر سينه زدن، ناله برآوردن، و گريه كردن - بر مرده را - شنود و ببيند، پس سر خود گيرد، و پند نپذيرد.

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، خطبه 148