هنگام به خاكسپارى فاطمه

امیرالمومنین (ع) در خطبه 193

وَ مِنْ كَلَامٍ لَهُ عليه السلام رُوِيَ عَنْهُ أَنَّهُ قَالَهُ عِنْدَ دَفْنِ سَيِّدَةِ النِّسَاءِ فَاطِمَةَ- عليها السلام- كَالْمُنَاجِي بِهِ رَسُولَ اللَّهِ- صلى الله عليه واله- عِنْدَ قَبْرِهِ - السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنِّي وَ عَنِ ابْنَتِكَ النَّازِلَةِ فِي جِوَارِكَ وَ السَّرِيعَةِ اللَّحَاقِ بِكَ قَلَّ يَا رَسُولَ اللَّهِ عَنْ صَفِيَّتِكَ صَبْرِي وَ رَقَّ عَنْهَا تَجَلُّدِي إِلَّا أَنَّ لِي فِي التَّأَسِّي بِعَظِيمِ فُرْقَتِكَ وَ فَادِحِ مُصِيبَتِكَ مَوْضِعَ تَعَزٍّ فَلَقَدْ وَسَّدْتُكَ فِي مَلْحُودَةِ قَبْرِكَ وَ فَاضَتْ بَيْنَ نَحْرِي وَ صَدْرِي نَفْسُكَ فَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ فَلَقَدِ اسْتُرْجِعَتِ الْوَدِيعَةُ وَ أُخِذَتِ الرَّهِينَةُ أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّدٌ إِلَى أَنْ يَخْتَارَ اللَّهُ لِي دَارَكَ الَّتِي أَنْتَ بِهَا مُقِيمٌ وَ سَتُنَبِّئُكَ ابْنَتُكَ (بِتَضَافُرِ أُمَّتِكَ عَلَى هَضْمِهَا) فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ وَ اسْتَخْبِرْهَا الْحَالَ‏ هَذَا وَ لَمْ يَطُلِ الْعَهْدُ وَ لَمْ يَخْلُ مِنْكَ الذِّكْرُ وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمَا سَلَامَ مُوَدِّعٍ لَا قَالٍ وَ لَا سَئِمٍ فَإِنْ أَنْصَرِفْ فَلَا عَنْ مَلَالَةٍ وَ إِنْ أُقِمْ فَلَا عَنْ سُوءِ ظَنٍّ بِمَا وَعَدَ اللَّهُ الصَّابِرِينَ

از سخنان آن حضرت است هنگام به خاك سپردن سيّده زنان، فاطمه عليها السلام - درود بر تو اي فرستاده خدا از من و دخترت كه در كنارت آرميده، و زودتر - از ديگران - به تو رسيده. اي فرستاده خدا مرگ دختر گرامي‏ات عنان شكيبايي از كفم گسلانده، و توان خويشتنداري‏ام نمانده. اما براي من كه سختي جدايي تو را ديده و سنگيني مصيبتت را كشيده‏ام جاي تعزيت است - نه هنگام تسليت -. تو را بر بالين ساختم در آنجا كه شكاف قبر تو بود، و جان گرامي‏ات ميان سينه و گردنم از تن مفارقت نمود. «همه ما از خداييم و به خدا باز مي‏گرديم.» امانت باز گرديد، و گروگان به صاحبش رسيد. كار هميشگي‏ام اندوه است و تيمارخواري، و شبهايم شب زنده‏داري. تا آنكه خدا خانه‏اي را كه تو در آن به سر مي‏بري برايم گزيند - و اين غم كه در دل دارم فرو نشيند -. زودا دخترت تو را خبر دهد كه چسان امتت فراهم گرديدند، و بر او ستم ورزيدند. از او بپرس چنانكه شايد و خبر گير از آنچه بايد، كه ديري نگذشته و ياد تو فراموش نگشته. درود بر شما، درود آن كه بدرود گويد نه كه رنجيده است و راه دوري جويد. اگر باز گردم نه از خسته جاني است، و اگر بمانم نه از بدگماني است - بلكه اميدوارم - بدانچه خدا شكيبايان را وعده داده - و پاداشي كه براي آنان نهاده -.

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، خطبه 193