هنگام لشكركشى به شام

امیرالمومنین (ع) در خطبه 48

و من خطبة له عليه السلام عند المسير إلى الشام - الْحَمْدُ لِلَّهِ كُلَّمَا وَقَبَ لَيْلٌ وَ غَسَقَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ كُلَّمَا لَاحَ نَجْمٌ وَ خَفَقَ‏ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ غَيْرَ مَفْقُودِ الْإِنْعَامِ وَ لَا مُكَافَإِ الْإِفْضَالِ أَمَّا بَعْدُ فَقَدْ بَعَثْتُ مُقَدِّمَتِي وَ أَمَرْتُهُمْ بِلُزُومِ هَذَا الْمِلْطَاطِ حَتَّى يَأْتِيَهُمْ أَمْرِي وَ قَدْ رَأَيْتُ أَنْ أَقْطَعَ هَذِهِ النُّطْفَةَ إِلَى شِرْذِمَةٍ مِنْكُمْ مُوَطِّنِينَ أَكْنَافَ دَجْلَةَ فَأُنْهِضَهُمْ مَعَكُمْ إِلَى عَدُوِّكُمْ وَ أَجْعَلَهُمْ مِنْ أَمْدَادِ الْقُوَّةِ لَكُمْ أقول يعني عليه السلام بالملطاط هاهنا السمت الذي أمرهم بلزومه و هو شاطئ الفرات و يقال ذلك أيضا لشاطئ البحر و أصله ما استوى من الأرض و يعني بالنطفة ماء الفرات و هو من غريب العبارات و عجيبها

از خطبه‏هاي آن حضرت است هنگام عزيمت به شام - سپاس خداي را چند كه شب در آيد و تاريكي افزايد، و سپاس خداي را هرگاه كه ستاره‏اي بدرخشد، و ناپديد گردد و به ديده نيايد، و سپاس خداي را كه انعامش پيداست بر اين و آن، و فزوني نعمتش را پاداش دادن نتوان. و بعد من پيشتازان سپاه خود را فرستادم و به آنان دستور دادم كه از كرانه اين رود به يك سو نشوند، تا فرمان من بدانها رسد. چنان ديدم كه از اين آب بگذرم، و نزد گروهي از - مردم - شما روم كه در كرانه دجله جاي دارند، و آنان را برانگيزانم و براي جنگ با دشمنان موجب تقويت نيروي شما گردانم. (مي‏گويم، مقصود امام از «ملطاط» جانبي است كه به سپاهيان فرموده است از آنجا بروند، و آن كرانه فرات است، و كرانه دريا را نيز «ملطاط» گويند. و اصل آن به معني زمين هموار است. و از كلمه «نطفة»، مقصودش آب فرات است و آن از تعبيرهاي غريب و عجيب است.)

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، خطبه 48