در نكوهش مردم عراق

امیرالمومنین (ع) در خطبه 70

و من كلام له عليه السلام في ذم أهل العراق - أَمَّا بَعْدُ يَا أَهْلَ الْعِرَاقِ فَإِنَّمَا أَنْتُمْ كَالْمَرْأَةِ الْحَامِلِ حَمَلَتْ فَلَمَّا أَتَمَّتْ أَمْلَصَتْ وَ مَاتَ قَيِّمُهَا وَ طَالَ تَأَيُّمُهَا وَ وَرِثَهَا أَبْعَدُهَا أَمَا وَ اللَّهِ مَا أَتَيْتُكُمُ اخْتِيَاراً وَ لَكِنْ جِئْتُ إِلَيْكُمْ سَوْقاً وَ لَقَدْ بَلَغَنِي أَنَّكُمْ تَقُولُونَ عَلِيٌّ يَكْذِبُ قَاتَلَكُمُ اللَّهُ فَعَلَى مَنْ أَكْذِبُ أَ عَلَى اللَّهِ فَأَنَا أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِهِ أَمْ عَلَى نَبِيِّهِ فَأَنَا أَوَّلُ مَنْ صَدَّقَهُ كَلَّا وَ اللَّهِ وَ لَكِنَّهَا لَهْجَةٌ غِبْتُمْ عَنْهَا وَ لَمْ تَكُونُوا مِنْ أَهْلِهَا وَيْلُ أُمِّهِ (ويلمه) كَيْلًا بِغَيْرِ ثَمَنٍ لَوْ كَانَ لَهُ وِعَاءٌ وَ لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِينٍ

از خطبه‏هاي آن حضرت است در نكوهش مردم عراق - اي مردم عراق همانا زن آبستني را مانيد كه چون مدّت باربرداري‏اش سرآيد، كودك را مرده زايد. سرپرست او مرده، و زماني دراز بي‏شوي به سر برده، و دورترين كس به وي، ميراث او خورده. به خدا، كه اين سفر را به اختيار نگزيدم، بلكه خود را در آمدن نزد شما ناچار ديدم شنيده‏ام، مي‏گوييد علي دروغ مي‏گويد. خدايتان مرگ دهاد بر كه دروغ مي‏بندم بر خدا و من نخستين كس هستم كه بدو ايمان آوردم يا بر پيامبر او، و اوّلين كس منم كه وي را تصديق كردم بخدا هرگز لكن آنچه مي‏گويم سخني است كه از دانستن معني آن بدوريد، كه شايستگي فهم آن نداريد و به ناداني خود مغروريد. واي بر شما كه پيمانه علم را بر شما به رايگان پيمودم «و خواهيد دانست معني آنچه فرمودم.»

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، خطبه 70