اصلاح بعضی از مواد قانون تشکیل انجمنهای شهرستان و استان

‌اصلاح بعضی از مواد قانون تشکیل انجمنهای شهرستان و استان ‌مصوب 1351.4.17 کمیسیون کشور مجلسین ‌ماده واحده - متن ماده یک و مواد یازده تا بیست و دو و بیست و چهار تا بیست و شش قانون تشکیل انجمنهای شهرستان و استان به شرح زیر‌اصلاح می‌شود:
‌ماده 1 - به منظور مشارکت اهالی هر محل در اداره امور محلی و در اجرای اصل سپردن کار مردم به مردم و تهیه موجبات آبادانی و عمران شهری و‌روستایی و تشخیص و تعیین نیازمندیهای محلی و مراقبت در تأمین آن در مرکز هر شهرستان انجمن شهرستان و در مرکز هر استان انجمن استان طبق‌مقررات این قانون تشکیل می‌شود و انجمنهای مزبور دارای شخصیت حقوقی خواهند بود.
‌ماده 11 - پس از وصول دستور وزارت کشور مبنی بر شروع انتخابات فرماندار یا جانشین او و بخشدار یا جانشین او مکلف است حداکثر ظرف 10‌روز مراتب را جهت اطلاع داوطلبان نمایندگی انجمن شهرستان در حوزه انتخابیه آگهی نماید.
‌داوطلبان باید از تاریخ انتشار آگهی ظرف 15 روز آمادگی خود را کتباً به فرمانداری یا بخشداری محل انتخاب اطلاع دهند و برای این که داوطلب‌نمایندگی شناخته شوند باید معرفی‌نامه‌ای به امضاء 30 تا 150 نفر اشخاصی که صلاحیت رأی دادن دارند به ترتیب زیر:

1 - در نقاطی که تا سی هزار نفر جمعیت دارند 30 نفر 2 - در نقاطی که از 30 هزار نفر تا 50 هزار نفر جمعیت دارند. 50 نفر 3 - در نقاطی که از 50 هزار تا 100 هزار نفر جمعیت دارند. 75 نفر 4 - در نقاطی که از 100 هزار تا 200 هزار نفر جمعیت دارند. 100 نفر 5 - در نقاطی که از 200 هزار تا 500 هزار نفر جمعیت دارند. 125 نفر 6 - در نقاطی که از 500 هزار نفر به بالا جمعیت دارند. 150 نفر
‌ضمیمه نامه خود به فرمانداری و یا بخشداری محل انتخاب تسلیم و رسید دریافت نمایند.
‌برگ داوطلبی و معرفی‌نامه طبق نمونه‌ای است که از طرف وزارت کشور تهیه خواهد شد معرفی کاندیدای احزاب قانونی برای عضویت در انجمن‌شهرستان از طرف احزاب مذکور به جای معرفی‌نامه قابل قبول خواهد بود.
‌ماده 12 - پس از انتشار آگهی مذکور در ماده (11) فرماندار بلافاصله کمیسیونی مرکب از خود و رؤسای ادارات دادگستری و بهداری و آموزش و‌پرورش و در صورت غیبت یا نبودن در محل قائم مقام آنان و یک نفر معتمد محل تشکیل می‌دهد. در نقاطی که هر یک از ادارات مذکور در این ماده‌وجود نداشته باشد از رؤسای سایر ادارات یا معتمدین محل برای تشکیل کمیسیون پنج نفری دعوت می‌شود. کمیسیون بدواً به صلاحیت داوطلبان‌نمایندگی کلیه حوزه‌های انتخابیه آن شهرستان رسیدگی و پس از آن اسامی واجدین شرایط در حوزه انتخابیه را به تفکیک تهیه و به وسیله فرماندار یا‌بخشدار اعلام می‌نماید و رأی‌دهندگان فقط می‌توانند به آنان رأی دهند.
‌ماده 13 - فرماندار یا بخشدار هر حوزه انتخابیه به محض وصول دستور وزارت کشور مبنی بر تشکیل انجمن نظارت 15 نفر از طبقات زیر:
1 - علماء.
2 - استادان دانشکده‌ها و دبیران و پزشکان و مهندسین و وکلای دادگستری.
3 - بازرگانان و پیشه‌وران.
4 - کشاورزان.
5 - کارگران.
‌از هر طبقه سه نفر را که واجد شرایط انتخاب شدن باشند تعیین و دعوت می‌نماید در صورتی که یک یا چند طبقه از طبقات پنجگانه وجود نداشته باشد‌معادل کسری عده از سایر طبقات دعوت می‌شود.
‌ماده 14 - دعوت‌شدگان در اولین جلسه از بین خود یا خارج هفت نفر را که واجد شرایط انتخاب شدن باشند به رأی مخفی و اکثریت نسبی به عنوان‌عضو اصلی و هفت نفر را به همین ترتیب به عنوان عضو علی‌البدل انجمن نظارت بر انتخابات تعیین می‌کنند برای انجام انتخاب مزبور حضور دو ثلث‌از دعوت‌شدگان کافی خواهد بود.
‌ماده 15 - اعضای انجمن نظارت پس از انتخاب بلافاصله تحت ریاست مسن‌ترین اعضاء تشکیل جلسه داده و یک رییس و یک نایب رییس و لااقل‌سه منشی از بین خود با رأی مخفی انتخاب می‌نمایند انتخاب رییس و نایب رییس فردی و با اکثریت تام خواهد بود و در صورت عدم حصول اکثریت‌تام دفعه دوم انتخاب به اکثریت نسبی صورت می‌گیرد انتخاب منشی‌ها جمعی و به اکثریت نسبی است.
‌ماده 16 - انجمن نظارت حوزه انتخابیه مکلف است برای تسهیل و تسریع در امر انتخابات و اخذ رأی به تعداد لازم شعب جداگانه مرکب از پنج نفر از‌اهالی همان محل که واجد شرائط انتخاب شدن باشند تشکیل دهند.
‌ماده 17 - انجمن نظارت و شعب آن غیر قابل انحلال است مگر آن که موجبات تعطیل و تعویق انتخابات را فراهم کنند و یا برخلاف وظائفی که بر طبق‌این قانون به عهده انجمن گذاشته شده عمل نمایند در این صورت اگر اخلال از طرف شعبه باشد بنا بر رأی اکثریت انجمن با موافقت فرماندار یا بخشدار‌شعبه مزبور منحل می‌شود و اگر از طرف انجمن باشد فرماندار یا بخشدار یا موافقت کمیسیون پنج نفری موضوع ماده 12 ضمن تنظیم صورت مجلسی‌که حاکی از دلائل انحلال و کیفیت اخلال در انجمن باشد اعضاء علی‌البدل را برای ادامه امر انتخابات دعوت می‌نماید در صورتی که از آن اقدام نیز‌نتیجه‌ای حاصل نشود بلافاصله به ترتیب مقرر در ماده 13 مجدداً نسبت به تشکیل انجمن نظارت اقدام به عمل خواهد آمد.
‌ماده 18 - انجمن نظارت باید آگهی که حاوی مطالب زیر باشد از 3 تا 5 روز قبل از روز اخذ رأی در حوزه انتخابیه منتشر کند.
1 - محل انعقاد انجمن و شعب آن و ساعات اخذ رأی که باید در تمام شعب در روز جمعه به عمل آید و کمتر از شش ساعت و بیش از هشت ساعت‌نباشد ساعات اخذ رأی از ساعت 8 صبح الی 12 و از ساعت 14 تا خاتمه مدت خواهد بود.
2 - شرایط انتخاب‌کنندگان.
3 - عده اعضایی که باید در آن حوزه انتخاب شوند.
4 - اسامی داوطلبان عضویت انجمن شهرستان که صلاحیت آنها مورد تأیید قرار گرفته و واجد شرایط مندرج در این قانون باشند با تصریح به این امر که‌رأی‌دهندگان فقط می‌توانند از میان داوطلبان معرفی شده از طرف انجمن نظارت اشخاصی را که مایل باشند انتخاب نمایند.
‌ماده 19 - رأی‌گیری در یک روز به عمل خواهد آمد و دادن رأی باید مخفی باشد و نحوه اخذ رأی و استخراج آن و تشخیص حائزین اکثریت طبق‌آیین‌نامه‌ای است که از طرف وزارت کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
‌ماده 20 - هرگاه در اثناء جریان انتخابات یک یا چند نفر از اعضاء انجمن در آمدن به جلسات تعلل یا از حضور استنکاف نماید مادام که اکثریت باقی‌است جریان امر تعقیب و به عضو یا اعضاء مذکور اخطار می‌شود که حضور یابند چنانچه عضوی تا دو جلسه پس از اخطار در استنکاف و تعلل خود‌باقی باشد انجمن با اطلاع فرماندار یا بخشدار یک یا چند نفر از اعضاء علی‌البدل را به حکم قرعه برای عضویت انجمن دعوت می‌نماید و اگر اکثریت‌اعضاء انجمن نظارت از حضور در انجمن استنکاف نمایند و یا پس از ختم انتخابات از دادن اعتبارنامه خودداری کنند فرماندار یا بخشدار علل و‌موجبات آن را تحقیق و در رفع محظور اهتمام می‌نماید و در صورتی که اهتمام فرماندار یا بخشدار مؤثر نشود و اکثریت اعضاء انجمن یا تمام اعضاء‌انجمن اعم از اصلی و علی‌البدل همچنان استنکاف و یا استعفا نمایند یا به واسطه فقدان اکثریت انجمن نتوانند به وظائف قانونی خود عمل نماید‌کمیسیون مقرر در ماده 12 در تجدید انتخاب اعضاء انجمن نظارت به تعداد کسری اعضاء اقدام می‌نماید.
‌ماده 21 - اگر کسی در جریان انتخابات شکایت یا ایرادی در امر انتخابات داشته باشد مانع سیر قانونی جریان انتخابات نخواهد بود ولی خلاصه‌شکایت یا ایراد در دفتر مخصوص انجمنهای نظارت ثبت می‌شود.
‌ماده 22 - انجمن نظارت پس از خاتمه رأی‌گیری و شمارش و قرائت آراء بلافاصله اسامی دارندگان رأی را جهت اطلاع عموم آگهی می‌نماید و از تاریخ‌انتشار این آگهی تا یک هفته ایرادات و شکایات از انتخابات را می‌پذیرد و منتهی ظرف یک هفته دیگر به شکایات یا ایرادات رسیدگی و نتیجه را اعلام‌می‌دارد.
‌شاکیان از انتخابات یا از انجمن نظارت می‌توانند پس از افتتاح انجمن شهرستان شکایات خود را ظرف هفته اول به انجمن تسلیم نمایند و نظر انجمن‌که ظرف یک هفته از تاریخ وصول شکایات اعلام خواهد شد قطعی است. حق اعتراض بر انتخابات را اشخاصی دارند که حق انتخاب کردن را داشته‌باشند.
‌ماده 24 - در صورتی که ایراد و شکایتی از انتخابات نشود و یا ایرادات و شکایتهای رسیده پس از رسیدگی مورد تأیید واقع نگردد انجمن‌های نظارت‌پس از تنظیم صورتمجلس نهایی به نام کسانی که به عضویت انجمن شهرستان انتخاب شده‌اند اعتبارنامه را با امضای اکثریت اعضاء انجمن و فرماندار‌یا بخشدار مربوطه در چهار نسخه صادر کرده نسخه اول را به عضو منتخب تسلیم خواهد نمود نسخه دوم را به وزارت کشور و نسخه سوم را به‌فرمانداری و نسخه چهارم را به انضمام دفاتر صورتجلسات و ثبت نام توسط فرمانداری یا بخشداری مربوطه به انجمن شهرستان ارسال می‌دارد و در‌صورتی که منتخب قبل از صدور اعتبارنامه فوت یا استعفا کند انجمن نظارت برای نفر بعدی که دارای رأی بیشتری باشد به شرح فوق اعتبارنامه صادر‌می‌نماید.
‌ماده 25 - پس از صدور اعتبارنامه اعضاء انجمن شهرستان با حضور اعضاء انجمن مزبور و رییس و اعضاء انجمن نظارت بر انتخابات و فرماندار و یا‌بخشدار اوراق آراء مأخوذه معدوم می‌شود و در این موقع رییس انجمن نظارت انحلال انجمن نظارت را اعلام می‌دارد.
‌ماده 26 - ترتیب انتخابات نمایندگان بخشها بر اساس انتخابات انجمن‌های شهرستان و به نحوی خواهد بود که در ماده 11 اصلاحی منظور شده است.
‌اصلاح فوق مشتمل بر یک ماده به استناد تبصره یک ماده یک قانون تشکیل انجمنهای شهرستان و استان (‌مصوب 1349.3.24) پس از تصویب‌کمیسیون کشور مجلس سنا در تاریخ 1351.4.6 در تاریخ روز شنبه هفدهم تیر ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و یک شمسی به تصویب کمیسیون‌کشور مجلس شورای ملی رسید.
‌رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی