تفاوت « بَلی » و « نَعَم » در زبان عربی چیست ؟

در زبان عربی، دو کلمه ی « بَلی » و « نَعَم » به معنای « بله » هستند. اکنون سوال این است که: آیا میان کاربرد آنها تفاوتی وجود دارد، یا نه ؟

این دو واژه، هم تفاوت ها و هم شباهت هایی دارند. بدین شرح:

1. شباهت « بَلی» و « نعم » :

هر دو را زمانی به کار می بریم که بخواهیم به سوالی که با « آیا » شروع شده است، پاسخ دهیم.

2. تفاوت « بَلی» و « نعم » :

الف) « بلی » را در جواب سوالی استفاده می کنیم که:

• حتما فقط سوال با « أَ : آیا » بوده باشد.

• فقط زمانی به کار می رود که، جمله ی سوالی، معنای منفی بدهد و یا در آن ادات نفی ( لَم ، لَمَّا ، لَا ، لَیسَ .....) داشته باشد.

مثال) أَ لَم تَقرَأ الدَّرسَ جَیِّدَاً ؟ بَلی ، قَرَأ تُ الدرسَ جَیِّدا.

• آیا به خوبی درس را نخواندی ؟ بله، به خوبی درس را خواندم.

مثال قرآنی 1) سوره بقره: أَ لَم تُومِن ؟ قَالَ : بَلی وَ لَکِن لِیَطمَئِنَّ قَلبی.

• خداوند متعال به حضرت ابراهیم فرمود: آیا ایمان نیاوردی ؟ حضرت فرمود: بله (ایمان آوردم) اما (می خواهم ) که قلبم اطمینان یابد.

مثال قرآنی 2) سوره اعراف: أَ لَستُ بِرَبِّکُم ؟ قَالوا : بَلی.

• خداوند متعال به انسان ها فرمود: آیا پروردگار شما نیستم ؟ گفتند: بله (تو پروردگار ما هستی) .

ب) « نَعَم » را در جواب سوالی استفاده می کنیم که:

• سوال با «هَل» یا « أَ » به معنای « آیا » بوده باشد.

• هرگاه سوال، خالی از ادات نفی یا معنای منفی باشد. بلکه باید سوال، معنای ایجابی و مثبت دهد.

مثال1) هَل اَنتِ طالبهٌ ؟ نَعَم، اَنا طالبهً.

• آیا تو دانش آموزی ؟ بله، من دانش آموزم.

مثال2) أَ قَرَأتَ دَرسَکَ ؟ نَعَم، قَرَأتُهُ.

• آیا درست را خواندی ؟ بله، آن را خواندم.

مثال قرآنی ) سوره اعراف: فَهَل وَجَدتُم مَا وَعَدَکُم رَبُّکُم حَقَّاً ؟ قَالوا : نعم.

• پس آیا آنچه را پروردگارتان به شما وعده داده بود، حق یافتید؟ گفتند: بله.