سلام بر شما پوینده راه حق
سوال خوب و چالشی را مطرح کردید. اگرچه که بنابر ایات قران، برای این سوال، دو پاسخ وجود دارد:
۱. با توجه به تعریف کافر؛
او ( کافر )، کسی است که وجود خدا را قبول نداشته باشد .
ابلیس وجود خدا را پس از سجده نکردن در برابر حضرت ادم، انکار نکرد، پس کافر نیست.
چنانکه آیاتی در قرآن آمده که شیطان در وجودش خداترسی دارد و اعتقاد به خدا در وجودش هست:
✴️قَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِينَ (حشر16)
شیطان گفت من از این کفر تو بیزارم من از خدایی که پروردگار عالم است میترسم
✴️ وَقَالَ إِنِّي بَرِيءٌ مِّنكُمْ إِنِّي أَرَىٰ مَا لَا تَرَوْنَ إِنِّي أَخَافُ اللَّهَ وَاللَّهُ شَدِيدُ الْعِقَابِ (انفال48)
شیطان گفت من از شماها بیزارم من چیزی میبینم که شما نمیبینید ، من از خدا میترسم او سخت عذاب میکند
اما چیزی که بود ، اینکه: شیطان، از خدا نافرمانی کرد. یعنی برخلاف فرمان خدا، در برابر حضرت آدم، سجده نکرد.
پس به دلیل همین نافرمانی و عصیان از پرودگار عالمیان، او از درگاه الهی رانده شد و دشمن انسان معرفی گردید.
چنانکه در قرآن کریم هم به این موضوع اشاره شده است. آنجا که فرمود: شیطان دشمن قسم خورده انسان است.
یعنی شیطان قسم خورده که انسان را با برنامه ها و نیرنگ ها و توطیه هایش گمراه خواهد کرد. و به جز افراد با اخلاص، همه اسیر دام او خواهند شد.
۲. علیرغم مطالب مذکور , یک آیه هم در قران هست که به طور صریح اشاره می کند که شیطان جزء کافران هست :
✴️ إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَىٰ وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ (بقره34)
به جز شیطان که سرپیچی کرد و تکبر ورزید و از کافران بود.
......................................
از این جهت، واضح نیست که شیطان بالاخره کافر است یا نه!
یا اینکه میشه چنین نتیجه گرفت که:
شیطان به خدا و قدرتش و معجزاتش اعتقاد دارد ، پس کافر نیست، اما به دلیل سرپیچی از فرمان الهی، معصیت کار است.
و نافرمانی او، بخاطر کبر و نفرتش از انسان است . پس شیطان تنها در عبودیت کافر شد نه در اعتقاد و باور به خدا.
در حقیقت ،شیطان یک معتقد به خدا، ولی معصیت کار است.