نكوهش ياران

امیرالمومنین (ع) در خطبه 39

و من خطبة له عليه السلام : توبیخ اهل الکوفه/ علل سقوط الکوفیین - مُنِيتُ بِمَنْ لَا يُطِيعُ إِذَا أَمَرْتُ وَ لَا يُجِيبُ إِذَا دَعَوْتُ لَا أَبَا لَكُمْ مَا تَنْتَظِرُونَ بِنَصْرِكُمْ رَبَّكُمْ أَ مَا دِينٌ يَجْمَعُكُمْ وَ لَا حَمِيَّةَ تُحْمِشُكُمْ أَقُومُ فِيكُمْ مُسْتَصْرِخاً وَ أُنَادِيكُمْ مُتَغَوِّثاً فَلَا تَسْمَعُونَ لِي قَوْلًا وَ لَا تُطِيعُونَ لِي أَمْراً حَتَّى تَكَشَّفَ الْأُمُورُ عَنْ عَوَاقِبِ الْمَسَاءَةِ فَمَا يُدْرَكُ بِكُمْ ثَارٌ وَ لَا يُبْلَغُ بِكُمْ مَرَامٌ دَعَوْتُكُمْ إِلَى نَصْرِ إِخْوَانِكُمْ فَجَرْجَرْتُمْ جَرْجَرَةَ الْجَمَلِ الْأَسَرِّ وَ تَثَاقَلْتُمْ تَثَاقُلَ النِّضْوِ الْأَدْبَرِ ثُمَّ خَرَجَ إِلَيَّ مِنْكُمْ جُنَيْدٌ مُتَذَائِبٌ ضَعِيفٌ كَأَنَّما يُساقُونَ إِلَى الْمَوْتِ وَ هُمْ يَنْظُرُونَ أقول قوله (عليه السلام) متذائب أي مضطرب من قولهم تذاءبت الريح أي اضطرب هبوبها و منه يسمى الذئب ذئبا لاضطراب مشيته

از خطبه‏هاي آن حضرت است : نکوهش کوفیان/ علل شکست کوفیان - گرفتار كساني شده‏ام كه چون امر مي‏كنم فرمان نمي‏برند، و چون مي‏خوانم پاسخ نمي‏دهند. اي ناكسان براي چه در انتظاريد و چرا براي ياري دين خدا گامي برنمي‏داريد ديني كو كه فراهمتان دارد، غيرتي كو تا شما را به غضب آرد فرياد مي‏خواهم و ياري مي‏جويم، نه سخنم مي‏شنويد نه فرمانم را مي‏بريد، تا آن گاه كه پايان كار پديدار گردد و زشتي آن آشكار. نه انتقامي را با شما بتوان كشيد، و نه با ياري شما به مقصود توان رسيد. شما را به ياري برادرانتان خواندم، همچون شتري كه از درد سينه بنالد و زخم پشت او را از رفتن بازدارد، ناله در گلو شكستيد و بر جاي خويش نشستيد. سرانجام دسته‏اي نزد من آمد لرزان، ناتوان «گويي به كام مرگشان مي‏برند و آنان نگران». (مي‏گويم، «متذائب» از سخن امام، به معني مضطرب است، از «تذائبت الرّيح» يعني وزش باد مضطرب گشت، و ذئب را ذئب - گرگ - ناميده‏اند چون در رفتن اضطراب دارد.)

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، خطبه 39