در بيان پيشامدها

امیرالمومنین (ع) در خطبه 229

و من خطبة له عليه السلام تختص بذكر الملاحم - أَلَا بِأَبِي وَ أُمِّي هُمْ مِنْ عِدَّةٍ أَسْمَاؤُهُمْ فِي السَّمَاءِ مَعْرُوفَةٌ وَ فِي الْأَرْضِ مَجْهُولَةٌ أَلَا فَتَوَقَّعُوا مَا يَكُونُ مِنْ إِدْبَارِ أُمُورِكُمْ وَ انْقِطَاعِ وُصَلِكُمْ وَ اسْتِعْمَالِ صِغَارِكُمْ ذَاكَ حَيْثُ تَكُونُ ضَرْبَةُ السَّيْفِ عَلَى الْمُؤْمِنِ أَهْوَنَ مِنَ الدِّرْهَمِ مِنْ حِلِّهِ ذَاكَ حَيْثُ يَكُونُ الْمُعْطَى أَعْظَمَ أَجْراً مِنَ الْمُعْطِي‏ ذَاكَ حَيْثُ تَسْكَرُونَ مِنْ غَيْرِ شَرَابٍ بَلْ مِنَ النِّعْمَةِ وَ النَّعِيمِ وَ تَحْلِفُونَ مِنْ غَيْرِ اضْطِرَارٍ وَ تَكْذِبُونَ مِنْ غَيْرِ إِحْرَاجٍ ذَلِكَ إِذَا عَضَّكُمُ الْبَلَاءُ كَمَا يَعَضُّ الْقَتَبُ غَارِبَ الْبَعِيرِ مَا أَطْوَلَ هَذَا الْعَنَاءَ وَ أَبْعَدَ هَذَا الرَّجَاءَ أَيُّهَا النَّاسُ أَلْقُوا هَذِهِ الْأَزِمَّةَ الَّتِي تَحْمِلُ ظُهُورُهَا الْأَثْقَالَ مِنْ أَيْدِيكُمْ وَ لَا تَصَدَّعُوا عَلَى سُلْطَانِكُمْ فَتَذُمُّوا غِبَّ فِعَالِكُمْ وَ لَا تَقْتَحِمُوا مَا اسْتَقْبَلَكُمْ مِنْ فَوْرِ نَارِ الْفِتْنَةِ وَ أَمِيطُوا عَنْ سَنَنِهَا وَ خَلُّوا قَصْدَ السَّبِيلِ لَهَا فَقَدْ لَعَمْرِي يَهْلِكُ فِي لَهَبِهَا الْمُؤْمِنُ وَ يَسْلَمُ فِيهَا غَيْرُ الْمُسْلِمِ (إِنَّمَا مَثَلِي بَيْنَكُمْ مَثَلُ السِّرَاجِ فِي الظُّلْمَةِ لِيَسْتَضِي‏ءَ بِهِ مَنْ وَلَجَهَا فَاسْمَعُوا أَيُّهَا النَّاسُ وَ عُوا وَ أَحْضِرُوا آذَانَ قُلُوبِكُمْ تَفْهَمُوا)

از خطبه‏هاي آن حضرت است - هان بدانيد آنان كه پدر و مادرم فدايشان باد، در شمار كساني هستند كه در آسمان به نامند و در زمين گمنام. هم اكنون پشت كردن كارهاتان را چشم مي‏داريد و بر بريدن پيوندهاي خويش ديده بگماريد، و بر به كار گماشتن طفلان خردسال، و آن هنگامي است كه آسيب شمشير، مؤمن را آسانتر بود از به دست آوردن درهمي حلال. روزگاري كه پاداش بخشش گيرنده از دهنده بيشتر بود - چه او ستاند تا زنده ماند، و اين دهد امّا حلال از حرام نداند -، آن هنگامي است كه مست شويد امّا نه از ميخوارگي، بلكه از تن آساني و فراخي زندگي، و سوگند خوريد نه از روي بي‏اختياري، و دروغ گوييد نه از راه ناچاري. آن هنگامي است كه بلا شما را چنان گزد، كه دوش شتر را از پالان آسيب رسد. اين رنج چه ديرياز است، و اين اميد چه دور و دراز. اي مردم مهار باركشهايي را كه بار سنگين - گناهان - را مي‏برد دست بداريد، و امام حاكم خود را تنها مگذاريد تا از آن پس خود را سرزنش كنيد - و خطاكار بشماريد -. خود را در آتش فتنه‏اي كه پيشاپيش آن رفته‏ايد، بي انديشه درمي‏آريد و به يك سو شويد و راه را براي آن خالي بگذاريد، كه به جانم سوگند، با ايمان در شعله آن فتنه تباه گردد، و نامسلمان امان يابد. همانا من ميان شما همانند چراغم در تاريكي، آن كه به تاريكي پاي گذارد از آن چراغ روشني جويد، و سود بردارد. پس اي مردم بشنويد و در دل بگنجانيد، و گوش دل خود را آماده كنيد تا نيك بدانيد.

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، خطبه 229