در توحيد و موعظه

امیرالمومنین (ع) در خطبه 84

و من خطبة له عليه السلام : صفات الله - وَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ الْأَوَّلُ لَا شَيْ‏ءَ قَبْلَهُ وَ الْآخِرُ لَا غَايَةَ لَهُ لَا تَقَعُ الْأَوْهَامُ لَهُ عَلَى صِفَةٍ وَ لَا تَعْقِدُ الْقُلُوبُ مِنْهُ عَلَى كَيْفِيَّةٍ وَ لَا تَنَالُهُ التَّجْزِئَةُ وَ التَّبْعِيضُ وَ لَا تُحِيطُ بِهِ الْأَبْصَارُ وَ الْقُلُوبُ منها فَاتَّعِظُوا عِبَادَ اللَّهِ بِالْعِبَرِ النَّوَافِعِ وَ اعْتَبِرُوا بِالْآيِ السَّوَاطِعِ وَ ازْدَجِرُوا بِالنُّذُرِ الْبَوَالِغِ وَ انْتَفِعُوا بِالذِّكْرِ وَ الْمَوَاعِظِ فَكَأَنْ قَدْ عَلِقَتْكُمْ مَخَالِبُ الْمَنِيَّةِ وَ انْقَطَعَتْ مِنْكُمْ عَلَائِقُ الْأُمْنِيَّةِ وَ دَهَمَتْكُمْ مُفْظِعَاتُ الْأُمُورِ وَ السِّيَاقَةُ إِلَى الْوِرْدِ الْمَوْرُودِ وَ كُلُّ نَفْسٍ مَعَها سائِقٌ وَ شَهِيدٌ سَائِقٌ يَسُوقُهَا إِلَى مَحْشَرِهَا وَ شَاهِدٌ يَشْهَدُ عَلَيْهَا بِعَمَلِهَا منها في صفة الجنة دَرَجَاتٌ مُتَفَاضِلَاتٌ وَ مَنَازِلُ مُتَفَاوِتَاتٌ لَا يَنْقَطِعُ نَعِيمُهَا وَ لَا يَظْعَنُ مُقِيمُهَا وَ لَا يَهْرَمُ خَالِدُهَا وَ لَا يَبْأَسُ سَاكِنُهَا

از خطبه‏هاي آن حضرت است : خداشناسی - و گواهي مي‏دهم كه خدايي نيست جز خداي يكتا، كه بي‏انباز است و بي‏همتا. آغاز اوست، كه پيش از او چيزي نيست. انجام اوست و نامنتهي است. نه پندارها براي او صفتي داند، و نه خردها اثبات چگونگي براي او تواند. نه جزء جزءاش توان كرد، و نه تبعيض پذير است، و نه ديده‏ها و ياد دلها او را فراگير است. و از اين خطبه است: پس بندگان خدا از عبرتهاي سودمند، پند پذيريد، و از نشانه‏هاي آشكار عبرت گيريد. از آنچه با بياني رساتان ترسانده‏اند، خود را باز داريد، و از يادآوريها و موعظتها سود برداريد، كه گويي چنگالهاي مرگ بر شما آويخته است، و رشته‏هاي آرزوتان را از هم گسيخته، و سختيهاي - واپسين دم زندگي - به ناگاه بر سر شما رسيده و به آبشخوري كه در آمد نگاه شماست كشيده و هر نفسي را راننده‏اي همراه است كه او را تا به محشر وي مي‏راند، و گواهي كه بر كرده او گواهي مي‏دهد، و آنچه كرده است مي‏داند. و از اين خطبه است در صفت بهشت: پايه‏هايي فروتر و برتر، منزلهايي برخي از برخي بهتر، نه نعمت آن بريده گردد، و نه باشنده آن از آنجا رخت بربندد. نه آن كه در آن جاودان است پير شود، و نه آن كه در آن ساكن است فقير.

منبع: نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی (ره)، 1385، چاپ اول، انتشارات جلوه کمال، خطبه 84