سلام اعداد ترتیبی که بر وزن فاعل هستند مثل سادس آیا اسم فاعل محسوب می شوند؟ به عبارتی دیگر برای تشخیص اسم فاعل وزن شرط می باشد یا ترجمه یا هردو؟
در اصل برای تشخیص اسم فاعل هم معنا شرط است و هم ساختار و وزن کلمه.
یعنی:
کلمه باید به معنای انجام دهنده ی کار یا دارنده ی حالت باشد.
و ساختار کلمه باید یکی از این دو حالت باشد:
۱. بر وزن اسم فاعل باشد . (زمانی که از فعلی ساخته شود که سوم شخص مفرد ماضی آن ۳ حرف باشد یا به عبارتی، مجرد باشد.)
۲.اول آن م مضموم و حرکت حرف یکی مانده به آخرش مکسور باشد. (زمانی که از فعلی ساخته شود که سوم شخص مفرد ماضی آن بیش از ۳ حرف باشد یا به عبارتی، مزید باشد.)
مثلا: صالح (درستکار). کاتم (پوشاننده). معلم (آموزگار). مشاهد (بیننده).
استثنا: اما در زبان عربی کلماتی هستند که وزن اسم فاعل را دارند اما در ترجمه به شکل اسم فاعل ترجمه نمی شوند.
از جمله : اعداد ترتیبی (واحد ، ثانی، ثالث و غیره) و یا کلمات دیگری مثل هاتف (تلفن) و غیره.
به عقیده ی برخی از زبان دانان عرب، اعداد ترتیبی در همه حال اسم فاعل به شمار می روند. زیرا می توان آنها را با تاویل معنا کرد.
ولی سایر اسم ها را تنها در صورتی می توان اسم فاعل در نظر گرفت که علاوه بر وزن، معنای مشتق، یعنی اسم فاعل (انجام دهنده ی کار یا دارنده ی حالت) هم داشته باشند.
